bahasa
indonesia
POIRRIE
•J$jL
BOEKBESPREKING
WimmifÉiÊmÊÊmmMmm
j i
NEGENTIENDE EEUWSE PRENTEN
VAN INDONESIË
Het zijn, merkwaardig genoeg, twee
Britten, John Bastin en Bea Brommer,
die het zich tot taak gesteld hebben
een "descriptive bibliography" samen
te stellen van prenten en illustraties in
boeken betreffende Indonesië uit de
19e eeuw. In het bijzonder is de in
het Tropenmuseum aanwezige collectie
van illustraties de basis van het forse
deel, dat bij Spectrum in Utrecht en
Antwerpen is verschenen.
De betekenis van de "zichtbaar" ge
maakte geschiedenis van Nederlands
Indië is onmiskenbaar, want, zoals de
samenstellers opmerken, een afbeel
ding zegt de belangstellende lezer veel
meer dan woorden ooit kunnen geven.
Wie dus belangstelt in de geschiede
nis van ons voormalig bezit zal dan
ook met aandacht kennis nemen van
de inhoud van dit boek. Maar het is
wel bij uitstek gericht op de kenner
van land en volk. De reproducties
waarmee de tekst is gelardeerd, zijn
boven alle lof verheven. Maar wie zich
dit boek wil aanschaffen zal wel diep
in de buidel moeten tasten!
JHR.
Nineteenth Century Prints and Illustra
ted Books of Indonesia is verkrijgbaar
bij de Boekhandel Moesson en kost
f 250,—.
(vervolg: "Bali, dieren en touristen")
Op een gegeven moment bleken er 2
millioen honden op Bali rond te zwer
ven, een aantal dat zelfs de Overheid
niet in overeenstemming kon brengen
met het nut van de weg te jagen boze
geesten. Een onnoemelijk aantal van
die arme sloebers werd geëlimineerd,
maar nog is 90% van wat nu rondloopt
"baasloos" en voedt zich met alles wat
nuttigbaar is, van copra tot ratten. Die
renbescherming bestaat ook in Bali niet
en er is ook geen hoognodig honden-
beleid. Geen god, geen demon en alle
kleurrijke offerfeesten kunnen de el
lende keren als straks hondsdolheid
uitbreekt. Maar wat weet ik, onnozele
westerling van de heilige middelen die
dan kunnen worden toegepast? Komt
tijd, komt raad.
Intussen is met dit betoog de klacht
van mevrouw v. K. niet ontzenuwt, wel
onderstreept: het is moeilijk een land
aan te wijzen waar men niet tegen
dierenmishandeling aanloopt. Ook in
Nederland kan men zomaar tijdens een
rustige wandeling langs de waterkant
een aantal door jongens doodgetrapte
BUNG HATTA ANTWOORDT
Dr. Z. Yasni heeft in 1978 een aantal
gesprekken gehad met de "elder
statesman" van de Republiek, dr. Moh.
Hatta. Die interviews zijn thans in
vertaling van de hand van drs. R. Tisno
Soeprapto verschenen bij de NV Uit
geverij Smit van 1876 te Hengelo en
de P.T. Gunung Agung te Jakarta. Het
boekje telt 228 bladzijden, waarvan
vele tientallen worden ingenomen door
reproducties van foto's, uiteraard be
trekking hebbende op leven en werken
van de ondervraagde.
Het boekje vormt een belangrijke bij
drage tot de kennis van de geschiede
nis van de jonge Republiek. Ik heb
maar één bezwaar. Dr. Hatta gaat in
zijn schroom, de vuile was buiten te
hangen, zo ver, dat men hier en daar
gaat twijfelen aan de correctheid van
zijn uitspraken. De uiteindelijke breuk
tussen Soekarno en de vice-president,
die leidde tot het aftreden van dr.
Hatta wordt in deze gesprekken gro
tendeels op de rug van de stijgende
invloed van de PKI geschoven. Dat is
zeker niet onjuist, maar gaat voorbij
aan de fundamentele verschillen in ka
rakter en temperament van de pracht-
lievende romanticus Soekarno met zijn
gebrek aan economisch inzicht en de
nuchtere, zakelijke technocraat Hatta.
Eenzelfde opmerking kan men maken
wanneer Hatta de breuk tussen Soe
karno en Sjahrir aanroert, die onstaan
zou zijn doordat Sjahrir, met Soekarno
geïnterneerd in Prapat na de tweede
politieke actie, zich ergerde aan het
feit dat Soekarno in de badkamer zong!
of gestenigde eendekuikentjes aantref
fen. Geen dag gaat voorbij of men kan
de mentaliteit van de mens jegens het
dier in de krant zwart op wit zien.
Alles staat en valt met de instellingen
die zich opgeworpen hebben, het dier
tegen de mens te beschermen. Alleen
zijn we machteloos, ook hier geldt de
regel: als we samen hetzelfde willen
kan iets tot stand komen.
drs. suci hartini kuritoro
i V V
Eenvoudig, praktisch, overzich
telijk.
Prijs f 14,50 f 1,70 porto
Dit is een wat naïeve verklaring van 'n
botsing, die reeds in de kiem aanwezig
was toen Sjahrir zijn Perdjoeangan Kita
in 1945 publiceerde. Soekarno en Sjah
rir waren persoonlijkheden die wel
moesten botsen, zoals tussen de pre
sident en zijn vice-president op de
duur ook geen harmonische samen
werking mogelijk bleek.
Ondanks dit alles, een bijzonder inte
ressant boekje. Vol materiaal dat de
lezer, die belang stelt in de jongste ge
schiedenis hogelijk zal interesseren.
JHR.
"Bung Hatta antwoordt" is verkrijgbaar
bij de Boekhandel Moesson en kost
f 38,50.
Bali is gemaakt vóór en dóór touristen,
beide partijen varen er wel bij. Wat je
er aan kunt doen? Gewoon eens een
vakantie doorbrengen op Sumatra, La-
wang of Kaliklotok, bergtochten maken,
sawahwandelingen, en leven tussen
mensen die niets te verkopen hebben
dan het allernodigste om in leven te
blijven. Willen we dat als tourist?
L.D.
"Hij lijkt
precies
op Japie,
alleen is
hij veel
beter
7
