Krontjongband "Insulinde",
Gamelan-orkest "Eurasia"
en een krontjong uit Toegoe
In de Kerstnummers van 1978 en 1979 van Moesson publiceerde ik een tweetal artikelen over het krontjongorkest
"Eurasia", waarvan eind 1928 in Londen grammofoonplaten werden gemaakt. In 1977 was ik al begonnen met het na
speuren van de achtergronden en de geschiedenis van dit orkest. Een tien jaar oud artikel, enkele telefoongesprekken
en brieven, maar vooral de spontane medewerking van twee oud-leden van het orkest die ik enkele malen persoonlijk
mocht ontmoeten en interviewen (Jaap Rosenquist (79) en Charly Monod de Froideville (69), leidden tot het eerste ar
tikel in 1978 met veel informaties, veel namen en veel herinneringen. Voor het tweede artikel werden nieuwe gegevens
aangedragen door een derde oud-lid van het orkest: Hannie Maks (73) die, ondanks zijn slechte gezondheid, spontaan
contact met me zocht, enkele uren onze gast was en nog over een collectie unieke foto's bleek te beschikken.
De publicatie van het tweede artikel leverde me het contact op met een vierde oud-lid van de band: Dé de Wolff (75),
rustend arts te Sint Michielsgestel. Opnieuw napluizen van de vele verzamelde gegevens, een lang telefoongesprek
met Hannie Maks in januari 1980 en een relaxte ontmoeting met Dé de Wolff afgelopen voorjaar gaven voldoende
stof voor het hierna volgende derde artikel.
door Klaas B. Nanning
Van Eurasia naar Insulinde
De eerste aanzet tot dit tweede ver
volg op m'n eerste verhaal werd ge
geven op oudejaarsdag 1979, al bijna
twee jaar geleden dus. Rond half vijf
's middags rinkelde de telefoon
"U spreekt met De Wolff. Ik kreeg
vanmiddag iemand op bezoek die
Moesson meebracht waarin ik werd
genoemd. Ik heb Moesson opgebeld
en kreeg van hen Uw adres. Via 008
heb ik Uw telefoonnummer gekregen".
Ik was zo beduusd over al die onder
nemingsgeest dat ik als eerste reactie
alleen maar wist op te merken: "Maar
ik heb zwart op wit dat U allang was
overledenneemt U mij niet kwa
lijkLachend antwoord: "Ha-ha,
gelukkig niét I"
Dat was mijn eerste contact met Dé
de Wolff die me in dat eerste gesprek
vertelde dat hij ook in Londen was
geweest voor het maken van grammo
foonplaten. "Maar gek dat ik niet op
die foto sta (de foto van het orkest in
de studio in 1979 werd geplaatst.
KBN.) en ook Mevrouw Groeneveld
niet want die was er toen ook bij". Na
even doorpraten kwamen we er achter
waarom niet: Dé de Wolff was met
Mevrouw Groeneveld en een groepje
anderen naar Londen geweest als
krontjong-band "Insulinde". Waar óók
platen van zijn gemaakt en in de han
del gebracht. Ik kom daar uitgebreid
op terug. Het heel geanimeerde ge
sprek werd besloten met "U bent van
harte welkom om mij wat vragen te
stellen, ons huis staat voor U open
Het duurde tot april 1981 voor het zo
ver kwam.
"Ja, ik was lid van Eurasia en het kron
tjongorkest werd geregeld gevraagd
om te komen optreden", vertelde de
75-jarige Dé de Wolff me in zijn aan
een stille laan gelegen bungalow. In
In het Kerstnummer 1978 schreef
ik nog dat ik nooit in Indië of
Indonesië was geweest. Dat
klopt inmiddels niet meer: in
september 1980 doorkruisten
mijn vrouw (die in Jombang is
geboren) en ik een heel klein
stukje van het Indonesië van nu.
In een warenhuis in Surabaya
hoorden we tot onze verbazing
Andres achtergrondmuziek zin
gen en in een warong kochten
we een cassette van "Orkes
Kroncong Oud Batavia": abomi
nabele geluidskwaliteit maar heel
authentiek gespeeld op een
echte krontjong acoustische gi
taren, banjo's en met een heel
weemoedige viool. Zang in Ma
leis, Javaans, Engels en Neder
lands
het huis was het allerminst stil. Dé is
laat getrouwd met een veel jongere
vrouw; zijn kinderen zijn bijna allemaal
nog thuis. Ergens boven werd enthou
siast gemusiceerd en het interview
werd meer dan eens onderbroken door
het bruisend binnenkomen van mooie
tienerdochters, terwijl het eerste deel
van ons gesprek tamelijk zwijgend
werd aangehoord door zoon Hans, effe
twintig. "In Boeatan, zegt U dit iets?,
hielden we regelmatig onze bijeenkom
sten. Ik was erbij, in 1928 op de In
dische tentoonstelling in Arnhem, dat
hebt U op de foto's kunnen zien. Ik
was er ook bij op de Koloniale ten
toonstelling in 1931 in Parijs. Maar eh
hahawe hebben ook wel eens
in Naaldwijk gespeeld".
Na afloop van de tentoonstelling in
Arnhem"waar we veel succes
hadden" moesten we op een avond
optreden in een schouwburgzaal. Daar
zaten zakenlui die na afloop van een
lange vergadering en een goed diner,
ach, U kent denk ik dat sfeertje wel,
nog eens geëntertaind moesten wor-
Krontjongband "Insulinde" in september 1929 in de studio van Edison Bell Records Ltd.
London. V.l.n.r.: Frans Mogot, Joop Rhemrev, Jaap Rosenquist, Edu Doeve, Frits Baker,
Nol Berkhuysen, Suze Groeneveld, Tolly Sarkies, Dé de Wolff, P. Meyer.
16
