Inflatie baart Indonesische regering zorgen
P0IRRIÉ
Naar aanleiding van de mededeling der regering dat de inflatie in Indonesië
haar zorgen baart, omdat ze een percentage heeft bereikt, dat niet meer ver
antwoord is, hebben verscheidene deskundigen op monetair gebied hun mening
gegeven in het dagblad "Merdeka". Drs, Soedardji, voorzitter van commissie VII
van de D.P.R. (afd. Financiën en economie van het Ind: parlement) verklaarde
dat de voornaamste oorzaak van de inflatie de regering zelf is. Ze is, volgens
hem, niet het gevolg van invloeden van de algemene wereld-inflatie of de ver
hoogde olie-prijzen. Die zullen zich pas in 1980 hier doen gelden.
Volgens het verslag van de Bank In
donesia .was het totaal in omloop zijn
de geld (giraal en kartaal) in juli 1979
ruim Rp. 3 trillioen. Vergeleken met
een productie totaal van US 52
milliard of Rp. 32 trillioen (jaar-rede
pres. Soeharto van 16 aug. '79) be
tekent dat niet meer dan 10% van het
G.N.P.
Er is dus, zegt Drs. Soedardji (Merde
ka van 22 sept. '79) geen sprake van
"inflatie", maar wel van "geld-ont-
waarding", omdat iedere rupiah 9 ma
len in omloop moet komen in het pro
ces van de G.N.P. In de ontwikkelde
landen is gebleken dat inflatie pas een
aanvang neemt bij een geldomloop van
30% van het G.N.P, Hoe zou dan in
Indonesië bij een geldcirculatie van
10% reeds normaal sprake kunnen zijn
van "inflatie"? Volgens Drs. S. moet
derhajve een groot deel van de in om
loop zijnde gelden gebruikt worden
voor niet-productieve doeleinden. En
dat kan alleen maar het gevolg zijn
van de "lekken" in het gebruik van
's Lands gelden.
De voornaamste oorzaak van de geld
ontwaarding is volgens hem de 'Ke-
nop 15". Inflatie, zegt hij is de "anak-
kandung" van devaluatie ("anak kan-
dung" echt kind). Vervolgens wijst
hij op de prijsverhoging (door de re
gering) van de beras met Rp. 40,tot
Rp. 50,per kg. Die prijsverhoging
heeft geen enkel nut gehad, omdat de
meerdere ontvangsten van de Tani
werden opgesoupeerd door de - o.a.
als gevolg daarvan - ontstane geld
ontwaarding. Onze economie is van
oudsher een "beras-economie". De
regering heeft met de verhoging van
haar tarieven een inflatoir beleid ge
volgd.
Volgens S. moet een drastisch einde
worden gemaakt aan de huidige con
sumptie-economie. Alle niet-productie-
ve investeringen, zowel in de regerings
als in de particuliere sector dienen
verboden te worden. Het gebruik van
het nationale product dient sterk ge
stimuleerd te worden (zoals in Aus
tralië). Geen verdere invoer van luxe
goederen en niet direct voor de pro
ductie bestemde goederen. De export
moet slechts geheel of minstens half
afgewerkte producten omvatten. Hij
wijst op de export van grondstoffen,
die - indien hier bewerkt - veel meer
hadden kunnen opbrengen en de
werkgelegenheid hadden kunnen op
voeren.
Er moet voor gezorgd worden dat de
voorraad levensmiddelen - nu de
"patjeklik" voor de deur staat - wer
kelijk (en niet alleen op papier) vol
doende is. Kortom de regering dient
een "national oriented" economisch
beleid te voeren.
Drs. Frans Seda, gep. lid van de De-
wan Pertimbangan Agung (Hoge Ad
viesraad) en ex-Minister van Finan
ciën, becritiseert eveneens het rege-
rings beleid. Als de regering, zegt hij,
zich ongerust maakt over de huidige
inflatie, dan had zij dat moeten voor
zien en niet moeten overgaan tot de
valuatie en als gevolg daarvan de
prijzen van brandstoffen en vervoer
moeten verhogen. De regering heeft
zelf de inflatie in de hand gewerkt
door allerlei prijs- en tarief-verhogin
gen (in dit verband moge ook gewe
zen worden op de verhoging van post-
tarieven en de recente verhoging van
gabah en kedelee).
Drs. Seda wijst ook op de verspilling
van gelden voor overmatig luxueuse
gebouwen en nieuwe auto's. Hij wil
niet zeggen dat hoge regeringsfunctio
narissen met de fiets naar kantoor
moeten gaan (zoals destijds in de
"Jogja-republiek") maar waarom moe
ten zij ieder jaar een nieuwe auto
hebben?
De regering had de gevolgen van "Ke-
nop 15" moeten voorzien. Nu zal blij
ken of dat inderdaad het geval is ge
weest.
Als die Europeanen net zo eenvoudig zou
den leven als wij, bestond er geen energie
probleem I
Mr. Jusuf Wibisono, ex-Minister van
Financiën, is het in grote lijnen met
Drs. Soedardji en Frans Seda eens.
Volgens hem was de devaluatie met
"Kenop 15" duidelijk een foute maat
regel, die niemand enig voordeel heeft
gebracht. Hij ziet als de beste moge
lijkheid om aan de huidige geldont
waarding een eind te maken, een re
valuatie (herwaardering) van de Ru
piah. En verwijst als voorbeeld naar
de revaluatie van de Franc onder de
Gaulle. De mislukte revaluatie in 1965
(door wijlen Cairul Saleh) was te wij
ten aan de op dat moment zeer on
gunstige omstandigheden. Maar nu In
donesië over zo'n groot dollar-bezit
beschikt (ruim 3 milliard) ziet hij reva
luatie als de beste weg. (Merdeka 23
sept.).
Natuurlijk moet de export dan niet in
het gedrang komen, meent hij. Mr.
Soetikno Slamet, ex-Minister van Fi
nanciën, meent ook dat er sterk be
zuinigd moet worden om de geld
circulatie te verminderen. (Merdeka
24 sept.) maar laat zich niet over de
oorzaken (Kenop 15, prijs- en tarief
verhogingen) uit van de tegenwoor
dige geld-ontwaarding.
Uit zijn betoog valt af te leiden, dat
hij overigens ook voorstander is van
bezuiniging op de lands uitgaven, o.a.
- valt te vrezen - op lonen. De ex-Gou-
verneur van de Bank Indonesia, Drs.
Rachmat Mulyomisono meent dat -
gezien het stevige dollar-bezit van de
regering - de devaluatie van de Rupiah
door "Kenop 15" (Keputusan Nopem-
ber 15) van november 1978 fout is ge
weest, vooral nu de koers van de
dollar steeds lager wordt en dus die
van de rupiah ook. Want al is in the
orie de rupiah los gemaakt van de
dollar, in de praktijk zijn beide nog
stevig met elkaar verbonden. "Kenop
15" heeft de koopkracht van het volk
doen dalen en de lasten verzwaard.
In Merdeka van 1 oktober '79 kwam
als "berita penting" (omlijnd) een be
richt voor, dat volgens AFP. in bank-
kringen beweerd wordt dat de regering
inderdaad een revaluatie overweegt.
Drs. Soedardji reageerde daarop met
een zeer fel interview (Merdeka van
2 oktober) waarin hij verklaarde dat
zo iets onmogelijk waar kon zijn, om
dat daardoor het vertrouwen in de ru
piah geheel verloren zou gaan in
binnen- en buitenland. Hij meent dat
zo iets gelijk zou staan aan een sub
versieve daad.
In Merdeka van 4 okt. kwam de re
gering met een tegenspraak. Van re
valuatie is geen sprake.
Tot zover dus. Maar intussen weet
niemand hoe hoog het inflatie-percen
tage is. Want de regering wil dat niet
bekend maken. Om mogelijke paniek
te voorkomen. Dat percentage is dus
een groot geheim voor ons allemaal.
Behalve voor de huisvrouwen dan. Die
merken het aan de lijve bij de dage
lijkse uitgaven voor de belandja
AGUS DAR.UCH
Bogor
4
