De erfenis van Pa Lembang
'ALS HET MAAR LEKKER IS'
NASI MET
Dank u attente mijnheer/mevrouw A-
bels voor het Indonesische recept van
Puthu (op z'n ouderwets poetoe), maar
is dat nu wat mevrouw Du Mosch be
doelde met "poetoe majang serabi"?
Serabi is geluidloos en koewé poetoe
fluit. Het recept van poetoe is trouwens
inderdaad een fluitje-van-een-cent,
maar zoals het hier staat zie ik niets
van die goela djawa in het midden. Dat
is toch de kern van de zaak? Die In
donesische recepten zijn zalig, maar
er wordt bij de bereiding een grote
dosis fantasie gevergd, ik heb al vaker
gemerkt dat men vele ingrediënten ge
woon vergeet. "Nou ja, je weet toch
wel", gaat hier niet alijd op. Al ver
geten, zolang geleden ook dat je iets
maakte of geproefd hebtWie alsnog
het recept van Poetoe Majang Serabi
weet
Roedjak
Laatst was er een mijnheer in de win
kel die ik tegen een vriend hoorde
zeggen: "Voor roedjak kun je me ieder
Pa Lembang begroette ons met een
vredig "Salam a leikum". Zijn hond
blafte noch gromde; hij kwispelde uit
bundig met zijn bruine, harige staart en
keek ons trouwhartig aan. Pa Lembang
vertelde dat het beest Bobbie heette.
"Bobbie?" vroegen we hem verbaasd.
"Het is een Hollandse naam", zeiden
we. De oude man knikte en vertelde,
dat zijn Hollandse baas, toen hij door
de Jappen werd meegenomen, de hond
Bobbie aan zijn zorgen had toever
trouwd. Hij had het aan zijn baas be
loofd en hield zich hieraan trouw. Elk
hapje rijst werd eerlijk met de hond
gedeeld. Pa Lembang woonde erbar
melijk in zijn hutje. Op een dag vonden
we hem doodziek op zijn matje op de
kale grond liggen. Zo kon hij niet in
het hutje blijven. We namen hem in ons
huis op. Pa Lembang werd met de dag
zieker en zieker.
"Malaria tropica", was de diagnose
van de legerarts, die hiervoor een uit
zondering had gemaakt. Voor hij stierf
zei Pa Lembang tegen mijn man: "Bob
bie, de ijzeren rijstketel en de wadjan
zijn voor u. Zorgt u goed voor Bobbie".
uur van de dag porren Ik had er aan
toe willen voegen: en wat mij betreft
elk uur van de nacht ook! Maar aan
gezien niemand zo gek is om mij 's
nachts voor roedjak te porren, kom ik
zelf het bed uit om 's nachts met een
boek en een kommetje roedjak de sla
peloosheid te veraangenamen.
Roedjaksaus kun je bij pottenvol be
waren. Roedjak manis natuurlijk. Een
pond goela djawa (dat is zo'n dikke
rol) smelten met een glas water. Daar
in een volle eetlepel sambel oelek
(gewoon uit het potje) een halve eet
lepel keukenasem, alles even door
koken. Afgekoeld in een glazen pot
bewaren in de koelkast. Appels, sinaas
appels, winterpeen, ketimoen, u kunt
van alles roedjak maken. Die rode
We hadden een laken van het huwe
lijksuitzet gegeven om zijn stoffelijk
overschot erin te wikkelen. De hond
Bobbie bleef bij ons en zoals we de
stervende man hadden beloofd, zorg
den we heel goed voor het beest.
Bobbie was aan ons gehecht; boven
dien was hij zeer waakzaam. De wa
djan en rijstketel kregen een bijzondere
plaats in de keuken. Het was ook de
bedoeling van Pa Lembang geweest,
dat we er gebruik van maakten.
Na zeven maanden in Telok Bajoer ge
woond te hebben gingen we naar Java
terug. Bobbie konden we niet mee
nemen en we vertrouwden hem toe aan
de zorgen van de familie Hansen. Toen
het schip wegvoer en we aan de rai
ling stonden, zagen we Bobbie voor
het laatst op de kade. Hij gromde noch
blafte; hij kwispelde zachtjes met zijn
staart en keek ons met droeve ogen
aan. Intussen breidde ons gezin zich
uit en moesten de wadjan en de rijst
ketel, de erfenis van Pa Lembang he
laas met pensioen gaan. Toen we repa
trieerden gingen ze onherroepelijk mee.
Al die tijd lagen ze werkeloos in de
grape fruit is er erg lekker in, maar
een gewone sinaasappel doet het ook
best.
Roedjak gobet
Als u uit "de Oost" komt, houdt u van
petis en dan houdt u ook van roedjak
gobet. Weet u hoe ik die maak
Bij de groenteboer kun je tegenwoordig
vaak fijngeraspte groenten krijgen als
"rauwkost". Neem van fijngesneden
wortels, ijssla, komkommer, witte kool
een half ons, meng alles goed door
elkaar. Van roedjak petis van Vamu
een half bakje nemen, aanlengen met
drie volle eetlepels azijn, een lepel
goela djawa toevoegen (hoeft niet,
maar is wel lekker) en dit sausje door
de groenten mengen. Dan heeft u de
echtste roedjak gobet. Met kroepoek
oedang eten. 's Nachts desnoods
Wie kent roedjak djagoeng met ebbi?
Is dat een Padangse roedjak? Ik heb
het zelden ergens anders gegeten dan
thuis, mijn moeder heeft lang in Pa-
dang gewoond, daarvandaan. Volgende
keer geef ik u dat recept. En dat van
"Selada djawa". Ook met ebbi en azijn
en heetL.D.
HARRYET MARSMAN
De onder de naam
"Plantersvrouw" bekende mede
werkster van het Tijdschrift
Moesson schreef een aantal
echt Javaanse recepten op zoals
ze die vroeger maakte.
Geen concessies aan de
Hollandse smaak, maar eerlijk
zoals het moet.
Prijs f 16,90 f 2,10 porto
BOEKHANDEL MOESSON
kast. Tot op zekere dag onze anaks
als studenten op kamers gingen wonen.
Toen werd de erfenis van Pa Lembang
in ere hersteld. Mijn zoon nam de
ketel mee en mijn dochter de wa
djan. Naar Indonesische begrippen
zullen de wadjan en de rijstketel onze
anaks veel redjeki brengen en houdt
Pa Lembang tevens een oogje in het
zeil.
L. v.d. WORM-FLOHR
Wij, mijn man en ik, zagen hem op een mooie middag in oktober 1947 voor zijn
bamboehutje zitten. Pa Lembang, een Padanger, rookte een sigaret en staarde
gedachteloos voor zich uit naar de wijde oceaan. De baai van Telok Bajoer (Em-
mahaven) schitterde in de felle middagzon. De weg Telok Bajoer-Padang liep
toen enige meters parallel met de oceaan. Er was geen strand, waar Pa Lembang
woonde. Het diepe water werd toen omzoomd door hoog struikgewas. Aan dé
andere zijde was de kade, waar de schepen werden gelost en ingeladen en waar
de passagiers van de K.P.M. embarkeerden en debarkeerden. Emmahaven was
toen een mini-plaatsjei Het bestond uit één hoofdweg, met aan weerszijden de
woningen van het Havenbedrijf. Eén stenen woning, die een uitzondering vormde,
was het domein van de havenmeester, die letterlijk en figuurlijk heer en meester
was van het plaatsje Telok Bajoer (Emmahaven).
19
