Fantasierijke naamgeving
Uit het Indisch Familie Archief
Wie zich, zoals wij bij het I.F.A., dagelijks bezighoudt met de oude gegevens
van de Indische families, komt heel wat merkwaardige zaken tegen. Over één
daarvan wil ik U dit keer iets vertellen: de naamgeving. Indië, weet U, was het
land van de dubbele en driedubbele namen. Dat stond erg mooi. Weet U, dat
ook veel van die samengestelde namen (doch niet alle) ook ginds zijn ontstaan.
In sommige gevallen op heel merkwaardige wijze.
Stel U voor, dat iemand zijn kinderen
meerdere voornamen geeft, waarvan
de LAATSTE voor alle kinderen gelijk
is. Dan kan het later heel gemakkelijk
gebeuren, dat men die voornaam gaat
beschouwen als een deel van de fa
milienaam. En dat is dan ook geschied,
zo kreeg je "automatisch" een dubbele
naam. De meeste extra namen zijn
echter officieel per request aange
vraagd en later al of niet bij Gouver-
nements Besluit verleend. Men deed
het om verschillende redenen, meestal
om een naam, van moederszijde, voor
uitsterven te behoeden. Soms was het
om de naam van een pleegvader bij
de zijne te mogen voegen, maar in
verreweg de meeste gevallen was het
uit trots; men wilde zo graag de naam
van een aangehuwd familielid, die tot
een voornaam of bekend geslacht be
hoorde, bij de zijne voegen, om aldus
de relatie aan te duiden. Direkt hier
mede verbonden is de voorkeur voor
bepaalde doopnamen, die men bij som
mige families aantreft. Bij Alting Si-
berg hield mén van de voornamen
Willem Arnold; Dezentjé was zeer ge
steld op Augustinus; bij Canter Vis-
scher hield men erg van de naam
Tammerus en bij Ament van Tjalling,
bij Goens natuurlijk van Rijklof, ge
woonlijk als herinnering aan een be
roemd of hooggeplaatst voorouder.
Veel doopnamen herinneren aan het
land van herkomst, Friese en Groning
se voornamen als bij Ledeboer Wopke,
bij Teppema Epke, bij Hettema Walle.
En de buitenlandse geslachten, die
ook graag hun eigen voornamen be
hielden. De Franse familie Chaulan,
noemde een dochter Flore Adelaide
Josephine, de Armeniër Thomas, noem
de zijn zoon Satoor, de Italiaan
De Pierri, Ettore, de Deen Larsen,
Lars Björn en de Engelsman Taylor,
Winifred Dorothy, om er maar een
paar te noemen. Dat is natuurlijk heel
wat anders dan de huidige generatie,
die hun kinderen naar TV en Pop
sterren noemen.
Lange namen waren er ook veel, je
kunt het zelfs overdrijven, zoals de
heer Wagehalsz in Semarang, die in
1840 zijn zoon maar liefst 15 voor
namen gaf en de heer Lans te Ambon
die een reeks voornamen bedacht, be
ginnende met de letters A tot en met
L voor de eerste zoon en M tot en
met Z voor de volgende zoon.
Je vind ook van die "gezochte" voor
namen, als Klein, Carolus Mercuraad;
Kreekel, Anna Holina; de Boer, Alber-
tha Garetha; Schönherr, Adriana Tian-
cina; Joseph, Carolina Radieusine; Sci-
pio Fredrik Gerius; Bogaardt, Moldina
Stephanie; Sloot Achellina; de Beuke
laar, Johanna Tambora en Poortman
Richard Patriskoe. De ouders zullen
daar wel een bepaalde bedoeling mee
gehad hebben.
Om de volgorde van de kinderen niet
te vergeten, werden ze soms alfabe
tisch genaamd: In Soekaboemi werden
geboren: Bertling Adolf in 1871, Ba
rend in 1873, Celina in 1877en
vader Lentze in Muntok volgde dat
voorbeeld: Armand, geboren in 1879,
Bernard in 1881, Charlotte in 1883,
Dora in 1885 en Emma in 1887
Kinderen, op zee geboren, kregen ge
woonlijk, als één van hun voornamen,
die van het schip. Een voorbeeld:
Begemann, Louise Catharina Adriana
Utrechtina werd in 1869 geboren aan
boord van het SS. Utrecht. En zo
zouden er vele te vinden zijn.
Een naam, welke herinnert aan de
plaats van geboorte, is ook niet zeld
zaam. Pijpers, Djambina is natuurlijk
geboren in Djambi; Bond, Angelique
Sambassina, zag het levenslicht te
Sambas; Salomon, Toba is niet ver
van het Tobameer geboren en Wie-
landt, Rosalie Olelien kwam uit de
buurt van het Atjehse Oleh-leh. De
Haas, Breberia is een kind van Brebes.
Maar het mooiste vind ik vader Krijgs
man, die veel moeite besteedde aan
zijn, ter Oostkust van Sumatra ge
boren zoon, die negen voornamen ont
ving, waarvan de beginletters de naam
Bengkalis vormen
De uitbarsting in straat Soenda maak
te natuurlijk overal veel indruk, vader
van Stuyvenberg noemde toen zijn
zoon Henri Krakatau. O ja, U kunt ook
makkelijk zien, wie het derde kind was
van de familie Pesuwarisa, dat was
immers Tertia Constance, en het zes
de kind bij de familie Jonquiere, was
Jean Paul Sixti. Voor ons allen duide
lijk was het jongste kind van de be
kende familie Zecha, het meisje Adee
Martina.
Was men van heel gewone afkomst,
dat hinderde niet, men koos dan zeer
deftige voornamen, zoals van Bulderen
Jan Keizer, of Maghijn Prins Otto Hen-
ricus. Maar het kon ook nog anders,
Landtrecht Barend Adriaan Reinier
Otto Nicolaas, had 5 voornamen, die
samen het woord Baron vormden.
Vader van Rest, een groot motorrijder,
wilde zijn zoon zo graag Norton noe
men, doch toen het een meisje werd,
kreeg dat de naam Nortie.
In 1872 werd te Semarang geboren
een meisje genaamd Liplap, Lamar-
dina Magdalena. Je moet wel even
lachen bij die naam, want er woonde
natuurlijk nergens een familie Liplap.
Hetzelfde gold voor namen als Saro-
lea Hendrik die te Padang werd ge
boren en voor Mevrouw Honda, die
te Batavia is overleden. Het waren
bedenksels.
Toen de familie Deerns te Soerabaja
in 1894 met een tweeling werd ver
blijd, gaf men deze de doopnamen
Maria Wesselina en Wesselina Maria,
wat de algemene verwarring natuur
lijk nog groter maakte. Bij de familie
T'oorenburgh wist men niet beter te
doen dan de eerste zoon de namen
te geven: Alexander Adolf Adriaan
Albertus Antonius Augustus. Men
vraagt zich af, hoe zal het volgende
kind heten? De heer Kanner vond iets
dergelijks en noemde zijn dochtertje
Bijle Bethy Blimé.
In Tondano werd in 1895 geboren de
dochter van de familie Wenas, die de
mooie namen Poetih Augustina kreeg,
dat was dan eindelijk een variatie op
de eindeloze Bianca's en Blanca's.
Waarschijnlijk na het lezen van de
Drie Musketiers werd de heer Schae-
fer vader. Hij stak van wal met de
namen Athos Porthos Aramis Dartag-
nan voor zijn eerste zoon. Ook histo
rische namen ontbreken niet in de
collectie: Megens, Julius Caesar; Gran-
don, Brutus Cassius; Waterloo, Napo
leon Bonaparte
Het lijkt even vreemd, dat het zoontje
van Benjamins de voornamen Frede-
rik Willem Arira ontvangt, maar wie
weet dat zijn grootmoeder een Indone
sische vrouw Arira was, begrijpt het
direkt.
Ik deed slechts een greep uit de vele
merkwaardigheden uit ons I.F.A., wel
licht een volgende keer nog meer
hierover. Ik moet echter besluiten met
de planter Geul uit Blitar. Zijn zoon,
in 1867 te Bondowoso geboren, noem
de hij Garibaldi Eduard Urbanus Lo-
dewijk, welke 4 voorletters weder de
naam Geul vormen; zeker geen toeval
zullen de namen van zijn in 1883 ge
boren dochter geweest zijn: Lodoyo
Ida Elise Flora, waarmee de naam
Lief kan worden gelezen, en de zoon
Jan Johan Jacob Andreas Napoleon,
die de combinatie J. J. Jan laat zien.
D.A.V.
Wat zegt een naam? Dat wat een roos
genoemd wordt, Geurd' even lieflijk
als zij anders heette.
William Shakespeare
4
