FLITSEN UIT EEN LEVEN OP BALI
NATUURGENEESKUNDIG
ADVIESBUREAU
(no
door G. A. Schotel
Bij de controleursfamilie Jacobs, in Gianjar was een nichtje uit Java komen
logeren, en daarmede ontmoette ik mijn toekomstige vrouw. We waren het al
heel gauw met elkaar eens. En het kwam dan ook al spoedig tot trouwplannen.
We hadden in die tijd op Soerabaja een inspecteur zitten, de oude heer van
Witzenburg die als een echte paus bekend stond, iedereen beefde voor hem.
Toen ik hem later beter leerde kennen merkte ik dat "his bark was worse than
his bite". Maar nu moest ik tijdens zijn inspectiebezoek op Bali bij hem op het
matje komen en op niet al te vriendelijke toon kreeg ik te horen: "Wat hoor ik,
wou je gaan trouwen?" en toen ik dat bevestigde, "als je er maar om denkt dat
't een rottijd is en misschien ben je niet de eerste die er uit vliegt, maar de
laatste zal je ook wel niet zijn." Dat klonk niet direkt opwekkend maar erg veel
indruk heeft 't toch niet gemaakt. We hebben ons huwelijk er niet lang om uit
gesteld. 't Gebeurde zo'n beetje tussen neus en lippen door. Ik kwam om vier
uur van kantoor thuis, verkleedde me haastig en op 't controleurskantoor vond
de huwelijksvoltrekking plaats. Terwijl het buiten stortregende. "Redjeki" zeiden
mijn Chinese en Balische vrienden. En de volgende ochtend vroeg ging ik alsof
er niets was gebeurd al heel vroeg weer op stap naar Padangbaai.
Een klein jaar later kwam de grote
klap, weliswaar geen ontslag, maar in
verband met de malaise wel een al
gemene salaris korting van ruim 40%
op ons toch al niet te florisant in
komen. Mijn kleine dappere vrouw ving
de situatie zonder morren of klagen
op en als er gasten waren, hetgeen
nogal eens voorkwam, werden ze als
gewoonlijk gastvrij onthaald. Pas veel
later heb ik gemerkt hoe moeilijk ze
het gehad heeft. Soms, tegen het eind
van de maand bracht ze haar trouw
ring, armband en oorbellen naar het
pandhuis om ze weer in te lossen zo
dra er weer geld was. Daar heb ik toen
niets van geweten. Een man is soms
ziende blind. Ik moet er wel eens aan
terugdenken als men in het welvaren
de Holland klaagt over één of twee
procent minder meer.
Waarom is Bali zo uitzonderlijk? Het
"rijk van Insulinde dat zich om de eve
naar slingert als een gordel van sma
ragd", is gezegend met talloze schit
terende, indrukwekkende natuurtafre-
len, gelegen tussen Sabang en Me-
rauke, die het tot één van de mooiste
landen van de wereld maken,
leder zal daarbij zijn uitverkoren plekje
kunnen vinden. De grootsheid van het
Tobameer en de Padangse Bovenlan
den op Sumatra, de liefelijke Preanger,
de woeste zuidkust van Java, de brede
rivieren van Borneo, de grillige Tora-
djalanden, het sprookje van de ge
kleurde meren van Kelimoetoe op Flo-
res. Ik ben zo gelukkig geweest ze
alle te mogen zien en alleen de Mo-
lukken en Nieuw-Guinea ken ik niet uit
eigen aanschouwing.
Maar nergens anders ben ik de com
binatie tegengekomen van land en zee,
sawah's en bossen, bergen en meren
in een afwisseling en op een kleine
oppervlakte, dan op Bali.
Voeg daarbij een vriendelijke, kunst
zinnige bevolking met tal van schilder
achtige gebruiken. De duizenden tem
pels, meestal op uitgezochte plekken
gebouwd. En U heeft een flauwe af
spiegeling van wat Bali is of was.
Er is vrijwel geen plaats op het eiland
waar ik niet geweest ben. De noord
westkust met zijn dichte bebossing,
waar toen nog een enkele tijger in
verscholen was. De weg tussen Poe-
poean en Poeloekan die ergens dwars
door een grote waringin gaat die zijn
luchtwortels er overheen gespreid
heeft. De steenwoestijnen in de droge
noordoosthoek, tussen Abang en Te-
djakoela, te vergelijken met het Baloe-
rancomplex in oost Java, maar nog
droger en woester. Het eiland der
bannelingen, Noesa Penida, waarlangs
een zeestroom raast van 10 zeemijl
per uur. De onderzeese grotten van
Noesa Doea, waarin bij springvloed
het water geperst wordt en door gaten
aan de bovenkant als enorme fontei
nen naar boven spuit.
Wat is het mooiste punt van Bali. Dat
blijft natuurlijk een persoonlijke keus.
Voor mij zijn er dat een drietal.
Oeloewatoeh, de Zuidpunt van de Ta
felhoek, die daar meer dan 100 m.
loodrecht uit zee oprijst. Op dit uiter
ste punt staat een eenvoudig tempel
tje van grijze karangsteen, dat één en
al harmonie is met het omringende
landschap. De onbekend gebleven
bouwmeester zou verdienen gerekend
te worden tot de groten in de wereld,
een schepper van schoonheid. En als
je dan op dat uiteinde van het land
staat, de honderden meters lange dei
ning van de Indische Oceaan onder je
hoort en ziet breken en je je realiseert
dat er tussen hier en de Zuidpool geen
land meer ligt, dan krijq je het gevoel
dat je de eeuwigheid inkijkt.
Tussen de driesprong nabij Padang
baai en de desa Iseh op de hoogvlak
te van Selat, is men begonnen met
de aanleg van een weg door het kust-
gebergte, die nooit voltooid is. Op het
hoogste punt daarvan, de waterschei
ding, is het uitzicht van een dusdanige
schoonheid dat die elke beschrijving
tart.
Naar het noorden kijk je via de ver
beneden liggende hoogvlakte van Se
lat op de machtige kegel van de A-
goeng, die daardoor nog reusachtiger
lijkt dan elders. Naar het zuiden door
een immens diep ravijn, doorsneden
door een kali met aan weerszijden een
lint van sawah's, op de grillig inge
sneden kustvlakte, de blauwe zee en
in de verte de eilandengroep van Noe
sa Penida. Toen ik daar stond dacht
ik: hier zou ik als ik oud en moe ben
willen wonen tot het einde van mijn
dagen. Hier is de volmaakte rust te
vinden. Toen een tweetal vrienden en
ik, 's ochtends vroeg met zonsopgang
de top van de Agoeng bereikten, was
de lucht die je inademde als wijn die
je naar het hoofd steeg.
Heel Bali lag aan onze voeten, als een
schelp in zee waarvan de horizon met
de hemel erboven ineenvloeide tot een
reusachtige koepel.
In het westen, heel ver weg de silhou
etten van de bergen van Java de Ra-
oeng en de Merapi, meer naar het
noorden de Baloeran. Dichterbij op
het eiland zelf de andere heilige berg,
de Batoekaoe. Naar het oosten, veel
scherper afgetekend door de opkomen
de zon, de enorme Rindjani op Lombok.
Om ons heen de absolute stilte. Het
zou heiligschennis geweest zijn die met
een woord te doorbreken.
(slot volgt)
Voor natuurgeneeskundige ad
viezen voor alle aandoeningen.
Gespecialiseerd in het adviseren
bij stofwisselingsziekten zoals
Rheuma, etc.
Maak nu een afspraak met onze
secretaris Dhr. THIERRY,
tel. 010-378917. Behandeladres:
Edisonstraat 25A, 3112 LS Schie
dam.
10
