ZO IS DAT
WIE
WAT
WAAR
WANNEER
Een rubriek over van alles en nog wat,
ook over zaken die we al vergeten
zijn of nooit goed geweten hebben.
Mocht U iets aardigs weten dat de
moeite van het vertellen waard is,
schrijf het ons I
Pindang.
Onder pindang verstaat men vis, die,
meest in aarden potten van zeer ver
schillende grootte, enige uren met wa
ter en zout wordt gekookt, waarna het
water wordt afgegoten. Soms worden
ook kruiden, o.m. asem (tamarinde),
bij het koken toegevoegd. Hierna
wordt meestal met nog wat water en
iets zout nagekookt en de pot zo goed
mogelijk afgesloten met bladen, etc.
De hoeveelheid zout, die gebruikt
wordt is zeer verschillend en hangt
af van de tijd, dat het produkt goed
behoort te blijven, dus het meest daar
van of het produkt dichtbij de plaats
van bereiding moet worden verkocht,
dan wel op verder afgelegen plaatsen.
De hoeveelheid zout varieert van 5
tot 50% van het gewicht aan vis. 5%
gebruikt men te Indramajoe voor de
bereiding in kleine potjes voor de ver
koop ter plaatse; 50% wordt gebruikt
in Sapeken voor de bereiding van
pindang, welke verpakt wordt in lege
petroleumblikken. Hiermede wisselt de
houdbaarheid van enkele dagen tot
enige maanden. Bij de goede produk-
ten, zoals die in Bawean, waar onge
veer 20% briket-zout gebruikt wordt,
is na 2 maanden de vis wel wat bruin
achtig en ranzig geworden (door ver
andering der vetlichamen o.a. oxyda-
tie), doch nog zeer goed eetbaar en
niet bedorven.
De sterk gezouten pindang is bij de
bevolking minder geliefd dan het
zwakker gezouten produkt, hetgeen
eveneens een rol speelt bij de beoor
deling van pindang.
Een beschrijving van de bereiding op
enige verschillende plaatsen volgt
hieronder.
De bereiding van pindang in Bawean
geschiedt a.v.: In enige der flinke
bedrijfjes beschikt men over een 60
stookgelegenheden. Op Sangkapoera
zijn 22 grotere en kleinere bedrijfjes.
De inhoud der pot (kowalie) is meest
al 60 tot 90 vissen, lajang (Decapterus
kurra), banjar (Scomber kanagurta) of
andere; totaal ongeveer 7,5 kg vis.
Onder op de bodem heeft men een
laag merang (padi-stro) aangebracht,
boven op komen waroe-bladeren, die
tijdens het koken met stenen be
zwaard worden, terwijl tussen de vis,
die netjes in lagen wordt opgestapeld,
het zout, ongeveer 20% van het ge
wicht aan vis, wordt verdeeld. Verder
zijn enkele liters zeewater toegevoegd.
Eerst wordt anderhalf uur op een hout
vuur verhit en gekookt, waarna door
schuin houden van de pot het vocht
wordt afgegoten. Hierna wordt nog een
lepel water 350 gram) en wat zout
toevoegd en nog een half uur gekookt.
De pot wordt afgesloten met een 16-
tal djatibladeren. Het produkt blijft
meer dan 3 maanden verkoopbaar.
In Indramajoe in de visloods te Pao
man werkt men met grote potten, waar
in ongeveer 27 kg vis gaan. Een hoe
veelheid zout van 12%% van het vis-
gewicht wordt hier toegevoegd bij de
bereiding van pindang, die voor ex
port bestemd is. Enkele liters water
worden toegevoegd. Na 21/2 uur open
verhitten en koken wordt de pot boven
dichtgedekt met waroebladeren; hier
op komt het omgekeerd deksel van
vlechtwerk, bezwaard met stenen; dan
wordt nog eens een half uur doorge
kookt en vervolgens wordt het water
bijna geheel afgetapt door een gat
onder in de pot, dat tevoren met klei
is dichtgestopt. Daarna wordt nog
enige malen afgetapt viswater opge
gooid en op een flinke laag na, die
dient om droog koken te vermijden,
weer afgetapt en vervolgens van on
deren weer gesloten. Nu wordt op
een niet al te sterk vuur nog 3 uren
doorgegaan met koken, waarna met
bladen en het deksel afgesloten wordt.
Het produkt heeft een houdbaarheid
van slechts 15 dagen.
Te Sapeken vult men petroleumblikken
(van onderen voorzien van klapper
stengels) met 10 kg vis, waarbij de
helft en een kwart blik water, waarna
2 uren gekookt wordt. Bovenop drukt
een bamboematje, bezwaard met een
flinke steen. Als de vis half gaar is,
begint men wat pindangwater weg te
laten lopen, zodat tegen het einde nog
maar weinig water aanwezig is.
De volgende werkwijze kan voor de
bereiding van pindang met succes
worden toegepast: de vis wordt laags
gewijze gedeponeerd in een aarden
kookpot (van onderen is een laag
merang e.d. aangebracht) en hiertus
sen wordt zout gestrooid, b.v. van 10
tot 20% van het visgewicht aan zout,
meer of minder al naar de houdbaar
heidsduur, die gewenst wordt. Na toe
voeging van enige liters water wordt
anderhalf uur gekookt, waarbij de pot
toegedekt is met bladeren, bezwaard
met stenen. Onderwijl worden nu en
dan verontreinigingen, die boven ko
men drijven afgeschuimd. Na afloop
van de 11/2 uur wordt bijna al de pekel
afgegoten (door schuin houden van de
pot), nog iets zout toegevoegd en nog
een half uur opgekookt. Na afgieten
van het water wordt de pot b.v. met
djatibladeren e.d. goed afgesloten.
Het produkt blijft bij gebruik van een
grotere hoeveelheid zout een maand
langer goed.
Uit: "Beknopte handleiding voor de
Klein-Landbouwer" uitgave van het
IEV-Hoofdbestuur.
Voor abonnées eri niet abonnées geldt het
tarief f 5,per oproep/aanvraag. REDAC
TIE MOESSON.
EXTRA BEWIJSNUMMERS UITSLUITEND
TEGEN BETALING!
Wie kan mij inlichtingen verstrekken om
trent de verblijfplaats van Ring, Jan en
Jaap v.d. Linde? Samen hadden wij
gewerkt in de kantine-keuken van het kamp
Nong-Pladuk II in 1943. Voor inlichtingen
gaarne aan: Henk von Haack, Prickenleen-
straat 22, 6372 GJ Schaesberg. Telefoon
045 - 31 39 42.
Waar zijn jullie: Lotje en Thea Roostee;
Wiesje de Vos; Louis en Nel de Val;
Deetje Roostee; Jacob Stolze; Albert en
Jenny Boltze-Heldernisse; Alida Johan en
Addeline Johan en Rein Manuel, allen uit
Soerabaia. Brieven gaarne aan: Lotje Mac-
Gillavry-Schmidt Weijmans, Parallelweg 93,
6991 AX Rheden.
Contact gezocht met ex pioniers van 2-5-RI
en andere bekenden van de O-Compagnie.
J. v. Houtum, Postbus 35, 5258 ZG Berlicum,
tel. 04103-1193.
Gezocht door Th. Hardjasoehanta Purwo-
kerto (Ind.) adres van Dolf Abels (57 jr.)
afkomstig uit Surabaia 1952, woonpl. Tg.
Pinang - 1962 naar Nederland vertrokken
met vrouw Han en zonen Akim, Rudy, Paul-
tje. Reacties gaarne naar Mw. Carels,
Loevesteinln. 483, 2533 BB Den Haag.
TWEE SCHITTERENDE BOEKEN
In de serie Time/Life uitgaven over
de tweede wereldoorlog in het Verre
Oosten zijn thans verschenen:
STRIJD OM DE
ZUIDZEE-EILANDEN
CHINA-BIRMA-INDIA
De tekst is geïllustreerd met talrijke
interessante foto's (zwart-wit en
kleur), en vormt een boeiende docu
mentatie van deze periode uit het
jongste verleden.
Prijs per deel f 39,90 porto f 5,50
Verkrijgbaar bij
BOEKHANDEL MOESSON
Following my retirement, I am pre
paring my P.O.W. diary for publica
tion. The diary covers my imprison
ment in Bandoeng, Tjilatjap, Batavia,
Singapore and Thailand where I
acted as chaplain for the Jewish
P.O.W.'s. I would appreciate it if
any acquaintances or friends from
those years would contact me through
your magazine.
Rabbi Chaim Nussbaum
6010 Bathurst St.
apt. 301
Willowdale,
Ontario M2R 1Z7
Canada
20
