moessQn
3
Voor het "huis der duizend angsten"
dien heeft nooit meer iemand getracht
die koepel te beklauteren. "Maar za
ten die mooie vrouwen daar nu?" Na
tuurlijk, onbeschrijflijk mooie vrouwen!
Goed, dat was links van de weg. Maar
rechts had u dit schitterende, toen
spierwitte huis. Daar woonde één rijke
Chinees met zijn familie, 4 verdiepin
gen en wel 40 kamers. De verhalen die
op dit huis betrekking hebben, zijn me
ontschoten, ik weet alleen dat ik het
het mooiste huis vond, dat ik niet zou
willen bewonen.
Toen ik het in mei jongstleden terugzag
was het stralend oranje-wit geschil
derd en heette het "Hotel Niagara". Ik
was terug in Lawang waar ik als kind
zo graag had willen wonen - ik weet
niet goed waarom, misschien omdat de
uitstapjes naar Soember Waras en
Sengkaleng zo prettig waren, maar
waar ik pas later, in de Japanse bezet
ting 3 maanden logeerde. Dat zat zo.
We woonden in Soerabaja op Soe-
loeng, gang Lindetevis. Lindetevis
werd direct door de Jap bezet, daar
kwam een bengkel van de tank-brigade.
Er kwam een schutting omheen en ons
ONAFH. IND. TIJDSCHR., 24e JAARG. No. 4
Verschijnt de 1ste en 15e van
iedere maand.
Opgericht door
TJALIE ROBINSON (1911-1974)
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE
ERVARINGEN IN DE GORDEL VAN SMA
RAGD NIEUWE INTERESSEN IN NEDER
LAND TE WEKKEN VOOR DE TROPEN-
GORDEL.
Prins Mauritsl. 36, 2582 LS 's-Gravenhage.
Telegramadres: Robinson BV Den Haag.
Tel. 070 - 54 55 00 54 55 01 - Postgiro 6685
of A.B.N. Den Haag Rek. No. 51.56.15.730.
huis stond dus op "verboden terrein".
Veiliger kan het niet, vond mijn vader,
maar mijn moeder zag het niet zo zitten
met zoveel Jappen zo vlak bij de deur,
al kregen we direct een papiertje op
het huis met de aanduiding dat "we
onschuldige burgers waren en niet las
tig gevallen moesten worden". We wer
den ook nooit lastig gevallen. Kort en
goed, we verhuisden naar Lawang, naar
een oom en tante die doodsbang waren
en vreselijk graag ons in hun grote
huis wilde hebben om die doodsangst
te delen. Daar kwam het dan wel op
neer, want onze aanwezigheid stelde
hen geen sikkepit gerust. Ik werkte
vooral op hun zenuwen omdat ik, ais
het maar even kon, de benen nam, de
sawah op. Heerlijk buiten, midden op
de sawah tegen een dijkje aan liggen.
Kijken en luisteren naar de vogels, de
geiten, het gefluister van klapperbomen
aan de rand van de kampong. Lawang
was zo mooi, zo wijd, zo leeg. Je kon
de oorlog en de angst wegdromen,
denken aan hoe het later weer zou
worden. Als ik het huis kwam binnen
sluipen en mijn tante vroeg waar ik ge
weest was zei ik altijd: "Borduurgaren
zoeken op de pasar." Dan sloeg ze
de handen voor het gezicht en riep:
"Je wilt zeker meegenomen worden
door de Jap! Je tart het noodlot!" We
mochten geen woord over de oorlog
spreken, het woord Jap of Nippon
mocht niet worden gehoord. Op het
laatst werden we allemaal crazy van
balorigheid.
Toen kwam de oproep: alle mannen
moesten zich melden bij het districts
kantoor. Kesilir wachtte. Vader, broer
en oom vertrokken met een koffertje.
Mijn Vader haalde zijn paspoort te
voorschijn en er viel een papiertje uit.
Hij wilde het weer terugstoppen, maar
de Jap was hem voor. Hij las het aan
dachtig en liep snel naar een andere
Japanner toe. Even later kreeg mijn
vader te horen dat hij direct naar huis
mocht. "Hoort die man ook bij u?"
vroeg de Jap, wijzend op mijn oom.
Mijn oom schudde heftig van neen, of
schoon mijn vader hem tekens gaf ja
Uitgave: Publ. en Handel Mij Tjalie Robin
son BV.
Directie: L. Ducelle
Prijs per nummer f 2,50
Abt. voor Nederland en Europa.
kwart, 13,halfj. f 26,jaar f 51,50
Abt. buiten Europa (zeepost): jaar f 59,50
Abt. buiten Europa luchtpost:
Australië en Nw. Zeeland f 99,50; Indone
sië, Zuid-Afrika, Zuid Amerika, Maleisië,
Singapore en India f 83,50; Canada, Ver.
Staten, Suriname en Antillen f 71,50.
Het correspondentie- en betalingsadres voor
Amerika is Mrs. R. Cohen-Top. 13740 Avion
Drive, La Mirada, California 90638, Telef.
213-941-8682.
PLEASEI Uw check op naam stellen van
Mrs. R. Cohen en NIET op Moesson of
Tjalie Robinson BV. In USA niet bekendl
SOERABAJA KOPIJ
Over een paar dagen sluiten wij
de inzending voor foto's en ko
pij voor het Soerabaja-nummer.
Het kan nog net, denkt u eraan?
Redactie Moesson
Een stroom van reacties, brieven
en telefoontjes over onze eigen
Herdenkingsdag. U hoort er in
het volgende nummer meer over!
L.D.
te zeggen. Zo kwamen mijn vader en
broer terug. Mijn oom ging naar Kesi
lir, waar hij later overleden is. Wat dat
voor papiertje was? Voor we ons huis
op Soeloeng verlieten had mijn vader
het papiertje onder ons naambord af
gehaald om als aandenken te bewaren.
We waren nog steeds "onschuldige
burgers die niet lastig gevallen moes
ten worden." De printa was onderte
kend door kapitein Kitahama. Maar wij
wisten niet dat die intussen bevel
hebber was geworden van alle strijd
krachten in Oost-Java. En je mag zeg
gen van de Jap wat je wil, het woord
van een meerdere was wet.
Zonnig Lawang, slechte binnenwegen.
Goed onderhouden en ook verwaar
loosde huizen. De Katholieke school,
als nieuw. Ik kende de straatnamen
toen niet en nu nog minder. Het huis
van mijn oom en tante, vervallen. De
fout is dat we ons alles herinneren als
"nog pas gisteren", maar er zijn toch
alweer 37 jaar overheen gegaan
Stuntelig krabbel ik even dezelfde
berm op waar ik vroeger van af
"brobosde", weg van het huis der dui
zend angsten. Hoe was het ook weer...
"De mens lijdt altijd het meest
door het lijden dat hij vreest
maar dat niet op komt dagen..."
Zoveel ging voorbij, zoveel is gebleven,
je merkt het als je in Indonesië bent.
L.D.
Abonnementen bij vooruitbetaling.
Advertenties kunnen zonder opgaaf van
redenen geweigerd worden.
De directie behoudt zich het recht voor om
bepaalde redenen abonnementen te be
ëindigen of aanvragen te weigeren.
Redactie: J. H. Ritman, L. Ducelle
Eindredactie en opmaak:
Ch. J. Manders en L. M. Boon
Met bijdragen van oa.:
Dr. H. J. de Graaf, Poirrié, Rogier, Harryet
Marsman, Ems I. H. van Soest en vele
schrijvende lezers.
Administratie/Boekhouding:
Th. M. A. Scheulderman
Abonnementen: Mevr. E. van Hout-lntveld
Advertenties: Mevr. I. Boon