"Hawaiian Little Boys99
GEORGE DE FRETES
BLEEF ALTIJD ZICHZELF
Op deze foto de "Hawaiian Little Boys" met hun eerste beker, gewonnen op
een Hawaiian concours te Batavia in januari 1936. Knielend v.l.nr.: Vic Spangen
berg, René den Daas en Mike Pauli, staande v.l.n.r.: George de Fretes, Hans de
Water, Guus Schrijn, Leo Cress en Vic Latumeten. De beker kregen zij als
aanmoedigingsprijs omdat ze feitelijk nog te jong waren om mee te dingen.
De gemiddelde leeftijd van de jongens was 14 jaar I De aanwezigen op het
concours gunden hun echter best een "echte" prijs en iedereen was enthou
siast over de muziek. Het nummer "Dancing with my shadow" met zang van
René den Daas oogstte veel applaus. De jonge George (Tjoh) de Fretes viel
toen al op door zijn rustig en beheerst spel op de steelguitaar, zowel in op
zwepende hula-ritmes als in de "waterfall" style van Andy lona. Hij was altijd
zeker van zichzelf, wat het samenspel van de groep beslist ten goede kwam.
En dat op die leeftijd
René den Daas is intussen ook overleden. Hans de Water is nog actief in de
muziek; met zijn "Rhythm Rascals" verzorgt hij de begeleiding van veel dans
avonden. Guus Schrijn speelt alleen in huiselijke kring. Vic Spangenberg ver
trok in 1938 voor studie naar Nederland. In de Duitse bezetting speelde hij bij
de Kilima Hawaiians, na de oorlog in Amerikaanse en andere buitenlandse en
sembles. Sinds 10 jaar is hij terug in Nederland, werkzaam bij een grote uit
geverij in Amsterdam. Van de overige jongens op de foto weet ik niets af.
H. Zwartjes, Stoutstraat 16 A, 3042 RG Rotterdam. "BLACKIE"
De eerste foto van de oorspronkelijke Royal Hawaiian Minstrels. In het midden
George de Fretes.
Hij bespeelde niet alleen de hawaiian-
gitaar als geen ander, maar ook de
viool, fluit en gitaar. De meeste instru
menten die U kunt horen op een van zijn
mooiste elpees "George de Fretes and
his krontjong minstrels" (uitverkocht)
worden door hem zelf bespeeld. Als je
"Stambul Fantasi" hoort, "Pulau Am-
bon" of "Sabarku menanti", dan hoor
je niet alleen muziek, je ziet ook een
land, dat je stil maakt en ontroert, en
je weet dat het een bijzonder en be
genadigd man is die je door zijn mu
ziek en zang los kan maken van je
omgeving. Was hij bijzonder? Hij moet
stil geweest zijn, rustig en bedaard.
"Alleen wat ik door mijn muziek te zeg
gen heb is belangrijk", zei hij altijd. Hij
was artiest. Altijd onberispelijk in een
spierwit pak kwam hij op. Hij leefde
voor zijn muziek en hij had heimwee.
Geen commerciële heimwee, maar een
verlangen naar datgene wat niet meer
was en wat zo één was met zijn muziek.
Dat verlangen, dat gevoel zette hij om
in klanken, door velen begrepen en
door sommigen afgedaan als zijnde te
geaccentueerd.
Ongeveer tien jaar geleden verliet hij
Holland om het zonnige Californië op
te zoeken. Maar het was niet in de
eerste plaats de zon die hij zocht. Zijn
muziek, en dus hijzelf, werd hier niet
meer gewaardeerd: te langzaam, te
melancholiek, uit de tijd. Als hij in de
U.S.A. op het podium stond en hij
speelde daar "Waktu potong padi",
dan waren zijn ogen betraand, vertelde
iemand mij. Amerika blijft niet stilstaan
bij de horlepiep, muziek van welke
soort dan ook, wordt daar gewaar
deerd, als het maar échte muziek is.
Daar ook was hij dicht bij Hawaii, bij
musici die hem begrepen. Is het toeval
dat hij begraven is naast Sal Hoopi,
één van de grootste hawaiian-gitaristen
en eens, via grammofoonplaten, zijn
leermeester?
George de Fretes werd geboren in Ban
dung op 23 december 1921. In Torran
ce, Californië, overleed hij op 19 no
vember 1981. Op 27 november is hij
begraven op Forest Lawn Mortuary,
Hollywood Hills, Los Angeles.
De Suara Istana, Royal Hawaiian Min
strels en de Krontjong Minstrels waren
een stem van een tijd, van een gene
ratie. Die stem is maar éénmaal te
horen. Jongeren zouden de fakkel moe
ten overnemen, dragen in hun tijd, deze
tijd. Maar wie wil toch? Wie wil en
durft krontjong te spelen? Kan toch niet
hier, niet zo dan! Al voorbij! Ik begrijp
wat U bedoelt en misschien hebt U wel
gelijk, maar ik kan me niet bij die ge
dachte neerleggen. Die muziek, die
fakkel had en heeft zijn waarde en be
tekenis. Het verlangen, niet naar een,
misschien ongekend verleden, maar
naar "het jezelf kunnen zijn", kind van
twee werelden, doet die vlam aanwak
keren en oplaaien tot het vuur waarin
je jezelf vindt. Dat brengt de muziek
van Achmad, Miss Riboet, Leo Spel,
Goh Dumas, Belloni, Rudy Wairata,
vele anderen én van George de Fretes.
Je eigen voorkeur durven hebben, zon
der schaamte, compromissen en voor
waarden. Laat de boel maar op je af
komen. Dat gebeurt toch wel, al ga je
mee met de grote stroom, die niet weet
waar ze heen gaat. George pakte zijn
spullen en ging naar Californië, waar
hij zichzelf kon zijn. Niet iedereen kan
weg, maar hoe dan ook, je moet pro
beren er hier het beste van te maken.
Misschien door jezelf te zijn. R R
5
