RUDY WAIRATA IS STILL TICKLING THE STRINGS
Rudy Wairata en George de Fretes zijn bij Indo's en Ambon-
nezen en niet bij hen alleen sinds lang (muzikale) begrip
pen. Die namen zijn onverbrekelijk verbonden met hawaii-
en krontjongmuziek van de afgelopen decennia. Naast de
hawaii-muziek heeft De Fretes - die thans in Californië
woont - zich ook een meester getoond van een bepaald
krontjong-genre; de kenners en liefhebbers kennen zijn
"Schoon ver van U", zijn "Stambul fantasie" en zijn "O,
Ambonland". Helaas (voor ons) woont hij nu ver weg en
horen we weinig van hem. Rudy Wairata heeft nog nooit
een specifieke krontjongplaat gemaakt maar hij heeft zich
toegelegd op hawaii-muziek. Op zijn gitaar weet hij een
techniek en snelheid te ontwikkelen zoals slechts weinigen
dat maar kunnen. Toen Wairata onlangs optrad op de ope
ningsavond van de "Gambir Fair" te Den Bosch wilde ik de
gelegenheid grijpen om zijn "story" voor ons en voor ons
nageslacht vast te leggen èn om mijn eerste interview te
maken op het pad van de (free lance) journalistiek.
Tijdens de pauze ging ik met een blocnootje schuchter ach
ter het podium waar Wairata, 1.65 m groot, witte broek
en schoenen en een zwart/wit hawaii-hemd met een blijk
baar oude bekende stond te praten. "Natuurlijk kan dat",
antwoordde hij op mijn bedeesd gestelde vraag of ik hem
een paar vragen mocht stellen voor een artikeltje. Toen
we gezeten waren vroeg ik met meer durf of hij "iets kon
vertellen over zijn geboorteplaats en datum en hoe het
kwam dat hij zich zo aangetrokken voelde tot de hawaii-
gitaar". Toen begon hij te vertellen op zo'n ontspannen
wijze die me toen pas deed beseffen dat hij vaker een
verslaggever te woord had gestaan. Nu voelde ik me
helemaal op mijn gemak.
Rudy Wairata is op 25 december 1934
geboren in Ternate, een plaatsje op
de Halmaheira eilanden (Molukken). Hij
groeide op in een muzikaal gezin: zijn
vader leidde een zangkoor en zijn
oudere broer was leider van een ha-
waii-band. Het is dan ook niet ver
wonderlijk dat Rudy zich al vroeg aan
getrokken voelde tot de hawaii-muziek.
Hij woonde de repetities van zijn broer
altijd bij, stil in een hoekje. In die tijd
begon hij bij zijn moeder te zeuren om
grammofoonplaten. Eindelijk kreeg hij
op zijn 10e verjaardag twee platen van
de toenmalige koningen van de hawaii-
gitaar: Sal Hoopi en Andy lona. Nach
tenlang heeft Rudy naar deze platen
geluisterd en hij heeft daardoor ook
een pak slaag van zijn vader opgelo
pen omdat Rudy zijn school dreigde te
verwaarlozen. Toen de platen grijs ge
draaid waren dacht Rudy: "dat kan ik
ook". Deze gezonde eerzucht bracht
hem ertoe, een ukelele om te bouwen
tot een kleine hawaii-gitaar en met
behulp van een potlood heeft hij toen
stilletjes geoefend.
Wanneer zijn broer weer ging repete
ren zat Rudy nog steeds in een hoekje
maar nu speelde hij zachtjes mee. Door
steeds maar te oefenen heeft Rudy de
hawaii-gitaar onder de knie gekregen;
men mag hem dan ook een auto-didact
noemen. Op twaalfjarige leeftijd (het
gezin Wairata woonde inmiddels in
Djokja) trad Rudy bij toeval voor het
eerst in het openbaar op. Zijn broer,
die met zijn band voor radio VERAL
moest optreden, was plotseling ver
hinderd om te spelen. Hij verzocht Ru
dy voor hem in te vallen. En zo zat
Rudy met rode oren in de studio. Toen
de stem zei "we zijn in de lucht" be
gon de band met de openingsmelodie.
Rudy speelde de eerste maten vals
maar hij herstelde zich snel. Het op
treden werd een succes en afgespro
ken werd dat Rudy voortaan de ha
waii-gitaar zou spelen en zijn broer de
gewone gitaar.
Tijdens zijn schooltijd trad Rudy vaak
op voor bruiloften en partijen. Wan
neer er op een Chinees feest - waar
een overvloed van lekkere dingen
was - gespeeld moest worden was er
altijd een groot aanbod van jongens
die de instrumenten wilden sjouwen.
Rudy nam inmiddels ook pianolessen
en door toedoen van zijn vader kreeg
hij een muziekbeurs voor Europa. Rudy
liet Rome en Londen vallen en koos in
1952 voor Nederland. Twee dagen na
aankomst in dit heerlijke land hoorde
Rudy 's nachts een bel. Hij stond op
en ging naar de voordeur. Nadat hij
op die manier tweemaal de wondere
Hollandse nacht aanschouwd had licht
te zijn hospita toe dat het de telefoon
was. Het was zijn vaders broer die
Rudy verzocht om een band op te rich
ten en voor een stichting te spelen.
Na een tweestrijd: muziek studeren of
spelen toog Rudy de volgende dag
naar Den Haag waar hij van zijn oom
een compleet instrumentarium kreeg.
De band werd opgericht: het grandioze
quintet "THE MENA MOERIA MIN
STRELS" was geboren. Behalve uit
Rudy bestonden de Minstrels uit: Ming
Luhulima (t), Jack Salakory (t), Charlie
Kuipers (thans in USA) en David Na-
nuru; later kwam Joyce Aubry er als
zangeres bij. De platenmaatschappijen
ontdekten de Minstrels en daags na
de Grote watersnoodramp in 1953
werd de eerste plaat opgenomen: Lim-
be Limbe; bij deze opname moest Lu
hulima twee instrumenten inspelen want
een van de jongens was voor dienst
naar Zeeland geroepen. Platenmaat
schappij Dureco zorgde voor een tour
nee door Duitsland, Frankrijk, België
en Denemarken terwijl de Minstrels
ook op de grote Expo te Brussel in
1958 niet ontbraken.
De band heeft verschillende platen ge
maakt; om maar enkele nummers te
noemen: "be mine, sweethart, be
mine", "beautiful kohana" en "my
sweet gardenia".
Interessant om te weten is dat de "Me-
na Moeria Minstrels" o.l.v. Rudy Waira
ta identiek was aan de "Amboina Sere
nades" o.l.v. Ming Luhulima. Reden
voor dit dubbelleven was gelegen in
zakelijke belangen. In 1959 kwam er
na vele successen een splitsing in de
Minstrels. Ming Luhulima ging de
"krontjong" in (krontjong ensemble
"Pantja Warna") terwijl Rudy bij de
hawaii-muziek bleef. Twee jaar heeft
hij toen bij de Kilima Hawaiians ge
speeld waarna hij een aanbieding uit
Amerika kreeg om als solist op te tre
den. In die tijd sloot hij vriendschap
met de broer van de bekende zanger
Nat King Cole. Met deze Ike Cole for
meerde Rudy een band die optrad voor
Amerikaanse militairen in Europa. Toen
een tournee naar Vietnam ter sprake
kwam koos Rudy terecht voor veiliger
oorden. Een contact met Philips Ne
derland resulteerde in de plaat "Stereo
Cruise" waarop Rudy begeleid wordt
(lees verder volg. pag., Ie kolom, onderaan)
10
