Mandomai
Huize "De Leeuwerik"
Modern aandoende, driehoekige huizen De houtvakschöol in Mandomai.
Een houtvakschool op Borneo.
Het Zwitserse dagblad Neue Züricher Zeitung bracht korte
tijd geleden een artikel dat wij hier verkort weergeven.
De toerist, die onbekende gebieden wil bezoeken, ver van
de platgetreden paden, waaraan de reisorganisaties de
voorkeur geven, vindt in de uitgestrekte Indonesische
Archipel nog talrijke mogelijkheden. Dank zij een uitge
breid net van vliegtuigverbindingen kan hij zonder veel
tijdverlies ook de veraf gelegen eilanden bezoeken. Daar
zal hij vaak economische ontwikkelingen tegenkomen, die
zich in stilte en vrij van toeristische invloeden voltrekken,
waarbij meestal de nuchtere praktijk een doorslaggevende
rol speelt.
Een voorbeeld hiervan is de ontdekking van geheel nieuwe,
modern aandoende driehoekige huizen niet ver van Palang-
ka Raya, de hoofdstad van Midden-Kalimantan.
De Dajakkers van Borneo leven meestal in eenvoudige
paalhutten, maar hier staan bescheiden functionele bouw
werken, die aan een constructie doen denken, die in het
Westen vaak voor week-end huisjes wordt toegepast.
Hoe komen de Dajakkers hieraan? Het spoor leidt naar,
Mandomai, een kleine stad van 6000 inwoners, ongeveer
tien uur varen van Palangka Raya. Hier bevindt zich name
lijk een houtvakschool, waar deze driehoeksvorm door een
Zwitserse architect ontworpen werd en waar intussen aan
de oever van de Kapuasrivier vijf van dergelijke huizen
gebouwd zijn, die het symbool van de "Sekolah Tehnik
Menengah" geworden zijn.
De Middelbare Technische School is een ontwikkelings-
projekt, waaraan door Zwitsers is medegewerkt, waarmee
in Kalimantan in Indonesisch-Borneo pionierswerk ver
richt is en waarvan men nu na twaalf jaren de eerste
vruchten plukt.
Het initiatief is in 1962 van de Evangelische Kerk in Kali-
mantan uitgegaan, die om verschillende redenen besloot
een opleiding tot houtvakman in het leven te roepen. Aan
de ene kant had men hierbij de bedoeling de algemeen
voorkomende afkeer van handenarbeid te overwinnen en
een alternatief te bieden voor de meestal niet op de prak
tijk gerichte Middelbare Staatsscholen, die gewoonlijk als
springplank voor een beambtenloopbaan dienst doen. Het
begrip "beroepsopleiding" was tot voor kort vrijwel on
bekend. Hout is een van de belangrijkste exportprodukten
van Kalimantan, maar de technische "know-how" van het
handwerk ontbrak.
Degenen, die de opleiding voltooid hebben, bezitten uit
stekende toekomstmogelijkheden in Indonesië en vinden
zeer snel goed betaalde betrekkingen.
De school in Mandomai kan 80 leerlingen opnemen en
bouwt in opdracht huizen, schepen, meubels en andere
produkten uit hout, waarmee de leerlingen van het laatste,
d.w.z. het vierde leerjaar, worden belast. Hierbij wordt be
wust de nadruk op de praktijk gelegd, omdat men hand
werkers en geen technici wil opleiden.
De naam Mandomai is nu reeds met kwalitatief hoogstaan
de houtprodukten verbonden. De meubels uit deze school
worden overal in Indonesië met "Mandomaimeubels" aan
geduid. De leerlingen komen uit heel Indonesië en worden
bij families in het dorp ondergebracht, de opleiding (in
woning en kost inbegrepen) is gratis.
Het vakdiploma is door de Staat nog niet erkend. Het
schijnt, dat de nadruk die bij de opleiding op de praktijk
wordt gelegd een hindernis is. Dat echter de Staatsscho
len de laatste jaren hun veel te sterke theoretische grond
slag ten gunste van de praktijk aan het veranderen zijn,
wijst op een toenadering van de beide standpunten.
Dit moet voor Mandomai een aansporing zijn om op de
ingeslagen weg voort te gaan en betekent bovendien een
erkenning van de tot nu toe geleverde prestaties.
vertrouwen nooit misbruik gemaakt.
Anders zouden ze deze gewoonte al
lang afgeschaft hebben!
Lezers, stelt U zich voor, in deze tijd
en op deze wereld, waar alles geba
seerd is op wantrouwen, in een wereld
vol leugen en diefstal, mag men zo
maar ettelijke gebakjes en kroepoeks
uit volle stopflessen graaien ad libitum
en totaal zonder controle, om naar
waarheid op te geven, hoeveel men
genomen heeft. U zult het met me eens
zijn, dat het hartverwarmend is, deze
vriendelijke jongeman te zien staan,
zo vol vertrouwen in de mensheid, ei
genlijk zo kwetsbaar, in een tijd en op
een wereld, waar je op je hoede mi
zijn.
Dit gebeurt niet eenmaal op Bangil,
maar wel honderdduizend keren per
dag over heel Java en andere eilan
den, dat warong-personeel met het
KRIJTJE en het LEITJE en kinderlijk
vertrouwen hun klanten tegemoet tre
den endoor millioenen klanten
verrassend eerlijk beantwoord worden.
Laten we het bestaan van zoiets dank
baar en met optimisme aanvaarden.
Wie zich zelf wil overtuigen van de
satee, gulé èn niet te vergeten het
KRIJTJE en het LEITJE, het plaatsje
Bangil ligt maar vijftig kilometer van
Surabaya I
t M. SOETJAHJO
is een centrum voor bejaarde
Gerepatrieëerden.
Een bejaardenoord met een ge
zellige huiselijke sfeer in een
mooie bosrijke omgeving.
Inlichtingen te verkrijgen bij de
directie
Badhuislaan 1
6957 DB LAAG SOEREN
Telefoon: 08337 - 214
1-7
