VOORDELIG VLIEGEN KAN NOG STEEDS:
lsif®Wdl
Tel: 020-641161
blijven
Gefascineerd heb ik uit het raam van
mijn kamer staan kijken naar 't op
komen van de zon. Apollo zo ver ge
volgd op zijn rit in de zonnewagen,
dat mijn ogen er pijn van doen. En een
maannacht? "Is die op Java anders
dan in Holland?" vraagt één van mijn
reisgenoten. Ja, want in Holland zijn
geen petéh-bomen. Wel 's gezien, dat
getwinkel en geflonker op 't gave,
gladde lijf, het tere groen van onze
stinkboon? Feeëriek I
Wij drinken koffie in een bos, zo één
van licht en schaduw. Djati. De bomen
beginnen in september hun bladeren te
laten vallen. De geur er van brengt mij
terug naar mijn prille kindertijd. Een
droge, muskusachtige. Die ook hangt
over een groen padi-veld. Het gebab
bel van het water accentueert de stil
te, de sereniteit van een groene sawah.
Op de zwaar beladen, gouden- zijn
vrouwen bezig met de snit. We zien
de rijstbouw in alle fasen, want even
verder doen mannen het zware, voor
bereidende werk. Op de eeuwenoude
manier. Met sapi's of karbouwen en
ploeg door de blubber, dat de klonters
hem om de oren spetteren. Geeft niks.
Straks, na het werk dompelt hij zich
onder in de kali. Met zijn karbouwen.
Op de grauwe, logge dierelijven, een
botjah-angon, een hoeder. Alleen mis
ik nu bij de kleine jongens het teken
van de "orde", de tamme slang om
hun hals.
De vier weken zijn om. Nog één nacht
slapen, dan moet ik afscheid nemen
van 't vele dat ik teruggevonden heb
uit vroeger tijd. Van alle nieuwe din
gen. Ik laat de helft van mijn hart op
Java achter. De andere helft ligt op
mij te wachten in mijn heerlijk huis in
Ossendrecht.
Als heel vroeg de telefoon rinkelt ben
ik al helemaal klaar. Een haastig ont
bijt, dan komt één van de bedienden
mijn koffer halen. Achter hem aan loop
ik de lange gang door naar buiten
waar de bus staat te wachten.
"Selamat djalan, mem", zegt hij harte
lijk. Ik geef hem een hand. "Selamat
tinggal, sampé kétemoe lagi".
PLANTERSVROUW
sprookjes. Maar de rotsen met de
zoet-waterbronnen zijn er niet meer.
Wel de hoge rots, de Watoe dodol,
waar de goden zetelen; onwankelbaar
op dezelfde plek. Er wordt drukker ge
offerd dan ooit. 't Is net of ook de
goden hebberig zijn geworden, veel
eisend. De randoe-alas staat er nog.
De perkoetoet is gevlucht voor het
gejoel in het pret-park.
Onze "tuin" Meneng. Ik heb de plek
kunnen vinden door de kilometerpaal
die er nog staat. No. 9. De rest is on
herkenbaar. Meneng stilte. Op ons
plekje in zee loeien nu de zeeschepen.
Dat deed ook een beetje pijn, maar
dat hoort er eenmaal bij. En het weegt
niet op tegen al het heerlijke.
Ik heb getjettert in 't Javaans, Maleis
en Madoerees; zalig! Ik heb gezien
dat het water van de zee nog altijd
blauw is. Aan de overkant de krokodil
(eiland Bali) nog roerloos is. Een pre
historisch monster.
Ik heb pauwen trots rond zien stappen
onder glanzende koffiestruiken. De
schorre kreten gehoord van een bos-
haantje. Geslapen bij het geruis van
een kalietje in een ravijn. In een ander
romantisch water, de voeten onderge
dompeld om nog lang gezond en fit te
Op de foto: Harryet Marsman tussen Koes
en Joop Soetjahjo.
Weerzien met Soewarni, mijn onvergetelijke,
trouwe hulp in huis. Ze moet ongeveer 70
jaar zijn nu. Ze beefde over haar hele
lichaam toen ik haar omarmde.
Op Malang ben ik van mijn kudde af
gedwaald. Mijn eigenlijke sentimental
journey begint bij de familie Soetjahjo
op Soerabaja.
Wij weten door de Moesson van el-
kaars bestaan, maar meer ook niet.
De ontvangst is buitengewoon hartelijk.
Wij praten geanimeerd, over o.a. mijn
aanstaande reis naar Banjoewangi.
"Daar ben ik lang geleden op straat
tegen een goede vriend aangelopen",
zegt Joop, "Frits van Deventer".
"Frits? Maar man, dat is mijn broer!"
We kijken elkaar aan in stomme ver
bazing en dan komt er ineens een
naam op in mijn hoofd.
"Joop? Joop? Ben jij dan Joop Sar-
djono?"
"Natuurlijk!" - Joop en ik! Zestig jaar
geleden zaten we in dezelfde klas. Zijn
vader was B.P.M.-arts op Balikpapan.
Zo'n kleine wereld! En zo'n piepkleine
"Moesson", die me niet alleen nieuwe
vrienden geeft, maar ook nieuwe con
tacten met oude vrienden.
TOUROPERATING DIVISION
retour BANGKOKf 1700,
SINGAPOREf 1750,—
JAKARTAf 1875,—
HONG KONGv.a. f 1650,—
TOKYOf 2480,—
SYDNEYf 2495,(laagseizoen)
U kunt nu reeds uw naam en adres opgeven voor tijdige toezending
van ons reisprogramma 1981: Maleisië, Japan, Indonesië, China, Hong
Kong, rond-de-wereld.
17
