15 AUGUSTUS
De reacties op het plan van een eigen Herdenkingsdag blijven komen, brieven
en telefoontjes. Bijna zonder uitzondering is men er vóór, een paar tegens en
een paar twijfelachtigen.
Voor die tweede en derde categorie is die 15 Augustus dunkt me helemaal
geen probleem. Als u er niet voor voelt, dan is het een dag als iedere andere,
ja toch? Dat is immers het voordeel, dat we er geen OFFICIEELE Nederlandse
vrije dag van willen maken, met verplicht twee minuten stilte op straat, met
fakkels op erevelden, enz., maar alleen zelf uiting geven aan een verlangen
om te herdenken.
Er was een briefkaart van een dame
die schreef: "Ik wil niet gedenken of
herdenken, ik wil de hele oorlogsel
lende (ze heeft het waarschijnlijk héél
erg zwaar gehad) vergeten. En alleen
bidden dat er nooit meer een oorlog
komt." Dat vind ik aan de ene kant
begrijpelijk, andere kant, als de voor
zienigheid je leven gespaard heeft, zo
dat je nog kunt blijven bidden, wat is
er dan voor verkeerds aan om je dank
baarheid daarvoor te tonen door een
herdenking?
Uit een andere reactie: "Het verbaast
me dat daarom (de laatste herden
king - 15 Aug. '70) er nog zoveel men
sen blijken behoefte te hebben aan
een "eigen" herdenkingsdag in Augus
tus. Officiële herdenkingen spreken mij
persoonlijk niet zo aan, heb daarom
nooit een 4 Mei - herdenking bijge
woond. Waarom behoefte aan een ei
gen bevrijdingsdag, omdat de Holland
se Nederlanders 5 Mei hebben? Als
dat zo is, dan vind ik het jammer voor
ons en onze doden!"
Ja, een EIGEN herdenkingsdag, daar
gaat het nu precies om. En als de
schrijver van deze brief dat niet zo
aanvoelt, ondanks dat hij Indisch Ne
derlander is, dan is dat jammer voor
hem, niet voor ons en onze doden.
Als ONZE oorlog erkend was, als men
daarom meer aandacht gehad had voor
"die Indonesiërs" (tegenwoordig ko
men we hoe langer hoe meer in de
publiciteit als Ind. Nederlanders, beter
laat dan nooit!) dan hadden we niet
EEN EIGEN HERDENKING
I
Elk jaar in de maand Augustus worden
met veel tam-tam de gevallenen van
de atoombom herdacht. Een delegatie
Japanse dames komt hierheen en en
kele Nederlandse personen nemen
daaraan deel.
De beschuldigende vinger wordt dan
gericht op Amerika.
Dit zit mij dwars en daarom heb ik
gedacht om op 7 december de vlaggen
halfstok te hijsen om de gemene en
lafhartige aanval zonder voorafgegane
oorlogsverklaring van de Japanners te
herdenken, met de bedoeling om de
herdenkenden van de atoombom min
of meer de mond te snoeren.
G. C. Ottevanger
Apeldoorn
Het is natuurlijk erg jammer, dat de
atoombom een eind maakte aan de
bezetting van Indië door de Japanners
meer hoeven te praten over 15 Augus
tus, DAN WAS DIE DAG ER ALLANG
GEWEEST!
En dat is de hele kern van de zaak:
wij willen gewoon opkomen voor een
erkenning, en als die niet komt van
Nederlandse zijde dan zoeken we so
laas in onze eigen groep. Dat daar
altijd mensen bij zijn, die anders wil
len, nou ja, dat komt bij elke groep
voor, zeker bij de Indische!
Dan zijn er nog verschillen in opvatting:
moet het een vreugdevolle of een ern
stige herdenking worden? Herdenken
we de bevrijding of een tweede peri
ode van oorlog en angst? Voor de
meeste Indische mensen is de Bersiap-
tijd een afschuwelijke tijd geweest,
vaak erger nog dan de bezetting.
Het antwoord gaf mevrouw Suyder-
houd uit Maassluis.
"Ik zou 15 Augustus zien als een dag
van BEZINNING, de gedachten aan be.
vrijding ondergeschikt maken, aan de
behoefte om die dag te ervaren als een
keerpunt (ik verkort haar brief en geef
de bedoeling weer), opdat we elkaar
erop attent maken dat er meer is dan
stoffelijk bezit, dat we elkaar nog heb
ben, om als vrienden met elkaar te
leven. Laten wij op die dag iets doen
voor een ander die wij in ons hart
niet mogen. Je boosheid uitpraten, op
nieuw beginnen."
Een mooie gedachte, maar een zware
opgaaf, al lijkt het zo simpel, mevrouw
Suyderhoud. Maar het is, ook voor hen
die tégen een herdenkingsdag zijn, een
en daarmee duizenden van een wisse
dood redde, maar, onze ultra-progres
sieve landgenoten zullen zich nu een
maal bij die historische gebeurtenis
moeten neerleggen. Een Frans staats
man heeft dit soort lieden al eens sar
castisch gekarakteriseerd met de (vrij
vertaalde) uitspraak: "Leve het begin
sel ook al zou de wereld daardoor ver
gaan". In dit geval dus: De atoombom
mocht niet afgeworpen worden al
zouden nog honderdduizenden on
schuldige slaven van het Japanse re
gime in Zuid-Oost Azië zijn gevallen!
Het lijden van de Indische Nederlan
ders heeft nu eenmaal in Nederland
nauwelijks een rimpel in de politieke
opinie veroorzaakt.
(Red. Moesson)
II
Vaak denk ik: Wat Koningin Wilhel-
mina beloofd heeft, was niet minder
dan een koninklijke belofte. Ze heeft
lang genoeg geleefd om die belofte
punt ter overdenking.
"Gedenken helpt niet als wij zelf niet
veranderen en het goede betrachten,
ook al moeten wij onszelf overwinnen.
Wat er nu op de wereld gebeurt zijn
tot stof geworden gedachten."
De discussie over 15 Augustus wil ik
bij deze voor gesloten houden. Wat
de plannen voor die dag betreft, kan
ik u alvast 3 definitieve punten geven:
Wij (Moesson) sluiten die dag. Wij
hopen dat velen dit voorbeeld zul
len/kunnen volgen en 15 Augustus
een (halve) vrije dag zullen nemen.
Wij zullen een mooie speld laten
ontwerpen.
Er zullen bijzondere sluitzegels ko
men die u lang voor de bewuste
datum op al uw correspondentie kunt
plakken om anderen aan de dag te
herinneren.
Het uitgeven van postzegels of ge
stempelde enveloppen is een omslach
tige zaak die we met geen mogelijkheid
kunnen entameren. Misschien dat de
organisaties die nu voor de inlossing
van de ereschulden vechten, daar aan
dacht aan kunnen geven.
De heer B. stelde voor om op 15 Au
gustus massaal naar het Binnenhof te
gaan en bloemen te brengen aan de op
wacht staande KNIL-militairen.
Ik hoop vurig dat deze heren daar 15
Augustus 1980 niet meer staan! Mocht
dat - de hemel verhoede het - toch zo
zijn, dan wil ik zeker met die optocht
meelopen.
Ik geloof dat iedereen die iets wil doen
15 Augustus, dat moet doen. Organi
seer zelf met eigen verenigingsleden
of. vrienden en familie iets dat als een
zinvolle herdenking gezien kan worden
En denk daarbij aan de woorden van
mevrouw Suyderhoud, ik geloof dat
die ons daarbij van grote steun kun
nen zijn!
Ik houd u op de hoogte.
LD.
waar te maken. Zijzelf is er niet meer.
Maar ligt het dan niet voor de hand,
dat nü haar ook koninklijke dochter die
belofte zou moeten inlossen? Of mag
men nu ook beweren: Ja de vorst(in)
regeert, maar de regering is verant
woordelijk, dan zou je in 't wilde weg
veel van alles kunnen beloven. Of mag
ik zo niet denken? Ik kan me ook niet
herinneren, dat er één van ons Vor
stenhuis zich persoonlijk echt geinte-
resseerd heeft voor óns Nederlands-
Indië. Of vergis ik mij?
MIEP SNOLLAERTS
De Koningin kan alleen beloften doen
wanneer deze gedekt worden door het
kabinet. Men mag haar dus nooit per
soonlijk verantwoordelijk stellen, maar
komt bij het zoeken naar een schuldi
ge altijd terecht bij de verantwoorde
lijke bewindslieden. Wanneer latere
bewindslieden weigeren een beslissing
(lees verder volgende pagina onderaan)
4
