BIJ DE VOORPLAAT
Reisbureau Holwerda B.V.
VAN TORTELS EN PUTERS
WALTER SPIES
2625,—
Vorige zomer stond in de Haagsche Courant een heel verhaal over de Turkse
Tortel die zo'n geweldige opmars maakt in heel Europa. Een erg aardig artikel
met de hele geschiedenis van die opmars erbij. In de 16e eeuw al een gewone
vogel in Constantinopel en toen de Turken in die tijd grote delen van de Balkan
onder hun heerschappij brachten namen ze hun tortels mee en daarvandaan
vloog hij uit over heel Europa. In 1835 Plovdiv/Bulgarije, 1912 in Belgrado, 1930
Hongarije, Oostenrijk, Duitsland en in 1948 voor het eerst in Nederland waar hij
in 1950 zelfs begon te broeden
En bij het artikel in die Hgse. Crt. een
fraaie grote foto van die Turkse Tortel.
Maar daar herkende ik meteen onze
gewone Burung Puter in, U weet wel,
dat kleine vogeltje dat vaak, net als de
perkutut, in een kooitje gehouden
wordt.
En deze zomer, als ik wel eens door de
Scheveningse Bosjes liep, kwam ik in
derdaad wel eens onze Turkse Tortel/
Javaanse Puter tegen. Maar deze Hol
landse neef van hem is door die drie
eeuwen trekken natuurlijk wel wat
veranderd! Hij heeft zich behoorlijk
aangepast aan Europa. Want die bees
ten die ik hier zag lopen leken gua
uiterlijk dan nog wel op die javaanse
puters, dus grijzig-bruin met zo'n zwart
bandje op de nek, maar waren door
klimaat en drie eeuwen trekken wel
uitgegroeid en hadden de forsheid van
een normale kampong-kip bij ons ge
kregen! Die puters worden vandaag
de dag nog steeds gegeten hier, maar
dat is door het formaat van hier wel
één hap, één beestjemaar dat zou
met zo'n Hollandse puter wel één por
tie per beest worden! (Zou dit mis
schien niet een fraai project kunnen
zijn voor de Indon. Ambassade??? Om
de Hollandse en de Javaanse puters te
kruisen en te verbeteren?)
Ik ben eigenlijk benieuwd of de Haag
se duivemelkers nog 'ns hele kooien
met Turkse tortels gaan houden. En
dan net zoals de Javaan wordt die pu
ters en tekukurs houdt. Dat zou eigen
lijk helemaal niet zo gek zijn voor
heel Nederland I
In een Sinar Harapan van oktober j.l.
stond nl. een heel verhaal over perku-
tut-houders en hun vogeltjes. En daar
in zegt Raden Martono uit Yogya, de
Ketua van de P3SI (de Persatuan Pen-
gemar Perkutut Seluruh Indonesia)
"Bukan karena perkutut hidup Orang
Jawa santai, tetapi gara-gara memeli-
hara perkutut, belajar mengerti terha-
dap hewan itu, orang Jawa jadi sabar,
telaten, dan tidak gampang emosi!"
(Tussen haakjes, dat "telaten" is een
gewoon Indonesisch woord en komt
van het Hollandse "te laat zijn"I I)
Naaaa, als die Hollander door het hou
den van die Turkse Tortel en het pro
beren te begrijpen ervan straks ook
veel kalmer, rustiger, minder emotio
neel en telaten wordttsk, tsk, tsk,
wat zal Holland dan zalig rustig en
heerlijk leefbaar zijn
ROGIER
Of vele lezers van Moesson op 27 ok
tober de moeite hebben genomen naar
de film over Walter Spies te kijken,
weet ik niet. De film werd aangekon
digd als "een portret van een buiten
gewone man, die leefde in een buiten
gewone tijd op een buitengewone
plaats". Voor wie het werk van deze
bij uitstek Balische schilder kende was
deze aanduiding niet nodig, - voor wie
het niet kende misschien wel uitnodi
gend, maar niet suggestief genoeg.
Spies was uit Duitse ouders geboren
in Moskou, 1905. Na de eerste wereld
oorlog keerde het gezin, waarvan Wal
ter een korte internering achter de rug
had, naar het stamland terug waar, in
de periode van verwarring en ellende
na de oorlog, de jonge Walter niet kon
aarden. Hij kwam in Indië terecht en
verdiende zijn brood als violist in een
bioscoop, maar schilderde toen al. De
volgende episode bracht hem als diri
gent van de Europese kapel van de
Sultan in Yogya. Tenslotte waagde hij
de sprong: hij ging naar Bali om te
schilderen. In de periode 1927-1940
leefde en werkte hij in Oeboed met
groot succes temidden van voorname
lijk inheemse kunstenaars die hem op
de handen droegen. In 1940 gearres
teerd als Duitser en geïnterneerd,
bracht het bekende derde transport
van geïnterneerden naar het toenmalig
Brits Indië hem de dood: zijn schip
werd getorpedeerd. Hij leeft voort in
een betrekkelijk kleine collectie schil
derijen die een geheel eigen stijl ver
tonen. Betrekkelijk langzaam is de
waardering voor dit uitzonderlijke werk
gegroeid, maar nu wordt zijn werk al
gemeen naar waarde geschat en reist
de wereld over van tentoonstelling tot
tentoonstelling.
Over deze man nu gaat de film onder
regie van Hans Hulscher. In het sce
nario ontdekken wij de hand van Rho-
dius, die meer dan wie ook zijn beste
krachten heeft ingezet voor de erken
ning van de waarde van een unieke
persoonlijkheid. Wie iets van Spies
wist, zal met genoegen naar de film
(voor de TV op Nederland I) hebben
gekeken - wie Spies niet kende zal
geïnteresseerd zijn blijven kijken, denk
ik.
JHR.
Amsterdam - Jakarta v.vf 1750,
Amsterdam - Bangkok - Penang v.v. f 1975,
Amsterdam - Bangkok - Singapore - Jakarta v.v.
incl. 4 nachten First class hotel in Bangkok, 4 nachten in
Singapore en 2 nachten in Jakarta op basis van logies,
ontbijt, transfers en excursie, min. deelname 2 pers.
Amsterdam - Bangkok - Singapore - Penang - Jakarta v.v.
incl. 4 nachten First class hotel in Bangkok, 4 nachten in
Singapore, 4 nachten in Penang en 2 nachten in Jakarta op
basis van logies, ontbijt, transfers en excursie
min. deelname 2 pers
Amsterdam - Singapore - Medan - Jakarta - Singapore -
Amsterdam - incl. 4 nachten First class hotel in Singapore
en een 5 daagse Tobatour geheel verzorgd
min. deelname 2 pers
Alle andere bestemmingen kunt U bij ons aanvragen.
Wij verzorgen Uw visum Uw reis- en annuleringsverzekering
bovendien: Uw hotel reserveringen Uw informatie m.b.t. logeeradressen
Loosduinsekade 497 - 2571 CM Den Haag
Telefoon 070 - 46 89 50 46 89 51
Dagelijks geopend van 09.30- 17.00 uur
zaterd. v. 10.00-13.00 u., woensdagmid. gesloten
f 2475,—
f 2925,—
2
