POIRRIE
WLINGI
Boekhandel Moesson
ƒ4,-
-
72 Jaren geleden werd ik in Wlingi,
waar mijn vader een koffiebranderij
had, geboren.
Nu in juli 1979 mocht ik het terugzien,
na 44 jaar. Ik zag Wlingi voor het
laatst, toen ik op mijn huwelijksreis
was.
O ja, ik ben daar ook op school ge
weest, nog vóór Hetty Eichholz ge
boren was. Ook ik ging met allerlei
rassen daar op school. Allemaal altijd
met schoenen aan, maar na een poos
je hadden we ze allemaal uit. Op die
school ben ik in de 3e klasse lagere
school blijven zitten, omdat ik haast
elke dag door de loentasheg brobosde,
dan een kampongweggetje langs de
warong, waar djèmblèm verkocht werd
en die ik altijd met een bezoek ver
eerde, naar de Kali Lekso ging en in
Eva's costuum het heerlijke frisse wa
ter indook. Boven mij de blauwe he
mel en de heerlijke zon, in de verte
badende karbouwen, terwijl bamboe
bossen een fluisterend accompagne
ment vormden, het bruisen van de kali.
Zalig, zalig! Daardoor miste ik dus
vele schooldagen niet alleen, maar de
school interesseerde me geen biet.
Terwijl de natuur me steeds verlokte
tot grote zwemavonturen of een vlie
gergevecht, of een trip langs de sa-
wah's.
O, gouden jeugd in' Wlingi.
Op het speelplein bloeiden de Waroe-
bomen, hun schaduw over het gras
werpend. De straatweg liep regelrecht
langs het enige hotel Tuinenburg en
de aloon-aloon en de soos, naar het
station, waar we met de boemel naar
Taloen reden. Met onze eigen dogcar
met één paard ervoor, Plongko ge
heten, (omdat hij een bles was) reden
we heen en weer van en naar school.
Ik mende zelf.
Ons drinkwater op school werd be
waard in gendih's, die op een rijtje op
de emperan in een gendihrek stonden.
Lekker fris en koel bleef het water,
dat we, zonder aan de tuit te zuigen,
in onze monden lieten stromen. De
gene, die wel de onhandige onhebbe
lijkheid had, toch het tuitje in de mond
te steken, werd tot de orde geroepen
met: "Odjo ngotjoep, viezerik".
Ik ben dus in Wlingi geboren en op
school gegaan, maar we woonden in
Pagah-Taloen in een enorm huis van
dubbel witgeverfd gedek en cementen
vloeren; licht van gasoline onder druk;
in de slaapkamers lampoe templèh
Ben er dus nu net terug geweest
Niets meer over van ons huis, allemaal
nieuwe stenen kamponghuizen.
In Wlingi liet een oud vrouwtje ons de
plaats zien, waar ons huis heeft ge
staan, een bemost stenen muurtje
midden in de sawah. De school staat
er nog en vele andere huiden, maai
alles is verborgen achter witgekalkte
muren.
Het verkeer is vertiendubbeld, maar
de mensen zijn er even vriendelijk en
eenvoudig. De suikerfabriek "Kenon-
go" maalt nog steeds en de téboe
wordt nu met vrachtauto's en tjikars
vervoerd. Mijn geliefde asembomen
staan oud en trots nog steeds langs
de lieflijke weg van Wlingi naar Ta
loen, waar ook ik de familie Wijnveldt
gekend heb, die in een huis woonde
op weg naar het stationnetje, waarover
ik vroeger reeds geschreven heb. Te
genover de familie Wijnveldt woonde
de familie Crawford.
Wlingi, Taloen, Garoem, Biliton vorm
den in mijn jeugd mijn jachtterrein. Het
geheel beheerst door de grillig gevorm
de prachtige vulkaan de Keloet (de
bezem), die helemaal niet kegelvormig
is, zoals een vulkaan behoort te zijn.
Natuurlijk de kali Lekso gefotogra
feerd en gewandeld langs bekende we
gen. Door het drukke verkeer is het
lieflijke van Wlingi weg, en is het door
de toenemende bebouwing met stenen
huizen, een stadje geworden.
Een vreemd gevoel daar te staan,
waar je geboren bent, 72 jaar geleden
en waar je 7 jaren op school bent ge
weest, vertrouwd met de Javaanse taal,
je één voelend met je klasgenoten, die
bestonden uit Javanen, Chinezen en
Arabieren, een of twee blonde blan
da's ertussen, de anderen allemaal
Indo's.
Op die school kreeg ik ook voor het
eerst catechesatie-les. Alles moest ik
klakkeloos uit het hoofd leren en na
praten, maar toen de juf zei: "Geze
gend is de vrucht Uws lichaams", heb
ik heel belangstellend gevraagd: wel
ke soort vrucht dat was. Toen was de
boot aan, natuurlijk. Die lessen heb
ben dan ook niet lang geduurd, zodat
ik in de ogen van de catechesatie-juf
nog steeds als een verdoemde rond
dool.
Wlingi, waar in de soos alle feestelijk
heden werden gehouden, Sinterklaas,
cantates, sprookjes-opvoeringen niet
te vergeten; de planters uit de om
geving, die in de Soos kwamen kege
len of pait drinken of bier, wat altijd
eindigde in een dronkemans jool. Op
de aloon-aloon zagen we de eerste
ballon opstijgen; met vrees en klop-
"En in geval van nood kan hij nog altijd
beroeps-rampokker worden".
pend hart zagen we het reuze ge
vaarte de lucht in gaan. Kampong
kinderen kropen achter Moeders sa
rong. Wat ze nu zagen, was de groot
ste gendroewo van allemaal.
Bloemencorso's, de verjaardagen van
de Koninklijke familie, alles werd met
gepaste vreugde gevierd en gaf aan
Wlingi altijd een levendig aanzien.
Maar nu daveren volgeladen demmo's
naast Jamaha's en ook dogcars en tji
kars langs de wegen. Het beeld van
de voortschrijdende moderne wereld.
Maar de sawahs zijn er nog steeds en
de klapperbomen, de bibih djoewalan
en de vriendelijke vraag: "Kemana
Ibu" niet meer "kemana njonja". Dat
ibu klinkt vertrouwder, warmer van
"to belong".
Ja, ze staat daar nog, Wlingi, mijn
geboorteplaats, veranderd en toch ook
hetzelfde gebleven, dan dat, wat ik
er zocht. Het is allemaal zo de moeite
waard geweest.
R. SCHENKHUIZEN
Kook nu eens zelf Indisch
Werff-
en Chinees - Nique van der
KOOKBOEKEN
Wijsman 11,50 porto
1,70
Chinees Kookboek
Lekker Chinezen Thuis
Nancy Chih Ma 6,10 porto 1,70
Kwee Siok Lan ƒ19,90 porto
ƒ1,70
Oma's Indische Keukengeheimen
Keijner Kookboek
Oma Keasberry 13,porto 1,70
15,50 porto
2,75
De Rijsttafel thuis
Leven met Soya
A. G. J. Flach-te Velde
Harryet Marsman
8,20 porto ƒ1,70
16,90 porto
2,75
Rijsttafelen
Groot Nieuw Volledig
Lia Warani 5,75 porto ƒ1,70
Indisch Kookboek
Slamat Makan (Engels)
J. M. J. Catenius v.d. Meijden
Ina den Hartog ƒ15,90 porto ƒ2,75
30,75 porto
20
