moessQn
BIJ DE VOORPLAAT
en wanneer gaat de winkel van Sinkel failliet?
"Heb je nog een plaatsje voor een héél plat souvenirtje?" vroeg Lien Bierhuys
op de laatste dag dat ik in Surabaya was. Het platte souvenirtje bleek een gede-
bok pisang schilderijtje, het eerste dat ik ooit zag. Een tafereeltje in tinten
beige en bruin, een sawah, karbouw, berg, bomen. Zo fijn van tekening en
perspectief dat het ongeloofwaardig was dat het vervaardigd was van enkel
gedroogde en platgeslagen pisang-stam vezels en nerven. Gemaakt door ge
vangenen, zei Lien, ze verdienen er een zakcentje mee. Ik bestelde direct een
flink aantal. Een paar maanden later werden ze bij kleine hoeveelheden afge
leverd en u kent ze inmiddels wel. Bij elke nieuwe zending zijn er mooiere bij,
het lijkt of de vingers die de schilderijtjes maken bedrevener worden, de fantasie
van hem die de vingers bestuurt levendiger, geraffineerder. Er zijn ware kunst
werkjes bij, die op deze voorplaat bijvoorbeeld. Een waterval en een meertje.
Moet u zien hoe uiterst vernuftig gebruik is gemaakt van de richting van stam
en bladnerven om de weerspiegeling in het water aan te geven.
Je kunt niet genoeg krijgen van het
telkens weer ontdekken hoe met dat
simpele materiaal is omgesprongen
om perspectief, structuur, weefsel en
opbouw van de dingen in de natuur
weer te geven. Ik zou ze willen ten
toonstellen, in Nederland, maar wie zal
deze kunst begrijpen en waarderen?
Wie kent Indonesië zo goed en wie
een gedebok pisang van binnen en van
buiten? Zo'n schilderijtje is Indonesië
drie-dimensionaal: visueel, structureel,
cultureel. Net zoals de portie djanga-
nan en het glas tjientjao drie-dimensio
naal zijn door diezelfde eigenschappen.
Dat is natuurlijk erg ontouristisch ge
praat en zet geen zoden aan de dijk.
Per jaar gaan er zo'n millioen touristen
naar Indonesië. Dat betekent een goed
inkomen voor het hotelwezen en alle
nevenbedrijven, die te maken hebben
met de verzorging van deze graag ge
ziene mensensoort, die het tegenwoor
dig in de hele wereld voor het zeggen
heeft. Moet u voor de grap eens na
gaan, hoeveel millioen souvenirs er
jaarlijks meegenomen worden van ba
tik, zilver, goud, koper, steen, klei,
hoorn, stroo, leer, bamboe, hout.
"Hebt u die vreselijke ontbossing ge
zien op Java? Ze kappen maar raak,
ze moesten die mensen daarvoor
streng straffen. Die geven niets om de
natuur!" zei een zeer milieubewuste
dame eens verontwaardigd.
Nu moet u 'ns even luisteren mevrouw.
Ik ben wel gek op de natuur, maar als
ONAFH. IND. TIJDSCHR., 24e JAARG. No. 20
Verschijnt de 1ste en 15e van
iedere maand.
Opgericht door
TJALIE ROBINSON (1911-1974)
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE
ERVARINGEN IN DE GORDEL VAN SMA
RAGD NIEUWE INTERESSEN IN NEDER
LAND TE WEKKEN VOOR DE TROPEN-
GORDEL.
Prins Mauritsl. 36, 2582 LS 's-Gravenhage.
Telegramadres: Robinson BV Den Haag.
Tel. 070 - 54 55 00 54 55 01 - Postgiro 6685
of A.B.N. Den Haag Rek. No. 51.56.15.730.
mijn maag rammelt en ik heb geen
baan, geen enkele sociale uitkering en
er valt bovendien nog weinig te stelen,
dan doe ik, wat ik niet laten kan.
Stel, dat Onze Lieve Heer me toege
rust heeft met een paar creatieve
handjes, mevrouw dan ren ik naar het
gindse bos en begin als een gek te
kappen hoor. Van al dat hout maak ik
prachtige lepelrekjes en lampenstan
daards en doosjes. Geldverdienen,
rijst en tempé kopen. De boom in met
die natuurbescherming, ik ben toch
ook een stukje natuur, dat in stand
Uitgave: Publ. en Handel Mij Tjalie Robin
son BV.
Directie: L. Ducelle
Prijs per nummer f 2,50
Abt. voor Nederland en Europa:
kwart, f 14,halfj. 28,jaar f 55,
Abt. buiten Europa (zeepost): jaar 62,50
Abt. buiten Europa luchtpost:
Australië en Nw. Zeeland 102,50, Indone
sië, Zuid-Afrika, Zuid Amerika, Maleisië,
Singapore en India f 86,50; Canada, Ver.
Staten, Suriname en Antillen f 74,50.
Het correspondentie- en betalingsadres voor
Amerika is Mrs. R. Cohen-Top. 13740 Avion
Drive, La Mirada, California 90638, Telef.
213-941-8682.
PLEASEUw check op naam stellen van
Mrs. R. Cohen en NIET op Moesson of
gehouden moet worden?
Zo gaat dat in Indonesië. Men vernielt
er niet voor de "kick" zoals hier, maar
men eet de natuur op, via de touris
ten.
Met dat hout zit het fout, al die andere
materialen, dat loopt wel los, alhoe
wel
Wat goed fout zit, is het leeghalen van
de zeeën. Koraal, schelpen, AKAR
BAHAR, schildpad. Milliarden ton zijn
er uit de Aziatische wateren gehaald.
Er is voor duizenden jaren schade aan
gericht, het biologisch evenwicht ver
stoord, de hele ecologie verknald.
Weten die arme vissers veel? Weten
die pientere opkopers meer? Die wijze
Westerse welvaartgangers weten het
WEL, maar ze denken er liever niet
aan. Andermans land, andermans zorg.
Op Pasar Ikan ligt van alles, wat er
niet moest liggen. Niet zoveel ten
minste. Het heeft er altijd gelegen, al
die schelpen, koraal, akar bahar,
schildpadsnuisterijen en hele schild
padschilden, maar de aanvoer was
vroeger geringer, de vraag miniem.
Een miliioen touristen per jaar. Nog
niet gerekend die in Bangkok, Singa
pore hun inkopen doen.
(lees verder volgende pagina)
Tjalie Robinson BV. In USA niet bekendl
Abonnementen bij vooruitbetaling.
Advertenties kunnen zonder opgaaf van
redenen geweigerd worden.
De directie behoudt zich het recht voor om
bepaalde redenen abonnementen te be
ëindigen of aanvragen te weigeren.
Redactie: J. H. Ritman, L. Ducelle
Eindredactie en opmaak:
Ch. J. Manders en L. M. Boon
Met bijdragen van o.a.:
Dr. H. J. de Graaf, Poirrié, Rogier, Harryet
Marsman, Ems I. H. van Soest en vele
schrijvende lezers.
Administratie/Boekhouding:
Th. M. A. Scheulderman
Abonnementen: Mevr. E. van Hout-lntveld
Advertenties: Mevr. I. Boon
2
