Bexettingskroniek 1942-1945 (16
Swing Session
juwelier ^an
II
"Daar heeft onze
wieg gestaan
Uw speciaalzaak
in Briljant en
Indische Sieraden
Diamantair
Een overzicht van de gebeurtenissen buiten de kampen op Java en elders,
verzameld uit kranten, brieven, dagboeken enz.
31 Oktober 1944
In oktober hebben de Amerikaanse
strijdkrachten weer aanzienlijke vor
deringen gemaakt. Na luchtaanvallen
op Okinawa en Luzon vonden landin
gen plaats in de golf van Leyte in de
Philippijnen. Bij de zeeslag nabij Leyte
verloor de Japanse Marine 3 slag
schepen, 14 kruisers en 9 destroyers
en trok zich voorgoed terug. Op 27
oktober kregen de Amerikaanse sche
pen in de golf van Leyte voor het
eerst Kamikaze-aanvallen te verduren.
7 November 1944
De Java Shimbun erkent openlijk dat
een geallieerde invasie vaststaat. Het
hele complex van officiële maatrege
len moet dus opgevat worden als
voorbereidingen op de Japanse eva
cuatie en het achterlaten van een on
afhankelijk Indonesië waar de gealli
eerden niet als bevrijders zullen lan
den. De massa van het volk blijkt nog
weinig op te hebben met het onafhan
kelijkheidsstreven van de intellectu
ele Indonesiërs. Bij het zien van de
rood-witte vlag, waarvan het gebruik
weer is toegestaan, reageren zij met
"dimana makanan, dimana pakajan?".
8 November 1944
Samoedin is benoemd tot burgemees
ter van Soekaboemi. "als eerste maat
regel in de nieuwe overdracht". De
jonge journalist Mochtar Loebis (22)
zegt dat de Indonesiër, in tegenstel
ling tot wat de propaganda beweert,
zijn leven alleen voor zijn eigen land
wil riskeren.
In Batavia hebben de Japanners weer
een optocht georganiseerd, waarbij op
het Koningsplein grote afbeeldingen
van Churchill, Roosevelt en van der
Plas worden aangestoken en waarbij
de baard van van der Plas het eerst
in brand vliegt. De Gunsei (het mili
taire bestuur) kondigt een "reorgani
satie" aan bij de politie, waarbij men
de splitsing tussen Openbaar Minis
terie en politie weer ongedaan maakt
en dus terugkeert tot het eenvoudigere
Hollandse stelsel waarbij een betere
handhaving van de openbare orde
mogelijk is.
16 November 1944
Hatta heeft in de Centrale Adviesraad
de kwestie van de rijstafgifte in debat
gebracht, hoewel dit niet als agenda
punt was aangekondigd. Hij uitte
scherpe kritiek. Het rijsttekort schrijft
hij toe aan het stagneren van de toe
voer van buiten, o.a. door het ont
breken van transport, de zendingen
naar de troepen buiten Java en het
achterhouden van rijst door de bevol
king die de verplichte afgifte van ge
middeld 50% tegen een zeer lage prijs
niet zint. Vrije rijst kost in Batavia
f 3,per liter.
32
17 November 1944
Er verschijnen weer berichten in de
Japanse kranten over buitenlandse
spionnen die in de buurt van Soera-
baja aan wal zouden zijn gezet. Over
arrestaties wordt niets geschreven.
Vermoed wordt dat de spionnen de
kans krijgen met of zonder hulp van
de bevolking weer te vertrekken. Een
feit is dat de radiouitzendingen uit
Melbourne bijzonderheden melden die
alleen op Java bekend zijn. Op de
CBZ (Centrale Burgerlijke Ziekenin-
richting) in Batavia zijn patiënten na
injecties overleden. Een aantal artsen
■zijn naar de Kempeitai gebracht.
29 November 1944
In een zeldzaam openhartig verslag
schrijven Japanse journalisten, dat de
onafhankelijkheidsverklaring alleen de
intellectuele bovenlaag bereikt heeft
en dat de massa van het volk onbe
roerd is of alleen maar denkt dat
iedereen weer eten en kleren zal krij
gen; onder de hogere ambtenaren nog
steeds pro-Nederlandse gevoelens
heersen, hadji's en kiai's weinig van
politiek begrijpen en Indo-Europeanen
om de domheid van de Japanners
lachen. Over het werven van arbeids
krachten voor het aanleggen van
vliegvelden en voor de ontbossingen
wordt gezegd dat de desertie onder
de (geronselde) arbeiders in Kediri en
Madioen het laagste is, nl. 15 en 25%.
Experimenten met het maken van kle
ren uit o.a. pisangbladeren zijn mis
lukt. Het spoorwegtransport stagneert
omdat er langs de lijnen geen sein-
systemen meer zijn en telefoonleidin
gen zijn verdwenen. Ook de telegraaf
werkt niet meer. Het wegtransport is
praktisch geheel uitgevallen omdat er
geen benzine meer is en de trekdieren
zijn geslacht. De berichten over Ja
panse overwinningen worden niet meer
geloofd (menang tapi moendoer).
HOE LEEFDEN WIJ TOEN (5)
Een 9-jarig Menadonees jongetje kreeg
alleen les op maandag, woensdag en
donderdag. Op zaterdag moest de ge
hele school oefenen, o.a. patjollen en
djerak sirammen. Belangrijk op school
waren de lessen in de Japanse taal
(katakana en Japanse zinnen uit het
hoofd leren), Japanse liedjes zingen,
buigen, gymnastiek, vlag hijsen, sei
nen en schermen met stokken. Ver
der waren er geregeld demonstraties
en optochten en moesten de scholie
ren langs de weg met vlaggetjes
zwaaien als een belangrijke Japanner
op bezoek kwam.
BZ
(wordt vervolgd)
katakana vereenvoudigde Japanse tekens
menang tapi moendoer overwinnen en
toch terugtrekken
De tweede bundel cartoons van
POIRRIÉ
f 12,50 2,10 porto
MOESSON REEKS
voor al uw verenigingsfeesten
Allround - Uitgebreid Modern
repertoire
DANSCOMBO
J. A. Phefferkorn
Barnsteenhorst 51, Den Haag
Telefoon 070 - 83 09 35 54 80 79
Fahrenheitstraat 608 - Den Haag
Telefoon 070-65 76 65
Behalve vele soorten
Indische gouden juwelen (22 krt.)
ook zo juist geïmporteerd
in vele kwaliteiten:
smaragd (djemerut)
saffieren, zwart, blauw en paars
robijnen, kleurige
met en zonder ster - capuchon
en gefacetteerd
katteoog - chrysoberyl
katteoog - apatiet
katteoog - enstatiet/diopsiet
opalen, zwarte, witte en vuuropalen
dublet en tripiets
turkoois (pyroos)
amethist (ketjubung): geslepen en
ongeslepen (capuchon)
agaten o.a. vuuragaten
citrinen
tanzaniet
maanstenen
granaten
lapis lazuli .TAN
tourmalijnen
tijgerogen
onyx
bloedstenen
zandstenen
jades
tijgerklauwen
camay (uit schelpen)
chrysopraas
bloedkoralen
Ook inkoop van oud-goud
(afbraak)
EN NATUURLIJK ALTIJD ALLE
KWALITEITEN BRILLIANTEN
Dagelijks geopend
van dinsdag tot en met zaterdag.
HARTELIJK WELKOM