OVER DOEKOENS GESPROKEN
AURORA TRAVEL
SERVICE B.V.
Wat een doekoen is, kunnen zij weten die in een Javaanse samenleving hebben
gewoond. Er is immers geen javaanse stad of dessa zonder zijn doekoen of
doekoens. Deze mensen bekleden een eigenaardige en speciale plaats in die
maatschappij. De doekoen is in bepaalde opzichten te verglijken met de sja
maan, de medicijnman, de wonderdokter de practicijn, de helderziende en krui
dendokter. In elk geval hebben ze met elkaar dit gemeen dat zij bewust of on
bewust van "paranormale'' krachten (overigens een ongelukkige term) gebruik
maken. 7).
Dat niet-normale aspect komt bij de
doekoens tot uiting in hun praktijk.
Zo heeft de doekoen-bayi, meestal
een vrouw die door overlevering en
praktijk als vroedvrouw haar werk
doet, de eigenaardigheid dat zij bijv.
van te voren weet wanneer de barens
weeën zullen beginnen, op welk tijd
stip de baby zal geboren worden, of
welk geslacht de baby zal hebben.
Dan is er de meer bekende doekoen-
pidjet; in westerse termen uitgedrukt,
een magnetiseur die zich met masse
ren (midjet) bezig houdt. De echte
doekoen-pidjet heeft aanmerkelijk min
der tijd nodig om bijv. een verstuiking
of gezwel te genezen dan een gediplo
meerde normale Europese masseur of
arts met zijn westerse geneeskunde.
Schrijver dezes heeft verschillende
doekoens in hun praktijk bezig gezien.
Onder hen was er één vrouwelijke
doekoen die "pendelde" bij het ver
strekken van haar kruiden. Dat had zij
namelijk van een pastoor geleerd en
zij paste het toe om beter de kruiden
en haar "patiënten" te kennen. Ver
der zijn er doekoens die gespeciali
seerd zijn in het vinden van verloren
of gestolen voorwerpen. Geen Javaan
se dief zal dan ook stelen wanneer hij
weet dat er in zijn omgeving zo'n doe
koen is tegen wie hij het aflegt in een
"paranormale" krachtmeting.
Dat een dief zich hierin kan vergissen,
kan gebeuren, en natuurlijk ook om
gekeerd, dat een doekoen zijn kracht
heeft onderschat.
Dan zijn er nog doekoens die met hun
hypnotische of telepathische kracht
anderen helpen in bijv. psychische
moeilijkheden met hun omgeving, om
gang of werkkring e.d.
Natuurlijk vindt men ook de doekoen
klenik als kwakzalver of charlatan. In
heel de wereld treft men altijd wel
mensen aan die zich uitgeven voor wat
zij niet zijn. Er bestaat nu eenmaal een
soort mensen die zich bezig houdt met
bedriegen en simuleren. Dat soort
is ook onder de "paranormalen" te
vinden.
Op Java is vroeger de doekoen-santèt
bekend geweest die met zijn goena-
goena mensen ziek of dood maakte.
Tegenwoordig komt hij hoogst zelden
voor. In het algemeen kan men zeggen
dat de doekoen-praktijk door allerlei
mensen wordt uitgeoefend. Doekoens
vindt men onder tani's, ambtenaren,
officieren, onderwijzers, geestelijken,
gepensioneerden, e.a. De meeste doe
koens zijn in de regel al op leeftijd.
Bij zowat alle sociale of belangrijke
gebeurtenissen (trouwen, feesten, her
denkingen, enz.) speelt de doekoen
een rol, en gewoonlijk achter de scher
men. Men verwarre de doekoen niet
met de naïb (de Islamitische gods
dienstambtenaar) of de kyai (de gods
dienstleraar of de kebatinan-goeroe)
maar een naïb en een kyai kunnen
natuurlijk óók doekoens zijn.
Heel wat zou er over de doekoen ge
schreven kunnen worden, maar dat
zou een aparte studie vormen. Hier is
enigszins aangetoond wat voor soort
persoonlijkheid een doekoen is.
Het prefix "para-" is afkomstig uit
het Grieks en betekent "naast", "ne
ven", "langs" of 'erbij". Vandaar de
term parapsychologie en paranormaal.
Voor degenen die dieper zijn ingegaan
op deze materie, is het echter duide
lijk dat het z.g. paranormale, niet zo
maar een "nevenverschijnsel" is van
het normale maar dat het zijn eigen
apart gebied van kennis en weten
schap heeft.
De gangbare parapsychologie maakt
in de z.g. paranormale verschijnselen
geen onderscheid tussen natuurlijke
en bovennatuurlijke verschijnselen,
terwijl ieder godsdienstig mens dat
wel doet. Zo zijn voor de godsdiensti
ge mens, hypnose, telepathie en mag
netisme, natuurlijke maar wel extra-
normale verschijnselen. Zij komen
normaal immers niet bij iedereen voor
maar zij zijn wel "natuurlijk" te noe
men omdat de natuurlijke oorzakelijk
heids-, doelmatigheids- en wetmatig
heidsbegrippen welke eveneens in de
normale natuurwetenschappen worden
gehanteerd, op die extranormale ver
schijnselen volledig van toepassing
zijn. Men moet echter niet de gangba
re, normale natuur-wetten en krachten
voor de verklaring van extranormale
fenomenen gebruiken, want dat zal
nooit lukken. Men heeft in de extra
normale verschijnselen immers méér
met psychische elementen en faktoren
te maken dan met fysische of natuur
kundige energiën en wetten. Deze
laatste zijn grotendeels onbruikbaar
voor de verklaring van extranormale
krachten en fenomenen. Daarentegen
zijn bijv. het opwekken van lijken tot
leven, of het opheffen van de zwaar
tekracht zonder natuurlijke middelen
of energiën, kennelijk bovennatuurlijke
verschijnselen. De natuurlijke oorza
kelijkheids-, doelmatigheids- en wet
matigheids-begrippen en wetten zijn
per se onbruikbaar om bovennatuur
lijke (supranaturale) verschijnselen te
verklaren. Geen mens en geen men
sen-verstand of -vermogen kan immers
enige vat hebben op bovenmenselijke
krachten en machten. Dit is voor een
godsdienstig mens evident. Zonder
onderscheid te maken tussen extra
normale en supranaturale krachten, zal
de parapsychologie dus nooit uit haar
problematiek geraken. M.a.w. zonder
het bestaan te postuleren van supra
naturale krachten komt de parapsy
chologie nooit tot een juiste verklaring
en uitleg van al de z.g. paranormale
verschijnselen die zijn geconstateerd.
Gaat het dus duidelijk om nog natuur
lijke krachten, zoals in de hypnose, de
telepathie en het magnetisme, dan
spreke men van extra-normale krach
ten die het veroorzaken. Gaat het ech
ter om verschijnselen die op geen
enkele wijze op natuur-krachten en
-wetten berusten, dan spreke men van
supranaturale krachten die het ver
oorzaken, zoals bijv. in poltergeist-
verschijnselen het geval is, waar zwa
re voorwerpen op een onweerlegbaar
tégennatuurlijke of onnatuurlijke wijze
door de lucht worden getransporteerd.
Is in een verschijnsel het onderscheid
tussen extranormaal en supranaturaal
niet duidelijk dan voldoet de term
"niet-normaal" i.p.v. paranormaal.
Dat er doekoens zijn die werkten met
de hulp van supranaturale krachten
weet schrijver dezes uit ondervinding.
H. WINDRICH
llllllll!llllll|]llllllll!llll!lllllllllllllllllllllll!lllll|]|l!:illllllillUIIIIII«INIIII[llllllllllllll|:!!lllllll!ll!HIIIIII!!ltim
Voor al uw vliegreizen naar
I Amerika (HAWAII), Australië,
Singapore, Hongkong en
meerdere bestemmingen in het
Verre Oosten.
Vakkundige voorlichting
voor reizen naar
INDONESIË
Inlichtingen bij:
ans fanggidaej-jongkind
anita gietema-hoeboer
wim simon
hans tan
Kantooruren:
maandag t/m vrijdag 09.00-16.45 uur
zaterdag 09.00-12.00 uur
Clauskinderenweg 28
1069 HN Amsterdam-Osdorp
Tel. 020- 19 93 77 en 19 93 96
fiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiniiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiuiiniuiiiiuiiiiiiiiiiii
20
