Een Indo in Hong Kong
Leven met Tyfoons.
Wie gedurende de zomermaanden juli, augustus, september in Hong Kong is,
zal merken dat er door de bevolking met meer dan gewone aandacht elke dag
naar de weerberichten wordt geluisterd. Vooral de uitvarende vissersvloot is in
grote mate afhankelijk van een juiste weersvoorspelling. In die maanden n.l.
worden in de Pacific Oceaan, honderden mijlen ten zuid-oosten van de Philip
pijnen de tyfoons geboren. Tyfoon in 't Hollands, komt uit 't Chinees: Taifoeng.
Dat betekent gewoon "harde wind". Eenmaal geboren, werken ze zich op tot een
ongekende intensiteit, van een gewoon lage drukgebied, tot harde wind, tot storm,
tot tyfoon (storm met draaibeweging). De tyfoons bewegen zich altijd in noord
westelijke richting. Over de Philippijnen heen naar het Chinese vasteland. De
richting is 't gevolg van de draai-beweging van onze planeet. De Philippijnen
krijgen dus jaarlijks hun gigantische portie tyfoons. Er worden er wel zo'n 14
gevormd in een zomer. Maar ook Hong Kong dat precies in de uitlooprichting
van zo'n ding ligt. De tyfoon is dan vaak op z'n hevigst, leeft al een paar dagen
na z'n geboorte en is uitgegroeid tot een angstaanjagende alles vernielende
storm, voordat hij over 't uitgestrekte Chinese vasteland verdwijnt; oplost.
Tyfoons krijgen namen in alfabetische volgorde; om en om meisjes en jongens
namen.
Gelukkig komen ze niet allemaal recht
over Hong Kong. Als dat zo was, zou
deze plaats onleefbaar zijn. Maar elke
zomer krijgen we een aantal malen wel
een tik beet van de flank of van de
staart van zo'n tyfoon. En zoiets duurt
dan 2 dagen.
Hong Kong heeft een vrij nauwkeurig
werkend "Royal Observatory" (R.O.)
een soort K.N.M.I. dus, die behalve
algemene weersvoorspellingen, ook die
tyfoons zodra ze geboren zijn, oppikt
en hun baan en groei volgt en bere
kent. Ze hebben een waarschuwings
systeem van cijfers die de intensiteit
van de storm aangeven n.l. 1, 3, 8, 9,
10 en 12. De tussenliggende cijfers
ontbreken, waarom weet ik niet.
Als er een tyfoon zo'n 400 zeemijlen
van de stad af is en onze richting uit
dreigt te komen, geeft de R.O. signaal
1 uit. Die waarschuwing wordt om het
half uur door radio en t.v. gegeven en
ook via lichtsignalen in de haven en
langs de vaarroutes. Op 't t.v.-beeld
(er is hier de hele dag uitzending)
komt in de linkerbenedenhoek het ty
foontekentje afhankelijk van de wind
richting en daar achter 't cijfer 1. Wij
noemen dat Signal 1 of Warning 1 of
korter tyfoon (T) 1. Dan is er meestal
nog niets aan de hand. Het leven gaat
gewoon door. De zon schijnt, het weer
is prachtig. Scholen, kantoren, winkels,
openbaar vervoer, ferries naar Kow-
loon, alles draait normaal. Er liggen nog
mensen op de stranden uitgebreid te
zonnebaden.
Als de tyfoon van richting verandert,
en het pad afwijkt van Hong Kong dan
verdwijnt T1 gewoon. Het een waar
schuwing, meer niet. T1 komt elke zo
mer wel 6 keer voor.
Toch blijft iedereen wat meer alert
want het signaal kan veranderen tot
T3. De tyfoon komt dus onze kant op!
En zal hier misschien over 1 a 2 dagen
zijn. Dan moeten we wat voorzorgs
maatregelen nemen. Alle losse voor
werpen van de balkons afhalen, binnen
zetten, of vastmaken. Voor mij: stoel
tjes enplanten! Adoeh! en ik heb
er zoveel I I In mijn onschuld dacht
ik toen ik pas in Hong Kong was,
"ik mis mijn tuin zo ontzettend in
de flat, dus maak ik van mijn balkon
een tuin". Nou dat is dus sjouwen ge
blazen! Elke keer bij T3, 23 loodzware
potten, sommigen met hele bomen, d'r
in-d'r uit-d'r in-d'r uit. Je sjouwt je
mottig. Vaak komt T3 overdag als ie
dereen weg is dan sta ik er alleen voor!
Maar soeda, goed voor m'n lijn denk
ik maar
Het is daarbij verstandig de auto te
pakken en naar de supermarkt te rijden
om levensmiddelen voor mens en dier
in huis te halen voor minstens drie
dagen. Dat kost een paar uur want bij
die supermarkt is er een rush op le
vensmiddelen. Ellenlange rijen voor de
kassa's! Als T3 dan weer terug gaat
naar T1 en je je weer een breuk ge
tild hebt aan al die potten die weer
naar buiten moeten, denk je: "Nu heb
ik tenminste geblandja voor 3 dagen,
hoef ik daar niet voor uit voorlopig.
Nah oentoeng toch?"
's Avonds als iedereen veilig thuis is,
voel je je meer senang. Alle schaapjes
in de stal. We houden 't linkerbeneden
hoekje van de t.v. scherp in de gaten.
Intussen merk ik dat de wind wat har
der aan deuren en ramen rammelt. Als
tegen de nacht T3 verandert in T8
betekent dat, dat er storm met wind
stoten van minstens 100 knopen (125
km) te verwachten is. Alle openbare
vervoer stopt dan. T8 kan een hele
dag duren. Komt 't signaal overdag,
dan wordt iedereen die op school, kan
toor of werk zit aangeraden onmiddel
lijk naar huis te gaan. Vliegtuigen kun
nen niet meer landen of opstijgen, en
je ziet allerlei schepen, vrachtschepen,
grote containerschepen met spoed
langs varen naar binnen toe, naar één
van H.K.'s 124 Typhoon-shelters. Ook
de vissersvloot, al die honderden kleine
jonken met hun kleine boordmotoren
komen, eigenlijk al de laatste 24 uren,
op volle kracht naar binnen varen om
hun plek in de shelter te bemachtigen.
Die Typhoon-shelters zijn door berg
wanden beschermde en door mensen
handen afgedamde baaien, die vaak
een eindje landinwaarts en in de luwte
liggen. Thuis moeten we de ramen aan
de windkant van het huis beplakken
met een ruit van papier of tape. En 't
liefst barricaderen tegen het versplinte
ren van glas. Je reinste oorlogstoe
stand! De weerberichten worden nu
om 't kwartier uitgezonden, ledereen
in huis is druk met 't veilig stellen
van huis en boedel. Maar buiten ligt
het openbare leven stil. Hong Kong
ligt plat en bereidt zich voor op een
"direct hit"
Vorig jaar was er 3x T8 waarschuwing.
Twee ervan gingen terug tot T3 (de
tyfoon veranderde plots van richting
en zeilde langs H.K.) maar één groeide
uit tot een "direct hit". Dat was tyfoon
"Hope". De naam hadden ze niet
slechter kunnen kiezen I
Bij tyfoon "Hope", de eerste en ik
hoop ook de laatste die wij meemaak
ten, want het is een afgrijselijke er
varing, werden windstoten van méér
dan 125 knopen geregistreerd. Toen
was het al Signal 10 I Wij zaten opge
sloten in een totaal gestript, gesloten
verstevigd huis. Alle vloerkleden wa
ren opgenomen. Alle meubels, planten,
spullen voorzover mogelijk van ramen
en buitendeuren weg. Ramen beplakt
en gebaricadeerd met stukken board,
alléén de t.v. aan. En buiten het helse
geweld. De huilende, gierende, kreu
nende wind die op je ramen beukte,
daarbij tonnen en tonnen hemelwater
HORIZONTAAL naar binnen sloeg.
Werkelijk, door alle kieren van de her
metisch afgesloten en beplakte deuren
en ramen, siepelde niet; nee stroomde
de regen naar binnen I
Het enige dat je kon doen, was 't water
leiden naar een buitendeur uit de wind
(keuken of zo) en naar buiten schuiven
met sapoes, stokken met dweilen, wa
terschuivers, wat al niet I
In een futiele poging om nog wat water
tegen te houden propten we oude ka
potte lakens, handdoeken, kleren te
gen de kieren. Het hielp NIETS. Mijn
huis was veranderd in een rivier, een
snelstromende zelfs! Met ons zessen
waren we uren druk bezig 't water te
leiden en daarbij alle sloten en knippen
in de gaten te houden. Want die trilden
los en als de storm zo'n los raam te
pakken kreeg, kon je wel helemaal
inpakken met je boeltje! Wij waren op
't laatst zo moe dat we de humor van
die huiskali begonnen te zien en geluk
kig weer lachen konden! En de jongelui
met blote kakkies stoeien in 't enkel-
diepe water in de kamer I
Intussen, kon je buiten geen hand meer
voor ogen zien, want hoewel 't midden
op de dag was, hing er een zeer don-
ker-grijze mist van water buiten, en
zag je slechts de silhouetten, pikzwart,
van de bomen die gegeseld werden
door die striemende horizontale regen
en wind; diep doorbogen en als luci
fers afknapten. En de hele flat gromde
en maakte geluid om je heen. De mu
ren trilden. Beangstigend! En ik dacht:
Oh, wat ben ik blij en dankbaar dat ik
op de eerste verdieping zit en niet er-
(lees verder volgende pagina)
24
