O
Mijn reis naar Indonesië
"NASI MET....99
mm mm m*
DE VIJF W's.
Het zal wel waar zijn dat zij die deel uitmaken van een
touristengezelschap dat Indonesia 'even' gaat doen, land
en volk niet zien zoals het in werkelijkheid is. Maar waarom
maak je die reis?
Ik voor mijzelf hanteer slechts de bekende vijf W's, n.l.
Wie, Wat, Waar, Waarom, Wanneer. Wie maakt zo'n trip?
Wat maak je ervan? Waar wil je naar toe? Waarom ga je?
Wanneer? Bij voorkeur niet in de natte moesson, dus wel
in de maand juni en dat deed ik dit jaar dan ook. Waarom?
Om vrienden die me dierbaar zijn nog eenmaal te ontmoeten
en wereldberoemde plaatsen die ik vroeger in mijn ambts
periode nooit kon zien alsnog te gaan bezoeken. In Indo
nesia. Wat? Een krachtmeting hoe zal ik geestelijk en licha
melijk reageren? Wie? Ja, dat was ik en toen mij op de
terugreis in Singapore door enkele debatterende mede
reizigers gevraagd werd: "Wat is nu uw mening, mevrouw?",
keek ik langs hen heen in de verte en zei: "Ik heb geen
mening". Saja tidak kompetér.
En de achtentwintigjarige uitstekende reisleider fluisterde
me in het oor: "U bent een schat". Dat wordt me niet elke
dag gezegd. De reisleider, die al zoveel zorgen gemaakt
had om mij. Toen wij voor één enkele nacht 's avonds om
half negen in hotel Said Jaya te Jakarta arriveerden besliste
ik na telefonisch contact met Mevrouw Soemantri Hardjo-
prakoso: "het is al laat, het wordt maar kort, dus wegwe
zen". Bestelde aan de bali een taxi, gaf de chauffeur het
adres op, jl. Maluku 42, Jakarta Pusat en vraagt me die man
"di mana itu njonja?". "Di belakang jl. Kebon Sirih, supir".
"Oh, ja betul njonja". De omgekeerde wereld. En toen
schoten we als de bliksem de weg op. Die chauffeurs in
Indonesia verdienen de hemel, wat een verkeerschaos!
De volgende morgen vroeg me de reisleider: "Waar was
U vannacht?" "Bij mijn vrienden". "Ik ben drie keer uit
bed gebeld, "mevrouw van Zanten is nog steeds niet ge
arriveerd". Nou ja! "Je begrijpt wel joch, wij hadden daar
enkele fijne uurtjes in die intieme sfeer". Ja, hij begreep,
de goeierd en bloosde.
In hotel Ambarrukmo te Yogyakarta belde ik na aankomst
Mevrouw S. Adiwidjojo in Solo. De volgende morgen om
half zes wachtte de hele familie me in een enorme auto
voor het hotel op. Het werden twee vorstelijke dagen. Hoog
tepunten: zalige rijsttafel, bezoek aan de graven van Pak
Soenarto Mertowardojo, Mas Soemantri e.a. Het museum
van "Pangestu" opgericht ter nagedachtenis van Pak Soe
narto de centrale figuur van onze groep 'Pangestu', en het
mausoleum van president Suharto. Mevrouw Adiwidjojo
vertelde me, president Suharto kocht een berg (de naam
is me ontschoten) platte die 19 meter af en zette er dit
enorm ivoorkleurige marmeren monument op. Veel donker
kleurig koper en prachtig houtsnijwerk, speciaal vervaardigd
door Japarase vaklui. Hier vonden reeds de vader en de
jongste zuster van Mevrouw Suharto hun laatste rustplaats.
Bij onze komst was een brede zeer lange koningsblauwe
loper uitgelegd en toen ik mijn gastvrouw zei: "Nu beklim
men mijn reisgenoten de Borobudur", antwoordde ze: "le
dereen kan de Borobudur bezoeken, maar hier komt nie
mand in". Zij had daags tevoren een speciale permit aan
gevraagd op grond van mijn connecties met de familie
Soemantri Hardjoprakoso. Waar ter wereld vind je na 25 jaar
afwezigheid zoveel egards en liefde?
Wel stierf ik die nacht bijna van de hitte in de niet gekoelde
slaapkamer waar melati verscholen lag te geuren. In het
vliegtuig van Yogya naar Singapore genoot onze hele
groep van honderd djeruks en zalige pisang die mevrouw
Adiwidjojo aan het hotel afgaf.
Angklungorkestjes, Indonesische dansen, zelf dansen met
Bataks, praten met mensen in de fabriek, op de pasar,
in de kampung, varen op het Tobameer, enz. enz. Zalig!
Eenmaal weer thuis in Holland kostte het me de grootste
moeite om mijn draai weer te vinden.
Toch kan zo'n sight-seeing als ik in Jakarta en Yogya maak
te wel riskant worden. Twee kilometer voordat wij van Solo
in Yogyakarta aankwamen botsten twee auto's op elkaar en
vlogen tegen een stenen gebouw op. Een enorme klap en
een ravage schroot. Ik zat midden voor in onze auto en zag
vlak voor me èèn van de bestuurders vanuit zijn hoge ca
bine met een reuzezwaai naakt op het asfalt neerkwakken.
Dood. "Wij hebben hier nog geen autogordels", zei mijn
gastvrouw. Als wij tien meter verder op de weg gelegen
hadden dan waren wij zeker ook puinhoop geweest. En wat
doet je reisverzekering in zo'n geval?
Mijn hele reis was beladen met schoonheid en attracties
en als de reisleider onderweg inlichtingen verschaft over
ons gastland, waarbij hij de Islam met zes woorden afdoet
'De Islam is een makkelijke godsdienst', dan denk ik, dit
is touristenvoer, niet voor mij bestemd. Desalniettemin heb
ik onuitsprekelijk genoten van deze uitstekend verzorgde
reis.
E. VAN ZANTEN-HASSELMEIJER
Mevr. van Zanten met de drie kleinkinderen van mevr. Adiwidjojo
tegen de achtergrond van houtsnijwerk in het mausoleum.
BINNENKORT VERSCHIJNT
door Harryet Marsman (Plantersvrouw)
Een receptenboekje met eenvoudige gerechten
zoals kokki ze vroeger maakte. Op de haar zo
bekende manier babbelt Plantersvrouw over haar
kookervaringen in de Oosthoek.
Verschijnt dit najaar.
Prijs f 16,90
MOESSON-REEKS
Met de familie Adiwidjojo bij de muur rondom het mausoleum
16
