Reisbureau Holwerda B.V. Hein ter Poorten werd te Buiten zorg geboren op 21 nov. 1887. Hij bezocht de Cadettenschool in Alkmaar en de K.M.A. te Bre da, die hij in 1908 verliet als 2de It. der artillerie van het KNIL. Aanvankelijk werd hij geplaatst bij de Artillerie Constructie werkplaatsen in Delft. Door zijn belangstelling voor de toen in opkomst zijnde luchtvaart werd hij een van de pioniers van het militaire vliegwezen in Neder land en Indië. In 1910 behaalde ter Poorten het brevet van ballon-comman dant, en in 1911 in Frankrijk als eerste Ned. beroepsofficier het internationale vliegbrevet. Hij nam als vlieger deel aan manoeuvres van het Ned. leger en kreeg van de minister van koloniën de opdracht om de mogelijkheden tot oprichting van een vliegdienst bij het Indische leger te onderzoeken. In 1913 vertrok ter Poorten naar Indië, waar hij bij de Vestingartillerie diende en in 1915 weer recht streeks werd betrokken bij de militaire luchtvaart. Zijn carrière bij de militaire luchtvaart werd afgebroken door de gevolgen van een vliegongeluk, waarbij ter Poorten zwaar gewond werd, zodat hij in 1917 naar de artille rie terugkeerde. In 1937 werd hij benoemd tot gen.-majoor, in 1939 tot chef van de Generale Staf. Na de dood van It.-generaal Beren schot in 1941 werd ter Poorten diens opvolger als legercom mandant en hoofd van het departement van oorlog en te vens bevorderd tot It.-generaal. Na de vestiging van het gecom bineerde geallieerde comman do (ABDA) in Lembang werd hij opgenomen in de staf van ge neraal Wavell. Na de ontbinding van het ABDA en het vertrek van Wavell stond hij alleen voor de taak de Ja panse invasie te weerstaan. In opdracht van de regering te Londen droeg de G.G. op 4 maart zijn taak als opperbevel hebber aan ter Poorten over. Na een bespreking met de Ja panse bevelhebber, It.-generaal Imamura te Kalidjati vond op 9 maart de capitulatie van het KNIL plaats. Daarna volgde krijgsgevangen schap op Java, Taiwan en Man- dsjoerije. Na de bevrijding in aug. 1945 keerde hij naar Neder land terug. Op zijn verzoek werd hem in febr. 1946 eervol ont slag verleend als legercomman dant en hoofd van het departe ment van oorlog. Lt.-Generaal ter Poorten overleed op 15 jan. 1968 te Den Haag. landvoogd de zaken aan Ter Poorten moeten overlaten. Nu ontstond er een verwarde situatie waarbij Ter Poorten, om in oosterse termen te spreken, bijna zijn gezicht verloor door het op treden van de GG. In een noot op pag. 221 beweert Bijkerk zelfs dat door de vasthoudendheid van de GG een totale overgave - "dus van het land", zoals hij het noemt - werd ver meden. Zoiets is natuurlijk je reinste kletspraat. Slechts politieke autori teiten hebben bevoegdheid - bijvoor beeld tijdens een vredesconferentie - territoir af te staan. Dit was bij de besprekingen in Kalidjati volstrekt niet aan de orde. Het ging daar om een militaire capitulatie, dat wil zeggen de overgave van strijdkrachten, materieel, enz. om een hopeloos geworden strijd te beëindigen. Voor het schrijven van zijn verhaal heeft Bijkerk veel overhoop gehaald. Zelfs werd een briefwisseling gevoerd met de Japanse generaal Imamura om van hem nog eens te horen hoe de besprekingen in Kalidjati verliepen. Al zijn inspanning heeft er helaas wei nig toe bijgedragen een beeld te ont werpen "sine ira et studio". Integen deel, de feiten worden zo gerang schikt dat de daden van de landvoogd in een zo gunstig mogelijk licht komen te staan. Om dit nog eens extra te on derstrepen krijgt Ter Poorten pos- thuum een trap na. Van enige afstan delijkheid ten aanzien van het ge beurde, valt bij de schrijver niets te ontdekken, terwijl de vraag naar het "waarom" van de diverse "faits et gestes" van de GG en de legercom mandant volledig onbeantwoord blijft." Een andere bron waaruit veel meer begrip blijkt voor Ter Poortens on mogelijke taak is de Amerikaanse bri gade-generaal Elliot Thorpe, in 1942 liaison-officier op het Algemeendrs. H. L. Zwitser) Hoofdkwartier te Bandoeng. In een condoléancebrief naar aanleiding van het overlijden van Ter Poorten schreef hij: "Probably no Allied Commander in World War II faced a more difficult and in the end distasteful task than general Ter Poorten. The role of the KNIL in World War II was an impossi ble one. I thought so many times while I was still in Bandoeng: This little army is like David facing Goliath, except they had no slingshot. As in my country interest in national defence was too late in coming." Thorpe ein digde zijn brief met: "I should like to offer my sympathy to the officers of the KNIL in the loss of their former leader. I too have lost a friend." Van verschillende kanten is mij ver zekerd dat luitenant-generaal Ter Poorten een zeer kundig, men mag wel zeggen geniaal officier is geweest. Zijn verkiezing als legercommandant lag voor de hand. (De commando wisseling na de dood van It.-gen. G. J. Berenschot heeft overigens geen in vloed gehad op het verloop van de voor het voeren van de strijd tegen Japan te treffen voorbereidingen). Hein ter Poorten miste zeer zeker niet de eigenschappen om het Legercomman- do te voeren. Bij het vellen van een oordeel mag niet worden vergeten, onder welke omstandigheden hij het bevel over het KNIL heeft moeten voeren. (Vide wijlen kol. b.d. KNIL C. van den Hoogenband, brief aan schrijver.) Deze bijdrage is bedoeld als een po ging tot eerherstel van Hein ter Poor ten. Mogen de aangedragen getuige nissen ertoe bijdragen dat zijn per soon in een beter daglicht komt te staan, bij gerepatrieerden en bij an deren. (Met dank aan majoor Amsterdam - Jakarta v.v1750, Amsterdam - Bangkok - Penang v.vf 1975, Amsterdam - Bangkok - Singapore - Jakarta v.v. incl. 4 nachten First class hotel in Bangkok, 4 nachten in Singapore en 2 nachten in Jakarta op basis van logies, ontbijt, transfers en excursie, min. deelname 2 pers. 2475, Amsterdam - Bangkok - Singapore - Penang - Jakarta v.v. incl. 4 nachten First class hotel in Bangkok, 4 nachten in Singapore, 4 nachten in Penang en 2 nachten in Jakarta op basis van logies, ontbijt, transfers en excursie min. deelname 2 persf 2925, Amsterdam - Singapore - Medan - Jakarta - Singapore - Amsterdam - incl. 4 nachten First class hotel in Singapore en een 5 daagse Tobatour geheel verzorgd min. deelname 2 persf 2625, Alle andere bestemmingen kunt U bij ons aanvragen. Wij verzorgen Uw visum Uw reis- en annuleringsverzekering bovendien: Uw hotel reserveringen Uw informatie m.b.t. logeeradressen Loosduinsekade 497 - 2571 CM Den Haag Telefoon 070 - 46 89 50 46 89 51 Dagelijks geopend van 09.30-17.00 uur zaterd. v. 10.00-13.00 u., woensdagmid. gesloten 9

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1981 | | pagina 9