1 PLANTERSVROUW IN INDONESIË CV) TROPEN IN ZWOLLE na al dat hollen ik proef weer de Oost slalom langs winkelende figuren die uren de tijd hebben ik ruik weer dat zweet omdat het vakantie is en ik geniet ten volle van de tropen even bij van Orsouw zitten in Zwolle dé lunchroom van Zwol' Bé van Tessel al is het ook daar vol ik neem soep, kerrie ze is twee maal heet en, temidden van de herrie droom ik weg TOT ZIENS DE VOLGENDE KEER zo nam ik afscheid van de mensen bij wie ik gelogeerd had tijdens mijn verblijf in Indonesië, 't Grootste deel van de reis zat er al weer op. Een oriëntatie-reis, zo beschouwde ik dit eerste weerzien na meer dan dertig jaar. Tevens een vluchtige kennismaking met Midden- en West-Java. Want, hoewel ik in Midden- geboren ben, kende ik alleen Oost- Java. Van herkenning van 't grootste deel van het eiland, nog wel in vogelvlucht, kan nauwelijks sprake geweest zijn. Maar de kennismaking was boeiend van de eerste tot de laatste dag. 't Landschap, de natuur, zal niet veranderd zijn, neem ik aan. De blauwe bergen staan nog altijd op hun oude plaatsen. Ik herkende de bomen en planten, zelfs het onkruid langs de weg. De streek langs de noordkust van Oost Java, die ik op veel plaatsen alleen heb gekend als dor of moerassig, zoals b.v. de strook van Pasir poetih tot Badjoelmati, is in cultuur gebracht. Daar lachen groen fluwelen tabaksvelden afgewisseld door sawah's je tegen. Daar zorgen de eenden voor zoute eieren, zo gaat het grapje. De sawah's grenzen aan het strand. De steden zijn druk en overvol, dichter naar elkaar toe gegroeid. Dat moet wel met zo'n bevolkingsaanwas. In Oost Java heb ik veel van het oude terug gevonden. Gewoonten en gebruiken Zo ook wat dit plaatje uit de krant laat zien. De verhuizing van een huis. Toen ik vroeger aan de opbouw van ons vakantie-bedrijfje werkte op Bermé, kochten wij van een kennis hun kleine optrekje. Zo'n honderd vijftig meter bij ons vandaan. Op deze zelfde manier werd het overgebracht van hun terrein naar 't onze. Een huisje van twee en een half bij vijf. Gotong royong. Natuurlijk kwam er ook een selamatan aan te pas. Van de mensen heb ik alleen maar vriendelijkheid onder vonden, en ontzettend veel hartelijkheid van onze gast- familie's. Toen ik op Kali Klattak b.v. vertelde, dat wij lange jaren hadden gewerkt en gewoond op het buurland Kali Sèlogiri, kreeg ik voor de hele dag een jeep met chauffeur, om mij door 't bos naar onze oude onderneming te brengen. En ofschoon onaangekondigd, was ook de ontvangst daar door de beheerder hartverwarmend. Ik heb er nog oude bekenden ontmoet, o.a. Moestar onze chauffeur en wij schaamden ons niet dat de tranen ons over de wangen liepen. En hun eerste vraag was: "Dêh rêmah Petra?" Hoe gaat het met Petra? 't Kindje, één van hen, dat ik tot me genomen had toen haar moeder stierf bij haar geboorte. En ik liet ze de foto's zien die ik bij me had, van Petra en haar gezin. Klein bruin vrouwtje en haar blonde man en twee schattige kindjes. En ik heb er een paar moeten achter laten, bij Moestar en mjfczmi 1 li V;V IIPSRSSP!# WwQ&M Kompas/JM GOTONG-ROYONG: Krreeeekkk kreeek kreeeekkk. Bunyi ini terdengar sepanjang jalan yang mereka lalui. Asalnya dari gesekan- gesekan keras dinding dan balok rumah yang diangkat, dipikul untuk dipindahkan. Pekerjaan semacam ini masih banyak dijumpai di Minahasa. Ini menunjukkan sifat gotongroyong masih melekat pada masyarakatnya. Dengan gotongroyong seperti ini, kecil kemungkinan mengalami kerusakan dan pemilik rumah praktis tidak mengeluarkan ongkos. Untuk memindahkan rumah ini, penduduk desa hanya diberitahu oleh pemilik rumah, tanpa mengumumkan lewat Hukum- tua (Lurah). Upah-kerja gotongroyong seperti ini sangat sederhana. Selesai memindahkan rumah, oleh pemilik rumah mereka dijamu sekedarnya saja, disuguhi minuman teh atau kopi dengan makanan kecil, ditambah ucapan terimakasih. Peristiwa ini dijumpai Kompas di desa Poigar, Kecamatan Tenga, pada jalur jalan-raya AKD - Amurang-Kotamobagu-Doloduo), sekitar 150 km dari kota Manado. zijn vrouw om te laten zien aan de andere bewoners. Het sprookje van Petra was nog niet vergeten. Ook dr. Oetomo die mij, met zijn vrouw dezelfde avond in het hotel al kwam opzoeken zei weer: "Altijd zal ik blijven zeggen, dat u met dit kind een wonder heeft verricht." "Neen dok, niet ik. Ik heb een beetje geholpen; in hoofdzaak heeft ze het zelf gedaan, ze wóu niet dood". Daarom noemde ik haar Petra. Rots. Een rots in de branding van het Leven. Mijn kleine Petra lijkt voor 't geluk geboren. En ik kreeg haar omdat zij een "anah sial" was, een ongelukskindje, ze kostte haar moeder immers het leven. Tot ziens lief land, oude en nieuwe vrienden, tot ziens op de manier die ons nu geboden wordt hoop ik. Als Onze Lieve Heer mij mijn gezondheid nog een tijdje laat behouden. PLANTERSVROUW H TAALGEBRUIK IN HET CHIP-TIJDPERK Alle chips op een rijtje hebben Pienter. Praten als een chip zonder kop Omong kösöng. Een chip op de loop hebben Dokdokken. Waar een wil is, is een chip Eigenwijs. Chips tekort komen Sprakeloos, melompong. Een chip laten schieten Vergeten, loepa. Een chip te veel hebben Verwaand. Een chip met kortsluiting zich vergissen. Een lekke chip hebben Vergeetachtig. H2 15

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1981 | | pagina 15