■m
De Raad van Justitie
KERSTKRANDJANG 1979
Deze feestelijke foto van de Raad van
Justitie van Soerabaja werd ons eens
in de dertiger jaren, toen we alweer
een tijd in Holland woonden, uit Soe
rabaja toegezonden. Ik weet niet meer
wat er toentertijd gevierd werd, waar
schijnlijk de verloving of het huwelijk
van onze Prinses. Een paar jaar later
zat in dit gebouw de Kempei-Tai.
Ik denk terug aan die keer dat we op
de Gentengschool de "Inspecteur", de
heer Z. Stokvis, voor de klas hadden.
Meisjes HBS, tweede klasse, 1925 of
'26: een babbel-lesuurtje over "Bescha
ving en Cultuur", wij, Soerabajasche
bakvissen, vonden het wèl gewichtig,
het was eens iets heel anders, maar
wij droegen weinig tot het gesprek bij.
Griekse bouwkunst, of iemand een
goed voorbeeld kon noemen? En toen
zei mijn klasgenootje Ans Kruzeman,
wier vader een collega van de mijne
was: "De Raad van Justitie!" De ih-
specteur was erg verbaasd en ik óók.
Hij had het Parthenon of zoiets ver
wacht en zei: Ja, dit meisje had na
tuurlijk wel gelijk, maar dit was toch
niet waar je in de eerste plaats aan
dacht. En ik stond versteld van de
veelwetendheid van Ans Kruzeman:
"Griekse bouwkunst" waren voor mij
woorden zonder inhoud en voor haar
zat er blijkbaar iets zichtbaars in, en
Een lezeres te Soerabaja zond ons een
kopij van een verslag in het Soeraba-
jaasch Handelsblad - tenminste dat
veronderstellen wij, want de naam van
de krant, die zij in haar dagboek be
waard heeft was niet goed meer lees
baar - over een opzienbarende ge
beurtenis die zich tussen 27 en 30
maart 1939 heeft afgespeeld in de
krokodillenstad. Ook de datum van het
blad was niet meer precies vast te
stellen.
Twee Boeginezen waren des nachts ge
signaleerd toen zij zich "op verdachte
wijze", zoals dat in politietaal luidt, op
hielden in Genteng. Toen twee recher
cheurs hen wilden aanhouden trok één
van hen zijn mes en stak een recher
cheur neer. Beiden namen de benen.
De gewonde rechercheur moest in de
CBZ worden opgenomen maar bleek
gelukkig niet levensgevaarlijk gewond.
dan nog wel de Raad van Justitie;
voor mij was dat alleen maar het "kan
toor" van mijn pa.
Voordat we fietsen hadden, die kwa
men na het toelatingsexamen, werden
we met het Fordje naar school en weer
thuis gebracht, en in die tijd kwam
het dikwijls zo uit, dat je na schooltijd
meteen je pa van kantoor ging halen.
De herinneringen aan de Raad van Jus
titie zijn voor mij met de snikhete hitte
van het middaguur verbonden, blikke
rend en blakerend, en steevast einde
loos wachten. Zelden een andere auto
op het ruime, lege, gloeiende erf. Op
Genteng tegenover onze school een
bloeiend wagenpark van Buicks en
Dodges en Studebakers, getuigende
van de bloeiende handelswereld van
het Soerabaja der vroege twintiger ja
ren - voor de Raad van Justitie enkel
dat éne eenzame ambtenaren-Fordje.
Bij de achtervolging, die spoedig kon
worden ingezet, werd één van de boe
ven gearresteerd, maar de man met
het mes, die zich intussen ook met
twee revolvers verweerde (zonder ie
mand te raken) ontsnapte.
Behalve dat de man een eigen revol
ver bleek te bezitten had hij zich ook
meester gemaakt van de dienstrevolver
van de neergestoken rechercheur. Hij
liet beide schietwapens vallen; de re-
Laten we bij alles van SURABAYA
niet vergeten, dat daar dit jaar ook de
lege Kerstmanden van de Yayasan
Giki staan. Manden, die we ieder jaar
hebben kunnen vullen, dank zij uw
bijdragen aan de Bruine Bus. Tiental
len van onze landgenoten, die tussen
wal en schip vielen en door het Tjalie
Robinson Fonds gesteund worden zou
den wij ook dit jaar met Kerstmis wat
extra's gunnen. De Bruine Bus heeft
ook NU uw financiële bijdrage nodig.
Als u vanaf vandaag alle girobedragen
Maar auto's, ook Fordjes, hadden in
die tijd een mooie brede treeplank
waarop je voor de afwisseling eens
kon gaan zitten, dat was voor kinderen
die tot vervelens toe moesten wachten,
tenminste iets, en verder stonden er
voor dat Griekse bouwwerk bomen,
koningspalmen, meen ik, (ze staan niet
meer op de foto), en die hingen vol
manjarnesten, dat was het enige be
langwekkende dat we al wachtende
zagen, ze hingen hoog, maar we heb
ben eens een afgevallen nest gevon
den en meegenomen en lang bewaard,
een mooi gaaf nest - een vogelnestje,
ieder vogelnestje, heeft voor de mees
te kinderen iets vertederends - het gró
te wonder van dit wonderlijke vernufti
ge en solide manjarbouwsel ontging
ons net zo hard als het Griekse won
der van de Raad van Justitie.
Ziezo, eindelijk, daar komen ze! Mijn
pa onder zijn helmhoed, de substituut,
die meerijdt, met het stijve platte stro
hoedje dat toen nog veel gedragen
werd. De "Stetson-hat" kwam eerst
wat later op.
Een vrij zot slot, voorwaar! Maar bij die
hoofddeksels zie ik opeens, duidelijker
dan ooit, duidelijker dan bij de tree
planken, die verdwenen zijn, dan bij de
manjarnesten, die nooit van vorm zul
len veranderen, hóe ver weq dit alles
ligt.
S. FISCHER-KUNST
chercheurs arresteerden zijn bentge
noot, maar de leider van het tweetal
ontsnapte en was aan het eind van
het verslag nog niet gevonden. De in
zendster had die krant bewaard, omdat
zij zich boos gemaakt had over de
mededeling in de krant, dat de los
lopende bandiet grote schrik had ver
spreid onder de meisjes van het in
ternaat van de Gentengschool. Dat
was natuurlijk ook wel te begrijpen,
maar de inzendster (blijkbaar één van
"de meisjes") ontkent dit blijkens haar
dagboek heftig. "Idioten. Hoe komen
ze erbij? Wij hebben ons van het hele
geval niets aangetrokken", noteert zij
in haar dagboek.
Jammer dat wij nu niet meer kunnen
nagaan, hoe het drama is afgelopen.
Maar de Soerabajase politie kennende,
is de boef gepakt. Misschien zit hij
nog wel achter de tralies
JHR.
bestemd voor toko, boekhandel of tijd
schrift Moesson naar boven afrondt
(en liefst RUIM naar boven natuurlijk),
dan kunnen we ook dit jaar de vele
manden vullen. Niet vergeten, ja? Voor
ons zijn die paar kwartjes of guldens
weinig, voor onze arme adiks beteke
nen ze heel veel.
Denkt u dus aan de Giki-Kerstkran-
djangs in Surabaya?
Giro 6685 - Tjalie Robinson BV
t.b.v. Kerstkrandjang.
WILD WEST IN SOERABAJA
18
