^ong Tong 'Traveb
Vlieg er eens uit met
een B.B.-ambtenaar); hij zou zodra
voor hem het totaliteitsmoment geko
men was dit telefonisch doorgeven met
"ja" (in het kamp had hr. van der Bilt
de koptelefoon op). Indien alles goed
berekend zou zijn en dito zou ver
lopen, dan zou dit "ja" moeten samen
vallen met tel tien van Ogm Adam;
2. in het kamp was de zonneschijf ge
projecteerd op een scherm, het ver
loop van de verduistering was hierop
dus met het blote oog waarneembaar
(obs: Van der Bilt);
3. naast elke instrument-aandrijfmoter
stond een accu opgesteld, die aange
sloten was voor het geval de hoofd
energiebron het zou laten afweten.
Noodverlichting voor chronometer en
instrumenten was ook aanwezig in de
vorm van reeds aangestoken kaars
lantaarns.
4. de weg langs het kamp was vanaf
tien min. vóór de totaliteit tot nader
order door mlitaire wachtposten af
gesloten voor eventueel zwaar ver
keer (grond-trillingen). De toegang tot
het kamp was voor onbevoegden af
gesloten.
De grote dag, maandag 14 januari 1926.
Na de ochtendmist stralend mooi weer.
Voor de zoveelste keer werden alle
te verrichten handelingen nog eens
droog zwemmend gerepeteerd. Moll
vergezeld van Miedema liep alle in-
strumentgroepen af. Alles stond pa
raat.
En danterwijl het donker werd
tegen het middaguuren de gelui
den van de vogels in het bos ver
stomdenenkele seconden vóór de
aanvang van het aftellentoen een
hevig kabaal van de tong-tong in Ta-
lang Betoetoe met slagen op ketels
en pannen van de kampongbewoners
losbarstte om de "slapende" zon te
wekkentoentoen trok een
wolkje voor de zon en dat bleef daar
hangen tot geruime tijd na de totaliteit.
Natuurlijk werd er afgeteld en ver
richtten de expeditieleden de daarbij
behorende handelingen, edoch; resul
taat nihil.
Diep terneer geslagen kwamen de me
dewerkers bijeen, een kort dankwoord
van Hr. Moll en toch een glas feest
wijn (Pannekoek en Minnaert, geheel
onthouders, vruchtensalade uit de koel
kast). Alle moeite voor niets! Zo'n ge
meen wolkje toch! De expedities in
het Benkoelense hadden meer geluk.
De Hollands-Duitse expeditie: De di
recteur van de Sterrewacht te Lem-
bang hr. Voute seinde aan hr. Bosscha
dat het weer schitterend was. Allen
hebben volgens het programma ge
werkt. De waarnemingspost heeft vijf
Einstein-foto's genomen, drie door Dr.
Freundlich en twee door dr. Voute.
De Amerikaanse expeditie: Stetson
verklaarde "Het weer was schitterend.
Programma werd compleet afgewerkt.
Ben zeer tevreden over alles. Benkoe-
len heeft alles zeer goed voor ons
gedaan".
De Engelse expeditie: Miller meldde:
"Een wondervolle zonsverduistering.
De lucht wel niet volmaakt helder,
doch zeer goed. Wij zijn zeer voldaan."
De Amerikaanse Navy-expeditie seinde
dat wegens de bewolkte lucht men
slechts voor een derde deel een op
name kon maken.
Nog dezelfde dag van de zonsver
duistering werd begonnen met de de
montage van de instrumenten.
15 Januari werd het kamp ontruimd en
aan de vertegenwoordiger van de
B.P.M. teruggegeven. De gehele ex
peditie-uitrusting werd afgegeven aan
de agent van de K.P.M., die voor het
verdere transport naar Nederland zou
zorg dragen. Tijdmeters en universaal-
instrumenten gingen naar de "Wega";
te Tg. Priok zouden ze afgegeven wor
den aan een naar Nederland terug
kerend schip van de S.M.N. of Rott.
Lloyd.
Moll en van der Bilt legden die dag nog
de nodige afscheidsbezoeken af.
Woensdag 16 januari vertrok het s.s.
"Wega" van de Gouvernements Mari
ne met bestemming Tg. Priok met alle
leden van de Nederlandse expeditie
aan boord alsmede mevr. Pannekoek;
daarbij hadden zich gevoegd dr. Voute
en Ir. Knol van de Hollands-Duitse ex
peditie, die intussen vanuit Benkoelen
naar Palembang waren doorgestoken.
Na aankomst op Java reisden het echt
paar Pannekoek en dr. Voute direct
door naar Lembang, waar dr. Panne
koek enkele studies aan de Melkweg
zou verrichten.
De overige expeditie-leden bleven als
gast van hr. van Leeuwen Boomkamp
sr. nog een veertien dagen op Java
en Bali; op de terugweg naar Neder
land voeren zij nog eerst even met de
"Plancius" van de K.P.M. naar Medan
voor een twee-weeks bezoek aan het
Toba-meer. De Nederlandse expeditie
heeft 40.000,gekost.
Informatiebronnen:
Adam; A. J. Louët Feisser; E. K. van
Melle; J. J. Neesen; Officieren bij de
Gouvernements Marine; Java-bode.
WAT WIJ IN ONS HART SLOTEN
door Hein Buitenweg en
Willem Krols
Dit fotoboek is in prijs verlaagd,
oorspronkelijke prijs f 30,nu
slechts 15,f 4,porto.
Zolang de voorraad strekt
BOEKHANDEL MOESSON
STICHTING TONG TONG
CELEBESSTRAAT 62, 2585 TM DEN HAAG
TELEFOON 070 - 55 77 77
Vliegretour Amsterdam-Jakarta (of Medan) vanaf 1.950,
(incl. olietoeslag; met stopovermogelijkheden in Bangkok en Singapore)
Stopovermogelijkheden in Singapore vanaf f 24,p.p. per nacht, incl.
ontbijt, transfer vliegveld-hotel en terug, sightseeing; idem in Bangkok
vanaf f 57,p.p. per nacht en in Jakarta vanaf f 43,- p.p. per nacht.
Vliegretour Amsterdam - Los Angeles (non-stop) f 1.400,
Andere bestemmingen in de U.S.A., Azië, Australië, Nw. Zeeland
ook mogelijk.
Op zondag 16 december 1979 starten twee Tong Tong reizen in
samenwerking met de ANWB:
TT-1: TONG TONG "KERSTREIS", een 24 daagse reis naar
Java, Bali, Sumatra en Singapore, inclusief logies/ontb(Jt,
excursies, reisbegeleiding, plaatselijke gidsen, etc. 3.534,
TT-2: TONG TONG "AMBONREIS", Amsterdam-Jakarta-
Ambon en terug, met zowel op de heen- als op de terug
reis één overnachting in Jakarta (Hotel Sahid Jaya):
aankomst op Ambon: 18 december 1979, terugkomst in
Amsterdam: 15 januari 1980;
totaalprijs inclusief hotel Sahid Jayaf 2.750,
Vraag de uitgebreide informatie folder.
19
