BIJ DE VOORPLAAT
RIEKEREN BIJ EEN VOORPLAAT
Van de vele mooie foto's die we van de heer Mellema kregen, heeft deze me
altijd het meest geïntrigeerd. Dat ik hem nooit eerder geplaatst heb komt om
dat ik nog geen tijd vond onder woorden te brengen waarom deze opname me
zo trof. En deze week zag ik het ineens: de compositie heeft veel van het Yin
en Yang teken uit de Oosterse kosmische leer. Licht en schaduw, warmte en
koelte, de mens en zijn omgeving in volmaakte harmonie. Dat Mellema zijn
camera zo hield dat zon en schaduw precies de foto halveerden. Toeval
Een schitterende plaat waar je erg
lang naar kunt kijken en er dingen op
kunt ontdekken die synchroom lopen
met eigen piekerans van weemoed en
blijdschap.
Gezien de donkere schaduw moet het
een uur of 2 zijn, het warmste deel
van de dag.
Ook op deze plek ergens in de om
geving van Salatiga, waar toch altijd
de hitte door de prikkel van de berg
lucht anders wordt, prettiger, drage
lijker.
Ketella pohon ligt te drogen op tikars.
Nog een dag misschien, dan zal een
bedrijfje er cassavemeel van maken,
dan zal er weer wat verdiend zijn door
de familie die nu in de schaduw zit.
Zit te wat? "Zit te niksen", zeggen ze
in Holland. Niksen betekent zich ver
velen en zich vervelen betekent dat
kinderen vervelend worden en mensen
sjagrijnig.
Nooit heb ik in Indonesië sjagrijnige
mensen en kinderen ontmoet en zeker
nooit buiten. Ze werken of ze zitten en
slapen. Kinderen slenteren rond op
tegallan of sawah of spelen op het
erf. Dat spelen is meestal geen ener
gie-prestatie. Het zijn onbeduidende
handelingen, beduidend alleen voor de
wetten van Yin en Yang waarbij ex
pansie en concentratie in volmaakt
evenwicht moeten zijn. Dit is een we
reld waarin trilling, emotie, geluid,
kleur, elementen schaars zijn en die
matigheid maakt de levende wezens
matig in hun verlangens, wat die ook
zijn.
Op deze plaat een stukje van het uni
versum waar we misschien met de
auto langs gestoven zijn, zonder te
weten dat het uniek is. Want niets is
immers identiek in het universum? Al
leen Mellema stopte even om dit plaat
je van licht en schaduw vast te leggen.
Toch schoot me bij deze foto ook wat
anders te binnen. Toen ik nog in Cali-
fornië woonde las ik eens op een
sticker: "Just sit on your porch and
watch the crabgrass grow!" Voor de
insiders van het leven in Amerika, het
summum van zalig nietsdoen: op de
veranda (porch) zitten kijken hoe het
"crabgrass" groeit.
Crabgrass is een hardnekkig, niet uit
te roeien grassoort dat elk kruid of
elke plant verstikt en overwoekert en
van een mooi gazon binnen een paar
weken één droeve ellende maakt. Zo
iets als alang-alang maar dan in het
horizontale vlak. Wie crabgrass in zijn
tuin ontdekt, werpe zich ogenblikke-
te roeien grassoort dat elk kruid of
lijk ter aarde en zoekt naar de oor
sprong. Het plantje blijkt meestal al
een paar meters voort te zijn geklauwd
(net een krab, daar vandaan de naam).
Direkt uittrekken! Wie dus rustig blijft
toekijken hoe het groeit, heeft het top
punt van ontspannen luiheid bereikt.
Het kan ook betekenen: toekijken hoe
iets slechts onder je ogen plaats heeft
en geen hand uitsteken.
Nu moet ik nog even vertellen dat
onze tuin in Whittier uitsluitend uit
crabgrass bestond, want de vorige
eigenaar had klaarblijkelijk zijn halve
leven op de porch doorgebracht met
toekijken. We hebben alleen de bor
ders schoongehouden om bloemen te
kunnen planten en voor de rest één
rampzalig gazon crabgrass gehad. Een
onverwoestbaar voetbalveld en speel
terrein voor alle kinderen in de buurt.
De mensen die na ons kwamen, heb
ben met petroleum en afgraving de
tuin moeten "herwinnen". Sommige
mensen worden als pioniers geboren,
sommigen zijn alleen crabgrass waard!
Even dacht ik bij het zien van al deze
rustende mensen in de schaduw aan
mijn koele porch in Whittier. Maar
daarmee hield elke overeenkomst op.
Niet te vergelijken gewoon! Deze men
sen zitten niet te zitten, ze ZIJN. Zoals
de ketella cassave IS.
Weet U trouwens dat wij in Nederland
2/3 van ons leven zittend doorbrengen,
ook als we niet zitten? Een derde deel
van ons bestaan slapen we, dat wist
U. Maar voor de rest is het: zitten.
"Hoe is het met Kees?"
"O, die heeft een half jaar bij de
RABO-bank en toen een jaar in de
Bijlmer Bajes gezeten."
"En waar zit hij nou?"
"Nou, gewoon thuis, hij zit heus niet
te springen om een baan, zijn vrouw
is fotomodel, die zit voor grote mode
huizen!"
"Je haar zit goed, welke kapper heb
je?"
"Een nieuwe, hier in de straat. Vroeger
zat er een groenteboer, je weet wel.
Maar die ging slecht, hij zit helemaal
aan de grond hoorde ik. Zijn vrouw
zag het ook niet meer zitten. Die heeft
hem laten zitten, zielig voor hem".
Zo zit dat met ons. Als we in de tram
niet kunnen zitten en een jongere staat
niet op, zitten we boven op de kast.
We zaten vroeger in de suiker, in de
olie of in de tabak en nu zitten we in
de AOW of AWW. Sommigen zitten op
rozen en rijden in een Alfa Romeo.
Zittend natuurlijk, staan doe je nooit
in een auto. Wel in de bus of tram.
Maar dan zit je ook niet op rozen.
Maar als ik naar de voorplaat kijk,
o lieve mensen, ik wou dat ik in Sa
latiga zat I
L.D.
P.S. Een tip speciaal voor de heren.
Pak een vergrootglas en kijkt U even
naar de twee vrouwenfiguren links, in
de schaduw van dat andere huis.
Beeldschoon jongmeisje en een heel
knappe vrouw I
VOLKSSPROOKJES EN
LEGENDEN UIT INDONESIË
door M. Prick van Wely
f 17,90 4,— porto
INDONESISCHE SPROOKJES
bewerk door Margot Bakker,
illustraties van Jaroslav Serych
f 27,- f 6,25 porto
BOEKHANDEL MOESSON
BIBIK DINGKLIK
"Volgens Duisenberg zit er nog
steeds een knoepert van een reces
sie in de lucht".
