Ambon, en toen viel er ineens een gat in de weg
HERDENKING OP 15 AUGUSTUS 1980
SOLIDARITEIT
BOEKBESPREKING
INDONESIË WEERZIEN
Ed en Zus Burger raakten niet uitgepraat over hun bezoek aan Ambon. De hartelijkheid waarmee ze ontvangen werden (Ed is daar
jarenlang bij het onderwijs geweest), de schoonheid van de zee, het land met zijn stille weggetjes zonder verkeer, de sierlijke vrouwen
met hun lange kabaja's. "Op een dag reden we in een bus ergens naar toe. Het had de dagen ervoor geweldig geregend en de weg
vertoonde er duidelijk de sporen van. Maar opeens, vlak bij het plaatsje Kajaputih was er ineens in plaats van de weg een enorm gat,
nauwelijks meer een gat te noemen eigenlijk, meer een ravijn! De passagiers stapten zonder morren uit, liepen over een smal paadje
naar de "overkant" waar een andere bus de route vervolgde. Wel een geluk dat toen het gat in de weg viel, die ene bus juist aan de
overkant was. Zo werd de noodsituatie vriendelijk opgelost. Hoeveel tijd die gigantische reparatie met gigantische kosten zal vergen?
Ze hebben daar in Ambon ook een gigantisch geduld
De Stichting Herdenking 15 Augustus 1945 organiseert op 15 augustus 1980 in de Irene-hal
van de Kon. Ned. Jaarbeurs te Utrecht een herdenking van het einde van de 2e Wereld
oorlog. H.M. de Koningin en Z.K.H. Prins Claus zullen het eerste gedeelte van de her
denking bijwonen.
Het programma omvat
een bliksemoverzicht van "Nederlands-lndië in de 2e Wereldoorlog" en een korte herden
king van de ginds gevallenen, gevolgd door een rede: van Prof. Dr. N. Beets: "Zelfrespect
en eigen indentiteit"; van Prof. Dr. J. Bastiaans: titel nog te bepalen; van Ir. C. Westra: "En
nu verder", e.e.a. afgewisseld met muziek en zang.
In de Bernhard-hal I en de Marijke-hal zal de mogelijkheid worden geboden:
van 09:00- 10:15 uur voor een kopje koffie en onderlinge ontmoeting
van 12:30-14:15 uur voor het nuttigen van een broodjespakket met koffie of melk
van 15:30- 18:00 uur voor een gezellig samenzijn onder het genot van een daar te koop
zijnd drankje.
Op 15 augustus wordt ook de tentoonstelling "Nederlands-lndië in de 2e Wereldoorlog"
geopend, die te bezichtigen zal zijn van 16:00 tot 20:00 uur. Zij zal tot en met 19 augustus
te Utrecht en daarna achtereenvolgens te 's-Hertogenbosch, Emmeloord, Huizen (N.H.),
Hoorn, Enschede en Maastricht worden gehouden.
Voor vervoer per trein op 15 augustus 1980 naar en van Utrecht geeft de N.S. voor deel
nemers aan de herdenking middels te bestellen reductiecoupons 20% korting op de retour-
prijs. Invaliden, die hulp behoeven van station Utrecht naar de Irene-hal en terug, dienen
dit bij de aanmelding tot deelneming in een afzonderlijke brief te vragen en daarbij te
omschrijven van welke aard die hulp dient te zijn.
De inschrijvingstermijn voor deelname is tot 31 juli 1980 verlengd.
Aanmeldingsformulieren te bekomen bij de Stichting Herdenking 15 Augustus 1945, p/a
Ned. Congresgebouw, kamer 3117, Churchillplein 10, 2517 JW DEN HAAG, tel. 070-512851,
toestel 112 of bij Moesson, Prins Mauritslaan 36, 2582 LS Den Haag.
De kogel is door de kerk: de volks
vertegenwoordiging heeft de wens uit
gesproken aan alle Indische oorlogs
slachtoffers uit Indië een belasting
vrije som van 7.500,uit te keren
en de regering heeft met die wens in
gestemd. Wel is waar blijft de beeld
spraak in de eerste zin wat oneigenlijk.
Kogels hebben de reputatie snel te
gaan, maar deze kogel deed er 35 jaar
over om zijn doel te bereiken. Maar
goed, laat ons de vriendelijke kant van
deze beslissing blijven bekijken en
niet zeuren over de betrekkelijkheid
van het bedrag der uitkering, die na
tuurlijk bespottelijk laag is vergeleken
bij de geleden schade. Het blijft een
gebaar, een erkenning, van begaan on
recht en wij, Indische mensen, achten
die erkenning van begaan onrecht al
tijd belangrijker dan materiële vergoe
dingen. De bittere nasmaak blijft, maar
wij zijn bereid die in onze binrrenka-
meren te verwerken.
Wat ons echter in hoge mate ergert is
het feit, dat nu van het Nederlandse
volk een "solidariteitsoffer" wordt ge
vraagd, dat waarschijnlijk de vorm zal
aannemen van een eenmalige belas
tingheffing. Solidariteit die afgedwon
gen wordt door de fiscus is geen soli
dariteit. Solidariteit zou kunnen blijken
als men vrijwillig een gift, en liefst een
grote, zou storten om te bewijzen, dat
men, zij het dan strikt in het verbor
gene, steeds had meegeleefd met de
Nederlanders overzee.
Dat dan wel zou blijken dat er van
solidariteit nauwelijks sprake is, geeft
aan het misbruik van dit lieve woord
een speciaal karakter. Er bestaat geen
solidariteit van het Nederlandse volk
met de Indische tak van haar stam, en
daarom is het maar goed ook dat de
harde hand van de fiscus ervoor zal
moeten zorgen dat de paar honderd
miljoen die nodig zijn om het onrecht
te vergoeden, er komen.
Na alles wat er gebeurd is, bespare
men ons sentimenteel gezemel over
"solidariteit", die niet bestaat en nooit
bestaan heeft. JHR.
Olaf J. de Landell is een Nederlands
schrijver, die in Indonesië - om precies
te zijn in Cheribon geboren is en in
zijn geboorteland de eerste acht jaren
van zijn leven doorbracht. Juist lang
genoeg om aan die jaren onuitwisbare
herinneringen over te houden. Hij
schreef er nooit over. Wanneer hij
over zijn Indische jaren sprak werd hij
in Nederland ontvangen met spot en
gelach.
Totdat hij in een recent boek (de tri
logie "De Porceleinboom") het beeld
van zijn jeugdjaren aan de openbaar
heid toevertrouwde. De verschijning
van dit boek leidde tot de invitatie met
een team van Veronica naar Indonesië
te gaan "om te kijken wat er nog over
was". Het meest merkwaardige van dit
avontuur is, dat er zestig jaar liggen
tussen zijn Indische jeugd en het weer
zien met het land van herkomst, dat
thans onder bovenstaande titel is be
schreven en uitgegeven bij "De Kern"
in Bussum. De uitgave, gelardeerd met
fraaie foto's, laat niets te wensen over.
De inhoud zal vooral hen, die als de
schrijver voor het leven gekluisterd zijn
aan dat dierbare land, met ontroering
vervullen. Het is een vaak zeer treffend
verhaal, geschreven in een naar mijn
smaak wat overdadige stijl, maar men
kan de schrijver niet het vermogen ont
zeggen de sfeer van Indonesië over te
brengen op de lezer, die daarvoor ge
voelig is. Een charmant boekje: een
lofzang op land en volk! Het zal in
onze kring velen terugvoeren naar het
land van herkomst of althans het land,
waar zij de beste jaren van hun leven
sleten. Het enthousiasme van de schrij
ver is aanstekelijk.
JHR.
"Indonesië weerzien" is verkrijgbaar
bij de Boekhandel Moesson en kost
f 35,— plus 4,50 porto.
5
