ORIENT TRAVEL B.V.
ST. LEBUINUS, EEN TRIESTE ZAAK
INDONESIË: retour f 2.060,— per KLM
Enkele jaren geleden las ik in Uw blad een artikel genaamd "Huize Lebuinus"
in Deventer. Een model van zorg voor bejaarden uit Indië. Dat was het ook
voor vele bejaarden die daar hun laatste dagen konden doorbrengen temidden
van hun landgenoten. Maar dit gold niet voor alle bejaarden; mijn oma was
daar één van. De laatste 36 bewoners moesten noodgedwongen vertrekken
naar andere bejaaardentehuizen, uiteraard het liefst naar Indische bejaarden
tehuizen, omdat hun huis "St. Lebuinus" zou worden gesloten. Wat is er ge
beurd en belangrijker, welke fouten zijn er gemaakt?
Het bestuur van Huize Lebuinus dien
de een tijd geleden een renovatieplan
bij het ministerie van C.R.M. in. Hoofd
doel van dit plan was van Huize Le
buinus weer een gezond bejaarden
tehuis te maken. Gezond in de beteke
nis van:
a.) alle comfort die voldoet aan de
tegenwoordige eisen en
b.) de opheffing van de bewonersstop.
Het ministerie weigerde dit plan omdat
het te duur was en het plan niet paste
in het toekomstige beleid t.a.v. het
aantal bejaardenoorden in de regio
Deventer. Huize Lebuinus zou moeten
verdwijnen.
Het bestuur van de Stichting Bejaar
denzorg St. Lebuinus nam het tijdstip
van de definitieve opheffing wel een
beetje te vroeg! Dit bestuur en de
directie, teleurgesteld in de weigering
van C.R.M.sloten namelijk nu reeds
de deur en verzuimden hun plannen
aan te passen en zich volledig te rich
ten op de nog huidige 36 bewoners.
Deze bewoners hebben namelijk het
recht om daar hun laatste dagen door
te brengen. Hoogbejaarde mensen van
wie sommigen reeds vanaf 1958 daar
woonden en die zich als het ware
één voelden met het gebouw. Eén be
woner uitte het zo treffend met de
woorden: "Het gebouw is antiek, maar
wij ook, we horen bij elkaar, laat ons
toch hier wonen".
Het bestuur en de directie schermen
nu met argumenten zoals: een te kleine
gemeenschap is niet leefbaar, het te
huis voldoet niet meer aan de tegen
woordige eisen en het personeel loopt
weg. Tegen al deze argumenten is heel
wat in te brengen en die zijn terug te
voeren naar de verkeerde instelling
van bestuur en directie. Er zijn boven
dien wezenlijke fouten gemaakt, het
bestuur en de directie hebben over
de hoofden van de bewoners heen de
zaken geregeld.
Zaken die de bewoners in eerste in
stantie zelf aangingen en van primair
levensbelang waren. Deze bewoners
zijn niet gekend en gehoord; zij kregen
te horen dat ze elders een tehuis
moesten kiezen waar ze de rest van
hun zeer ver gevorderde oude dag
mochten slijten. Het tehuis ging dicht,
hun lot was bezegeld net zoals vroe
ger toen ze gedwongen werden hun
moederland te verlaten.
Deze gebeurtenis zal een zware be
proeving zijn voor de gezondheid van
deze hoogbejaarde mensen, lichame
lijk maar uiteraard ook psychisch. Het
bestuur en de directie zijn wellicht
over deze risico's te gemakkelijk heen
gelopen. Dit konden zij, mede omdat
van enige tegenstand van de zijde van
de bewoners geen sprake was.
Nog steeds dankbaar zijnde dat het
Nederlandse volk hen toentertijd heeft
opgenomen schikken zij zich in hun
lot, maar met een gevoel van onbegrip
en machteloosheid.
PAUL VAN DONGEN,
een kleinzoon
Naschrift van de redactie
Paul van Dongen heeft in verschillen
de grote dagbladen een fel protest
laten horen over de gang van zaken
in huize Lebuinus. Niet alleen omdat
zijn eigen grootmoeder een van de
slachtoffers werd van het onmenselijke
besluit van het Bestuur, maar omdat
men dergelijke situaties ook in de
toekomst elders kan verwachten.
Paul van Dongen is 28 jaar en stu
deert aan de Kath. Universiteit in Nij
megen sociale gerontologie. Hij hoopt
binnenkort af te studeren op een
scriptie over de positie van de In
dische Nederlanders in bejaarden
centra. In Nederland zijn nog zeven
bejaardenoorden voor de Indo's, waar
van er vier op de nominatie staan ge
sloten te worden. "Ik wil praten met
besturen en directies van die centra,
de bewoners van die tehuizen mogen
niet hetzelfde ondergaan als de be
jaarden in Lebuinus", aldus Paul.
In de beginperiode van Tong-Tong, in
de tijd dat er nogal geklaagd werd over
de opvang van de Indische bejaarden,
kwam Tjalie op het idee een fonds op
te richten voor de bouw van eigen
(Indische) bejaardentehuizen. Een te
huis dat geheel op Indische leefge
woonten zou zijn ingesteld. Tjalie vond
het onmenselijk om bejaarden nog te
Huize Lebuinus
dwingen te assimileren en af te zien
van zoveel dat hun eigen was. Een
plan dat best uitvoerbaar was, als de
Indo toen eensgezind het geringe be
drag had willen storten dat nodig was
voor een startkapitaal. Het is op niets
uitgelopen, de belangstelling was nihil.
Zolang men zelf maar niets ondervindt
is men toch altijd geneigd te zeggen:
zo'n vaart loopt het niet. Tjalie had de
hebbelijkheid ver vooruit te kijken. Hij
zal toen al veel geweten hebben
Dahulu saya anak Java
Sekarang saya anak Belanda
Dahulu saya ngemut susur
Sekarang saya makan bubur.
DIG
Vertaling:
Vroeger was ik een kind van Java
Nu ben ik een kind van Holland
Vroeger pruimde ik
Nu eet ik pap.
dé specialist op het Verre Oosten biedt aan
incl. 4 nachten hotel Jakarta en Bandung. Met Prijsgarantie.
Laan van Meerdervoort 291 - DEN HAAG
Tel. 070 - 63 83 67
Singel 486 - 1017 AW AMSTERDAM
Tel. 020-23 74 84
Groeneweg 1 - 1381 CM WEESP
Tel. 02940 - 1 48 88 1 79 58
BUITEN KANTOORUREN:
De heer F. Schirmer - Tel. 075- 17 07 80
7
