Baaien droefheid
"BlIfi.V DR
Een nieuw boek, een onbekende schrijver.
DE NIEUWSTE MOESSON UITGAVE
DENKT U AAN 21 MAART
- CONGRESGEBOUW -
MOESSON
"Van den Berg is de naam. Ik heb wat
geschreven met wat illustraties erbij,
zou uw uitgeverij daar interesse voor
hebben?"
O jé, weer een oorlogsboek Birma
spoorweg, prikkeldraad, lijden, helden
moed, een ontvluchting, verzet? Me
neer Van den Berg, het klinkt erg ver
velend en raar, maar Moesson geeft
beslist geen oorlogsboeken uit, er zijn
er al zoveel en ik wil zo graag dat
Indische mensen weer gewoon schrij
ven inplaats dingen van zich af te
schrijven
Het is geen oorlogsboek, zegt U Iets
over Nieuw-Guinea, Biak? Graag, ik
wil uw manuscript erg graag inzien.
G. W. H. van den Berg (ik weet nóg
niet waar die G voor staat, want hij is
er de man niet naar om zich als Ge
rard, George, Guus, Govert, Gijs voor
te stellen) kwam met een map vol pen
tekeningen en een map met tekst. De
tekeningen waren geestig, cartoons
die op zichzelf al een verhaal vertel
den. Soms kinderlijke cartoons, soms
razend knap van techniek, een afwis
seling met opzet gehanteerd, om aan
te duiden dat het leven van de mensen
die het laatste stukje Nederlands ge
zag uitmaakten, moeilijk was, maar dat
het doorregen was met grappige voor
vallen. Dat humor er van lieverlede bij-
hoorde en even onmisbaar was als de
moed om tekortkomingen, ergernissen
en verveling te verdragen.
Ik las de teksten in een ruk uit en
zelden heb ik een manuscript zo fout
loos bevonden. Zo terang als een
bergstroom, zo sappig als een djam-
boe aer en zo verteerbaar-voedzaam
als een goede portie gado-gado.
Nooit heb ik Nieuw Guinea-mensen
horen klagen over hun tijd daar. Er zijn
zelfs velen die hun hart verloren heb
ben aan het ruige land en het harde
pioniersleven en die nog met weemoed
terugdenken aan "die goeie tijd". Dat
zal niemand hier in Nederland kunnen
begrijpen.
Van den Berg's simpel taalgebruik
(doet me denken aan dat van A. Al
berts, met dezelfde droge humor als
van F. Springer) tilt "Baaien droef
heid" flink uit boven het niveau van
vele boeken die onder het praedicaat
"literatuur" halve pagina's boekbe
spreking vullen.
Als ik "Baaien droefheid" aan de man
heb gebracht zal Moesson er nauwe
lijks aan verdiend hebben, zo klein is
de oplaag. Dat ik het boek zo graag
op de markt wil hebben is, om het
Nederlandse lezerspubliek kennis te
laten maken met iets anders dan kamp-
boeken, oorlogsboeken en nog eens
kampboeken. En dan maar hopen dat
de geborneerde dagbladrecensenten
voor één keer de gladgewalste rijks
wegen van lof over altijd en eeuwig
dezelfde auteurs eens durven verlaten
en zich voor één keer maar op het
junglepad in Nieuw Guinea willen be
geven. Voor deze keer eens vergeten
dat het schrijven van Indische literatuur
gemonopoliseerd schijnt te zijn door
een gevestigde groep schrijvers die in
wezen nooit een vinger hebben uitge
stoken om nieuwe Indische auteurs te
ontdekken of te stimuleren. Maar dit
terzijde.
"Baaien droefheid", de titel is ontleend
aan de naam van de Gouverneur, J. van
Baal, een van de laatste gezagsdragers
op Nieuw Guinea.
Zoals Prof. Dr. J. van Baal het tijdens
de sfeervolle presentatie van het boek
in de Hortus van de Vrije Universiteit
in Amsterdam in zijn toespraak zei:
"Ik ben Van den Berg dankbaar dat hij
dit boekje geschreven heeft, want ons
leven was daar inderdaad soms een
baal droefheid (waar ik persoonlijk
niets aan kon doen), maar daarnaast
toch een periode van lachwekkende
belevenissen, van ervaringen waar je
nu aan kunt denken als een aspect dat
het leven rijker gemaakt heeft. Zo was
het I"
L.D.
door G.W. H.van den Berg
Herinneringen aan zijn tijd op Ned. Nieuw Guinea Biak, waar de auteur
verkeersleider was. Kostelijke verhalen even kostelijk geïllustreerd.
Bladzijden vol milde humor waar kleine en grote waarheden mee over
goten worden. Een oase van luchtigheid na alle trieste oorlogslectuur
van de laatste tijd.
Prijs f 22,50 porto f 4,
Boekhandel MOESSON - Prins Mauritslaan 36 - 2582 LS Den Haag
G. H. W. van den Berg
OVER DE SCHRIJVER
G. W. H. van den Berg, in 1925 in
Sawahloento geboren waar zijn vader
machinist was bij de Ombilin mijnen.
Opgegroeid in Batavia en Soekaboe-
mi. Na de HBS naar Bandoeng voor
de opleiding tot verkeersleider bij de
Militaire Luchtvaart waarna Tjilatjap
en Makassar als standplaats volgen.
In 1948 terug naar Kemajoran waar
hij ontslag neemt om als burger terug
te gaan naar Makassar en Soerabaja.
Uiteindelijk via Batavia weer als ver
keersleider naar Biak in 1951 waar
hij 5 jaren verblijft.
Hij tekent er een schetsboek vol, zet
het leven om zich heen in beeld. Als
hij 25 jaar later het schetsboek te
rugvindt, schrijft hij er teksten bij. Hij
benadert daarvoor personen die in
die periode ook op Biak waren en
met hun herinneringen schrijft hij de
bundel "Baaien Droefheid"
Ook Hollandia komt in zijn schetsen
voor, zonder Hollandia was Biak ner
gens, want in Hollandia zat immers
het bestuur? Van den Berg draagt
het boek op "aan allen die er toen
bij waren, om te doen wat zij moes
ten doen en het ook gedaan hebben".
In 1961 repatrieerde hij, vanaf 1963
zit hij in Amsterdam.
Hij is verbonden aan de Vrije Univer
siteit als tekenaar bij de afdeling
Biologie. Een gewaardeerd vakman,
een stille Indo zoals goeie werkers
meestal zijn. "Stille waters hebben
diepe gronden", merkte Prof. Dr. Le
ver tijdens de presentatie van het
boek op, "dit stille Bergmeer heeft
het bewezen".
Hoe en waarom hij dit boek samen
gesteld heeft? "Op de eerste vraag
zeg ik: met moeite, ik wilde de ver
halen zo eenvoudig mogelijk houden,
je hebt al gauw de neiging om te
lang uit te weiden en dan snappen
outsiders er toch geen snars van I"
En waarom? "Ik heb drie kinderen,
groot al. Die heb ik vroeger vaak ge
noeg moeten vertellen hoe het was,
daar in Nieuw Guinea. Nu is het zo
met kinderen, en dat weet u ook, als
je ze de tweede keer iets vertelt
waarbij je iets anders zegt, dan zit je
meteen fout. Nou, dacht ik, ik schrijf
het maar op, dan kunnen ze het zelf
lezen en dan hoef ik me ook niet
meer te vergissen I"
3
