OPROEP
de weg langs de Westkust van Atjeh
volgen. Ook zag ik duidelijk de posten
Lam Beusoë, Kuala Unga, Teunom, enz.
Ook kon ik nu de weg langs de steile
Glé Groetèë vanuit zee bekijken. Na
een uurtje landde ik op de Tjoet Nja'
Diën airstrip bij Seunagan.
Tjoetje (Teuku Tjoet Mohd. Hoessin),
journalist, haalde mij af. Wij reisden
per jeep (23 km) naar Hotel Amanah
(van wijlen Hadji Jahja) te Meulaboh.
tjoetje en ik werden bij de Bupati T.
Oesman Machmoed ten eten genodigd.
Met Tjoetje en de heer Radjulis, die mij
nog kende uit mijn Meulaboh-tijd, ver
trokken naar de gpg. Tjot Darat (Boe
bon) voor een rouwbezoek in verband
met het overlijden van Tjoet Nja' Oebit,
echtgenote van de in 1934 overleden
uleë-balang T. Ali Boebon. Zij is ruim
honderd jaar oud geworden: bij de
eerste landing van de Hollanders in
Meulaboh bij de monding van de Kr.
Meureuboë (1877) was zij nog in moe
ders schoot.
Daarna vertrokken naar Seunagan om
de houtaankap rond de Tadoe-rivier te
bezichtigen. De stammen worden per
truck naar Kuala Toeha vervoerd en
verder per schip naar Japan en Korea.
Het bedrijf is in Chinese handen.
De volgende dag met de heer Mohd.
Rasjid, voorlichtingsambtenaar, per
jeep naar Djeuram (oude Mar. post) en
verder naar het einde van de verharde
weg bovenstrooms aan de Seunagan-
rivier. Aldaar ontmoet Keudjeuroen Ben
(mij bekend uit mijn Djeuramtijd).
Terug naar Simpang Peuët; langs een
nieuw tracé, n.l. een acht meter brede
weg door het Tadoe-gebied gereden
naar Lam lë aan de Tripa rivier. Over
de Kr. Tadoe is een stevige houten
brug vervaardigd.
Op 2 mei 1980 woonde ik op uitnodi
ging de "Harpenas" bij. (Hari pendidi-
kan nasional nationale onderwijs-
dag), die voor geheel Atjeh dit jaar in
Meulaboh werd gehouden.
Op de tribune van het mij bekende
voetbalveld aanschouwden wij gym
nastische oefeningen van honderden
leerlingen en fraaie Atjehse dansen in
oud-Atjehse kleding van meisjes uit
alle delen van Atjeh.
Des middags vertrok ik via het Tjoet
Alj vliegveld ten zuiden van Tapak
Tuan naar Medan per S.M.A.C. vlieg
tuig. Naast mij zat een zoon van Kim
Kie, destijds leverancier. Toen ik van
boven zee uit het plaatsje Tapak Tuan
zag liggen, was het of de tijd 50 jaar
had stil gestaan. Duidelijk waren de
tangsi en de officiers-woningen te her
kennen. Op 3 mei per Garuda weer
naar Banda Aceh.
Ik vernam dat oud-schoolopziener
Hasjim M. K. op 27 april was overle
den. Op 4 mei vertrok een gezelschap
onder leiding van Teuku Bachtiar P. P.
met 10 auto's naar Jantjoë, de stad in
opbouw. Enkele kantoren waren reeds
verrezen. Met het gehele gezelschap
een pick-nick gehouden aan de Kruëng
Kalo. Des avonds woonde ik een be
spreking bij ten kantore van de Gou
verneur A. Madjid Ibrahim betreffende
het Malahayati Ziekenhuis. Teuku Has
san Oebit, a.s. directeur, tevens kinder
arts, en enkele diensthoofden waren
aanwezig. Het ging om de beschikbaar
stelling van een stenen pand aan de
Jl. Teuku Umar, nabij de driesprong
naar Mata lë. Uitsluitsel zou ik later
ontvangen.
Een der volgende dagen had ik een
gesprek met drs. Zakaria Ahmad,
Hoofd P. dan K., betreffende een Cul
tureel Project voor de St. Peutjut-
fonds. Een der aanbevolen projecten
was Zaman Budaya, een soort "art
Galery". (Openlucht-theater nabij het
historische Kota Gunongan). Hier zul
len Atjehse dansuitvoeringen plaats
vinden, Atjehse muziek, shows, enz.
De heer Zakaria vroeg om oude foto's
uit de Atjeh Oorlog in verband met de
a.s. opening van het nieuwe Atjeh Mu
seum. (sept./okt. '80). Ook vroeg hij
foto's/film van de onthulling van de ge
denkplaat Abdul Hamid te Middelburg
in oktober 1978. Tévens informeerde hij
naar eventuele teruggave van enkele
Atjehse oudheden uit het Tropenmu
seum in Amsterdam.
Bijna dagelijks was ik op Peutjut; een
der werkers overhandigde mij een go-
bang uit 1857, bij het omspitten van de
grond gevonden, (gobang 21/2 cent
stuk). Met Arabisch-Maleis karakter
schrift stond hier op: satoe per empat
poeloeh roepiah een veertigste gul
den.
Op 11 mei werd met een jeep van T.
Bachtiar P.P. met de Tuanku een tocht
gemaakt naar de gpg. Moereuë, alwaar
zich de graven bevinden van Teungku
Sjech Saman di Tiro en naast hem zijn
zoon Tgk. Mat Amin di Tiro, de laatste
gesneuveld bij de bestorming van
Aneu' Galong op 28 juni 1896. Na de
bezichtiging van de Missigit te Indra
Puri (oud-Hindoe tempel) in de nabij
gelegen gpg Mata lë/Montasiëk ont
moet T. Ali Basjah, zoon van de vroe
gere uleë-balang Teuku Ma'en. De
zoon was in de gampong nog in het
bezit van een kleine Austin-auto, die
hij in 1933 gekocht had in Seulimeum
op een lèlang (vendutie) bij Controleur
Van der Velde. De motor sloeg meteen
aan; af en toe reed hij naar Banda
Aceh.
Op 12 mei werd ik uitgeleide gedaan
bij mijn vertrek naar Jakarta. Weer
kreeg ik bezoek van enkele zonen van
Atjehers, die in Jakarta studeerden.
Op 17 mei weer in Jakarta ontving ik
bericht dat de brief voor beschikbaar
stelling van het pand voor het Mala
hayati Ziekenhuis door de Gouverneur
getekend was.
"Prettige vakantie" zegt men wel eens,
als ik naar Atjeh ga. Het is wel prettig,
maar van rust is geen sprake. De At
jehers laten je, net als vroeger, niet
met rust.
Wie kent de personen van deze foto? De meest linker figuur is reserve Elt. W. F. Kniestedt,
vóór de oorlog op Ambon als KNIL-militair gelegerd. Met het groepje mannen van de foto
heeft hij o.a. het vliegveld van Ambon vlak voor de komst der Jappen vernietigd en is daar
na met de groep via Ceram, Dobo en Merauke naar Australië uitgeweken.
Op Ceram werd hij tegengehouden en gehinderd in het volvoeren van zijn plannen door
een "loyaal" BB ambtenaar, wiens naam ongeveer luidde: Van Keken.
Deze heroïsche tocht die te Ambon op 8-9 februari 1942 begon en op 2 juni 1942 te
Karumba (Noord Australië) succesvol eindigde, wil ik later geheel gaan beschrijven zodra
ik meer bijzonderheden heb. Enige jaren geleden sprak ik nog de oude Heer Kniestedt,
die mij spontaan beloofde om alle gegevens op een rijtje te zullen zetten. Mijn verlof
daarop volgend thuis varend, vernam ik tot mijn leedwezen, dat de belangrijkste bron van
informatie overleden was.
Wie helpt mij aan namen van personen, feiten en zo mogelijk foto's. Ook foto's zoals het
vliegveld van Ambon, het strand van Karumba, etc. etc. zijn welkom. Reacties gaarne aan:
L LINDEBOOM - Overboschlaan 48 - 3722 BM Bilthoven (Utr.) - Nederland.
19
