DE RECHTSGELDIGHEID VAN DE INDONESISCHE AKTE VAN
DEKENDHEID IN NEDERLAND
Sinds 1965 heb ik enige honderden akten van bekendheid (meestal: inzake ge
boorte) vertaald, het merendeel afkomstig van Indonesiërs/Molukkers, maar ook
wel van gerepatrieerden van de Nederlandse nationaliteit wier geboorte-akten
in de Japanse tijd verloren waren gegaan. Tot voor kort had ik over mijn ver
talingen nooit van de betrokkenen een klacht vernomen; alle akten van bekend
heid waren dus blijkbaar door de betrokken ambtenaren van de Burgerlijke
Stand geaccepteerd.
Zo kwam hier in Doetinchem in 1978
de heer J. G. H. Kniest bij mij met een
akte van bekendheid inzake de ge
boorte van zijn Indonesische vrouw.
De vertaling van haar akte werd door
de Doetinchemse ambtenaar van de
Burgerlijke Stand, H. C. Weenink zon
der meer geaccepteerd.
Wie schetst mijn verbazing, toen de
zelfde heer Kniest mij kort geleden be
richtte, dat de akte van bekendheid
inzake de geboorte van zijn schoon
zuster, Mevr. Titing Sukarni, die ik op
30 april j.l. had vertaald, was gewei
gerd door dezelfde ambtenaar van de
Burgerlijke Stand, de heer Weenink,
met als motief, dat de akte maar door
twee getuigen was ondertekend. "Dat
moeten er vier zijn volgens artikel 59
van het Ned Burgerlijk Wetboek", al
dus de heer Weenink, die vervolgens
de heer Kniest met 3 van zijn familie
leden naar de kantonrechter in Ter-
borg stuurde om "volgens de gelden
de wettelijke bepalingen" alsnog een
geldige akte van bekendheid door de
rechter op grond van vier beëdigde
getuigenverklaringen te laten opmaken.
Ik heb mij vandaag (15-7-1981) telefo
nisch verstaan met Mr. J. Kampers,
ambtenaar van de Burgerlijke Stand
in Amsterdam, tevens voorzitter van
de Nederlandse Vereniging van Amb
tenaren van de Burgerlijke Stand. De
ze zei mij nadrukkelijk: "Eigenlijk heeft
de heer Weenink, die ik wel ken, min
stens half gelijk, want ik heb geen ho
ge pet op van wat er aan akten van
bekendheid uit Indonesië komt. De
twee getuigen hebben het meestal maar
van horen zeggen. Daar staat tegen
over, dat ik persoonlijk akten van be
kendheid, ondertekend door twee In
donesische getuigen, als regel wèl ac
cepteer, als de betrokkene van de In
donesische nationaliteit is, en wel om
dat voor personen van de Indonesische
nationaliteit niet het Ned. Burgerlijk
Wetboek, art 59 geldt, maar het In
disch Burgerlijk Wetboek art. 72".
Daarop las de heer Kampers dat artikel
mij voor. Het luidt:
"Degene der aanstaande echtgenooten,
die buiten de mogelijkheid mogt zijn
om zijne geboorte-acte, bij het eerste
lid van het vorige artikel vereischt, te
vertoonen, zal zulks kunnen aanvullen
door eene acte van bekendheid, af
gegeven door het hoofd van plaatselijk
bestuur van zijne geboorteplaats of
woonplaats, op de verklaring van twee
getuigen van het mannelijk of vrouwe
lijk geslacht, bloedverwanten of geene
bloedverwanten zijnde".
Deze verklaring zal inhouden de ver
melding van de plaats en, zoo moge
lijk van het tijdstip der geboorte, mits
gaders de oorzaken die beletten om
eene acte daarvan over te leggen.
Het gebrek eener geboorte-acte zal
ook kunnen worden verholpen, hetzij
door eene dergelijke, doch beëdigde
verklaring, afgelegd door de getuigen,
welke bij de voltrekking des huwelijks
moeten tegenwoordig zijn, of wel door
eene bij den ambtenaar van den bur
gerlijken stand afgelegde beëdigde
verklaring van den aanstaanden echt
genoot, houdende dat hij zich geene
geboorte-acte of acte van bekendheid
kan verschaffen.
In de huwelijks-acte zal van de eene
of andere dier verklaringen melding
worden gemaakt", aldus art. 72 van
het "Indisch Burgerlijk Wetboek" (een
term uit mijn studententijd, die ook
werd gebruikt door Mr. Kampers).
De conclusie is, dat als een ambtenaar
van de Burgerlijke Stand moeilijk gaat
doen over een Indonesische akte van
bekendheid van iemand van de Indo
nesische nationaliteit, het zijn nut kan
hebben hem te wijzen op art. 72 van
het Indisch B(urgerlijk) W(etboek), dat
krachtens bepaalde overgangsbepa
lingen, getroffen door de Republiek In
donesia in 1945, wel degelijk van toe
passing is op personen van de Indo
nesische nationaliteit. Betreft het daar
entegen een akte van bekendheid van
een gerepatrieerde van de Nederland
se nationaliteit, dan kan voorafgaand
overleg met de betrokken ambtenaar
van de Burgerlijke Stand nuttig zijn,
omdat men anders misschien vergeefs
het vertaalhonorarium betaalt aan een
Ned. beëdigde vertaler. Heeft men de
akte aan de ambtenaar getoond en ge
vraagd: Gaat U ermee akkoord dat ik
deze laat vertalen, dan zit men waar
schijnlijk goed, als de ambtenaar zegt:
"Ja, vertalen maar".
Ingeval een Ned. ambtenaar van de
Burgerlijke Stand toch een Indone
sische akte van bekendheid van ie
mand van de Indonesische nationali
teit mocht weigeren, ook al wordt deze
overgelegd in de vorm van een rechts
geldige Ned. vertaling, eventueel met
verwijzing naar het Indisch BW, artikel
72, dan kan het dienstig zijn de be
trokken ambtenaar beleefd te verzoe
ken deze kwestie te checken bij de
bovengenoemde Mr. J. Kampers tel.
020-22 01 32.
Hoe omstreden overigens ook de In
donesische verstotingsbewijzen nog
steeds zijn, moge blijken uit het feit,
dat dezelfde ambtenaar Weenink eiste,
dat een door mij op 1 mei j.l. gemaak
te vertaling van een verstotingsbewijs
van dezelfde Mevr. Titing Sukarni,
werd opgestuurd naar de Indon. Am
bassade in Den Haag om te laten con
troleren "of de echtscheiding wel de
finitief was". Het slot van het liedje
was, dat de Indon. vertaler van de
Ambassade, de heer S. Haditjaroko
geheel argeloos, maar tamelijk ge
brekkig mijn vertaling hier en daar her
schreef, maar de meest kritieke punten
onder rubriek X ("Haar reeds gepas
seerde wachttijd" en "Hoe verliep haar
wachttijd") vrijwel letterlijk van mij
overnam. Als men weet dat na de
wachttijd van 100 dagen de verstoting
niet meer herroepen kan worden en
de scheiding" dan dus definitief is in
getreden, (wat ik er altijd bij vermeld),
dan zal men begrijpen, dat de "ver
beterde" vertaling van de heer Hadi
tjaroko (die o.m. echtscheiding, een
Europees juridisch begrip verwart met
"verstoting", een Islamitisch begrip)
een slag in de lucht was. Deze ge
brekkige petjo-versie werd wèl geac
cepteerdomdat er een stempel van
de Indon. Ambassade op stond
Ook in dergelijke gevallen kan het
dienstig zijn de betrokken ambtenaar
te verzoeken zich over de vertaling
van een Indonesisch verstotingsbewijs
(meestal afgegeven op verzoek van de
betrokken Indon. vrouw) eerst eens te
verstaan met Mr. J. Kampers, die In
disch jurist is I
Deze vertelde mij, dat er nogal wat
reserves bestaan aan de kant van de
Ned. ambtenaren van de burgerlijke
stand ten aanzien van verstotingsbe
wijzen, omdat het in Marokkaanse,
Turkse, Indiase en Pakistaanse ver
stotingsbewijzen inderdaad meestal
moeilijk is te zien of de "echtschei
ding" (lees: verstoting) wel definitief
is. In dit verband prees Mr. Kampers
de duidelijkheid terzake van de Indon.
verstotingsbewijzen.
Drs. H. D. VAN PERNIS
Indonesische lectuur (Bahasa In
donesia) in prijs variërend van
f 7,50 tot 17,50
Indonesisch op reis - Omgangs
taal, uitspraakgids en woorden
lijst (Elseviers Taaikompas)
f 9,90 2,10 porto
Reisgids Indonesië (Kosmos) -
door mevr. H. Heldring en A. E.
Wouters f 17,90 2,10 porto
Indonesië (Elseviers Reiskompas)
- Practische tips, stads- en
streekbeschrijvingen
f 9,90 f 2,10 porto
Wat en hoe Indonesisch (Kos
mos) - woorden, zinnen, informa
tie voor vacantie in Indonesië
8,20 2,10 porto
BOEKHANDEL MOESSON
6