Nieuws uit Indonesië
prestatie, zowel voor deze kleine mo
torfietsen als voor de rijders. Het was
wel een zware rit die vooral veel uit
houdingsvermogen en doorzettings
vermogen eiste. Wij startten om zes
uur 's morgens vanaf het politiebureau
in Makassar en arriveerden daar de
volgende morgen weer om ongeveer
8 uur. Wij stopten alleen maar voor
benzine en een hap eten en dan maar
rijden en nog eens rijden. De wegen
waren niet altijd goed geplaveid zoals
in die tijd daar wel te verwachten was,
wat de rit nu niet bepaald gemakkelijk
maakte. Voor mijn werk maakte ik ge
regeld tochten naar het binnenland op
zoek naar huiden en reptielvellen. De
enige wijze van transport voor de be
volking was de autobus die echter
niet meer was dan een vrachtauto die
wat omgebouwd was om ook passa
giers te vervoeren.
Doordat er maar zo weinig van deze
bussen reden, werden ze tot het uiter
ste afgeladen, zodat comfort ver te
zoeken was. Ik zelf reisde met de
auto van de firma. Op verschillende
plaatsen in het binnenland waren er
pasangrahans. Was er in het plaatsje
waar je van plan was om te overnach
ten een burgerlijk ambtenaar of een
militaire commandant, dan was het
meestal de gewoonte, dat je van deze
een uitnodiging ontving om de avond bij
hem door te brengen, wat voor de man
in kwestie een welkome afwisseling
was en een kans om weer wat nieuws
te vernemen. Voor de reiziger was dit
een gelegenheid om op de hoogte te
Dubbeldekkers in Jakarta
Het gemeentelijk vervoersbedrijf van
Jakarta gaat 200 dubbeldeks autobus
sen aanschaffen. Studies hebben uit
gemaakt dat dubbeldekkers de oplos
sing zijn voor het openbaar vervoer.
De 200 bussen worden voor de helft
gemaakt door Leyland en voor de an
dere 50% door Volvo, maar ze wor
den in Jakarta geassembleerd, volgens
Antara.
Aanplant van katoen
Voor zover de herinnering van de sa
mensteller van dit rubriekje reikt is
er nooit sprake geweest van de ver
bouw van katoen in Indonesië, of
schoon dit toch de grondstof is van
alle en speciaal de Indonesische tro-
penkleding. Sedert enige jaren intus
sen is met de aanplant een begin ge
maakt en met succes. In het bijzonder
in Zuid-Celebes schijnen de grond en
klimatologische omstandigheden ge
schikt voor de verbouw. Het areaal
daar bedraagt thans 35.000 ha en zal
spoedig worden uitgebreid met nog
25.000 ha. Er is ook wat katoen in
Oost-Java en op de Kleine Soenda-
eilanden. Op dit ogenblik moeten nog
ongeveer 400.000 balen worden inge
voerd om de behoefte te dekken.
komen van de plaatselijke omstandig
heden.
Door bemiddeling van een Chinese
tussenhandelaar was ik in de gelegen
heid om een groot dodenfeest mee te
maken in Rantepao. Bij deze stam van
de Toradja's werden de doden gebal
semd en in linnen doeken gewikkeld
in huis bewaard. Deze doeken werden
dan om de paar dagen strakker aan
gehaald, totdat het lijk geheel ver
droogd was. Als er dan zo verschil
lende lijken waren en er genoeg geld
was opgespaard werd er een zoge
naamd dodenfeest georganiseerd. Het
was daar de gewoonte dat de doden
in gaten heel hoog in een steile rots
wand begraven werden. Op de dag
van het feest, vroeg in de morgen,
werden de doden met veel ceremonieel
langs lange rotan ladders naar boven
in de gaten gebracht. En voor de ga
ten plaatste men dan houten poppen,
netjes aangekleed. Op een afstand
leken het dan net echte mensen, wat
een vreemd gezicht was, daar zo hoog
tegen de rotswand mensen te zien
zonder dat er een trap of ladder was.
Waren de doden begraven dan be
gon het grote feest. Er werden grote
vuren aangelegd en feestelijk uitgedos
te dansers met grote hoofdtooien dan
sten hieromheen. Dan werd er een
karbouw gebracht en deze werd onder
het dansen met speren gedood en aan
stukken gesneden, ledereen was nu
vrij om een stuk vlees te nemen en in
het vuur te roosteren. Op lange tafels
stonden grote hoeveelheden rijst en
vele andere gerechten klaar, waaraan
Fabricatie van Japanse auto's
in Indonesië
Mitsubishi, ook in Nederland bepaald
niet onbekend, gaat in Indonesië een
autofabriek neerzetten. Aanvankelijk
zullen daar alleen maar auto's worden
geassembleerd maar de bedoeling is,
dat een zich steeds uitbreidend pak
ket van onderdelen in Indonesië wordt
vervaardigd. Al in 1983 zou de Indo
nesische fabriek een complete auto in
Indonesië vervaardigd neer moeten
zetten.
Het project is een uitvloeisel van het
tot stand komen van een joint-venture
tussen Mitsubishi en een Indonesische
onderneming, met een kapitaal van
100 miljoen.
BEJAARDENZORG IN INDONESIË
Bejaardenzorg is nooit een probleem
geweest in Indonesië. In de eerste
plaats dank zij de structuur van de
Indonesische maatschappij die met
haar diametraal tegenover de wester
se instelling staande opvattingen, de
ouderen voor haar rekening nam. Wie
in Nederland na zijn 65e nog leeft
hoort op de schroothoop thuis. Wie in
Indonesië die eerbiedwaardige leeftijd
bereikt (of daaromtrent) is een be
voorrecht persoon, op wiens ervaring
en (althans veronderstelde) wijsheid
men gaarne een beroep doet en die
dus alle steun en achting verdient die
iedereen zich te goed kon doen. In
tussen werden grote hoeveelheden
palmwijn gedronken. In deze palmwijn
was een zekere wortel meegegist wat
het alcoholgehalte sterk opvoerde. Het
resultaat hiervan was dan ook al gauw
te merken. De feestenden werden hoe
langer hoe luidruchtiger en iedereen
danste mee, zolang men nog hiertoe
in staat was. Het feest duurde tot laat
in de nacht voort, totdat de meesten
of te vermoeid, of te dronken waren
om nog verder te feesten. De vuren
doofden en er was weer genoeg feest
gevierd tot een volgende gelegenheid.
Wat de taal betreft, tot ongeveer 200
km rond Makassar kon men goed te
recht met Maleis en Makassaars. Dan
veranderde de voertaal in Boeginees.
Ging men dan dieper het binnenland in
door de Toradjalanden dan veranderde
het dialect zowat om de 50 km en
moest je in ieder klein dorpje naar
een tolk zoeken, die zowel Maleis als
de plaatselijke taal verstond. Door
gaans eindigde men dan met de Chi
nese handelaar van dat plaatsje, met
wie dan ook de meeste handel ge
dreven werd. Hij had van alles te ver
handelen zoals rotan, damar, huiden
en vellen. En voor de bevolking stof
jes, gedroogde vis, zout, meel, enz.
De wegen, hoewel niet geasfalteerd,
waren goed te berijden. De talrijke
bruggen waren goed onderhouden,
vooral de mooie lange kabelbruggen.
Dit is dan weer een van de herinne
ringen uit die goede oude tijd.
JAN MOLENKAMP
de familie of eventueel de dorpsge
meenschap hem of haar kan geven. Hij
of zij is geen onnut mens maar in
tegendeel een hooggeachte figuur naar
wie men gaarne luistert en die dien
overeenkomstig wordt behandeld.
Maar er is natuurlijk een categorie die
tussen wal en schip valt: oude men
sen die niet op familie of omgeving
kunnen terugvallen na het bereiken
van een hoge leeftijd. In een discussie
in de Volksvertegenwoordiging kwam
de regering in februari met cijfers. Er
zouden 11.8 miljoen bejaarden zijn en
30% daarvan zou leven beneden de
minimumvoorwaarden die het levens
onderhoud stelt. Om deze groep te
helpen gaat de regering in 25 provin
cies 65 bejaardentehuizen inrichten
waar 650 ouderen onderdak en voed
sel zullen vinden. Voorwaarde van op
name is dat men fysiek in slechte con
ditie is en sociaal-economisch niet
meer uit de voeten kan.
Wie nog wel wat kan werken wordt
niet opgenomen maar krijgt regerings
steun. Dit is een groep van ongeveer
50.000 oudjes die elk 23.000 rupiah
krijgen.
Dit is een geheel nieuwe ontwikkeling
in de sociale zorg die in Indonesië
een nog weinig ontwikkelde regerings
bemoeienis is. Zij kan veel schrijnende
ellende verzachten.
JHR.
11