POIRRIE
Het Samin-genootschap in Ploso Kediren
Boekhandel Moesson
Het Saminisme is een soort kebatinan (mystiek) die werd onderwezen door
Samin Suro Sentiko en houdt een levenswijze en passief verzet tegen de ver
overaar en het koloniale systeem In. De volgelingen van Samin Suro Sentiko
werden gewoonlijk (orang) Samin genoemd, maar men spreekt nooit over een
"Samin", maar over de Samin-gemeenschap, waarin de leden aan elkaar gelijk
zijn. De Samin stellen er een eer in "sikep" genoemd te worden, omdat "sikep"
betekent "begin van het leven". De rang die op "Sikep" vólgt is die van
"paninten".
Zodra een man of vrouw een paninten
is geworden, is het hen niet toege
staan naar tandak (een speciale dans
waarbij het publiek gewoonlijk dron
ken raakt en zich zeer onwellevend
gedraagt) te kijken, alcoholische dran
ken te gebruiken, te dobbelen etc. Het
Saminisme leert ook hoe men moet
leven, men moet werken, wijs zijn en
geen wraakzucht jegens anderen koes
teren. Zij geloven niet in de dood, en
menen dat men bij de dood slechts het
lichaam verwisselt (salin raga).
Hun huwelijksgedrag verschilt van dat
van de overige Javanen. Na voor bei
den bevredigende sexuele omgang,
moet de man de ouders van de vrouw
hiervan in kennis stellen. Maar daar
voor moet de man in het huis van de
ouders van de vrouw wonen en haar
ouders helpen. Sedert 1967 echter,
wordt dit niet meer gedaan, daar de
regering hun religie heeft erkend en
men thans in een vrije staat leeft.
De stichter van deze kebatinan, Samin
Suro Sentiko werd in 1859 in een klein
dorp, Ploso Kediren (in de omgeving
van Blora) geboren. Hij was een arme
landbouwer met 1,875 ha (3 bahu)
grond. Behalve landbouwer was hij een
befaamd kebatinan leraar. Vaak be
zocht hij heilige plaatsen om inspiratie
te krijgen.
Tijdens zijn meditatie kreeg hij een in
spiratie een oud boek te vinden, dat in
de grond was verborgen dichtbij de
heilige plaats. Tenslotte vond hij het
boek, maar het was reeds beschadigd.
Hij noemde het boek "Kalimasada"
(een der djimats van Puntadewa, de
oudste van de Pandawa Lima). Dit
boek werd de grondslag van de le
venswijze van het Saminisme.
In de 90-er jaren van de vorige eeuw
groeide de Samin beweging snel, daar
Samin Suro Sentiko behalve als kebati
nan leraar ook optrad als leider die
streed tegen de Nederlandse verove
raar. In 1907 werd Samin Suro Senti
ko door het koloniaal bewind gevangen
genomen. Hij werd in Padang (W. Su
matra) gevangen gehouden, tot zijn
dood in 1914. In 1905 begonnen de
volgelingen van Samin hun desa-sa
menleving te verlaten en sloegen te
vens geen acht meer op de verorde
ningen van het Nederlands Gouverne
ment. Zij weigerden belasting te be
talen. Zij zeiden dat het betalen van
belasting geen plicht was. Reeds voor
dat het Ned. Gouvernement Samin Su
ro Sentiko in Padang geinterneerd
hield, groeide op Java ook de Sarekat
Islam (Islam Bond). Samen met de Sa-
min-beweging streed deze tegen de
overheersing.
Na de dood van de leider splitste de
Samin beweging zich in tweeën: de
Samin Songkok en de Samin Lugu.
Opvallende eigenschappen in de le
venswijze van de Samin Songkok
(sogkok paraplu), die in Klopodu-
wur, Jejeruk, Talun Ketringan en Jepon
wonen is hun geslotenheid en hun be
vreesdheid voor buitenstaanders. Dit
komt doordat men tijdens het koloniale
gezag vaak met vorderingen werd be
dreigd.
De Samin Lugu zijn in twee stromingen
onderverdeeld. De Samin Jabaitol ken
nen geen ambities maar werken zij
aan zij samen ("sepi ing pamrih rame
ing gawe"), welk systeem als "gotong
royong" bekendheid kreeg. Zij tonen
nimmer hun vaardigheden en gedra
gen zich altijd voorzichtig en vreed
zaam. De volgelingen van dit Saminis
me kunnen eveneens in twee groepen
worden onderscheiden.
De Lugu Samarto volgelingen treden
nooit op als Saministen in de ge
meenschap waarin zij leven. De Lugu
Samiono volgelingen huldigen het prin
cipe "tiang sami sami" (dat de men
sen aan elkaar gelijk zijn). Zij zijn hulp
vaardig en zij geven hun eigendommen
"Ben jij eigenlijk ook een bootvluchteling?"
weg (goud en andere zaken) als ie
mand erom vraagt. Zij zijn altijd vrien
delijk voor hun gasten en soms komen
ook de buren om erbij aanwezig te
zijn.
Maar men treft ook een eigenaardige
gewoonte aan bij deze Lugu Samiono.
Zij zuilen zelf wel de gast alles aan
bieden, maar hem nooit datgene geven
waar hij uit zichzelf om vraagt.
(vertaald uit Suara Merdeka)
HET GEBRUIK VAN INDISCHE PLANTEN
door Mevrouw J. KLOPPENBURG-VERSTEEGH
Het enige en unieke boek met recepten en raadgevingen over Indische
planten en kruiden. Met een "ingebouwde" platenatlas.
Prijs: 100,porto 5,
Voor Moesson-abonnees betaalbaar in 3 termijnen.
BOEKHANDEL MOESSON - Telefoon 070-54 55 00 - Giro 6685
Arabische sprookjes
2 delen, per deel
Japanse volkssprookjes
Boeddhistische sprookjes f
Indische sprookjes f
Uw sterrenbeeld isin deze
serie van Steenbok t/m Boog
schutter sterrenbeelden door
Jack F. Chandu f
De Moerman therapie - voor
komen en genezen van kanker
- Jacomine Landman-Kasper f
Birma-Bali, de hel en het para
dijs - H. de Wit f 27,50
Persoonlijke herinneringen aan
oorlog en bezetting en beleve
nissen op Bali na de oorlog.
7,50
5,50
7,50
7,50
7,90
7,75
Bittere oogst
Shannon Ahmad f 14,50
Een roman uit het huidige Ma
leisië, die het verhaal bevat
van een kleine boer in zijn
strijd om het bestaan en met
de hem omringende natuur.
De stad Schiedam
F. J. A. Broeze 75,
De Schiedamse scheepsrede-
rij en de Ned. vaart op Oost-
Indië omstreeks 1840.
Het land van herkomst
E. du Perron f 29,90
Indrukken van een totok
Justus van Maurik f 59,50
Jhr. Mr. Dr. A. W. L. Tjarda van
Starkenborgh Stachouwer
Bijdragen tot een kenschets,
verzameld door Mr. D. U.
Stikker f 27,50
20
