BIJ DE VOORPLAAT LAATSTE DER MOHIKANEN REISBUREAU HOL WERD A B.V. "Als de volgende generatie Javanen iets van hun eigen cultuur willen weten zullen ze naar Harvard of Leiden moeten gaan", zei niet zo lang geleden een hooggeleerde Indonesische prof. ontzet, "want daar hebben ze alles van onze cultuur tot in de kleinste details bewaard, beschreven en tot in de perfectie ver zameld I" Als je vaak de jonge Indonesiër zo ziet, zal dat ook wel zo zijn. Want de moderne jonge Indonesiërs hebben bijna geen van allen enige interesse voor hun eigen cultuur. En regelmatig lees je hier in tijdschriften of kranten interviews met jonge Westerlingen (Australiërs, Hollanders, Duitsers, Yankees enz.) die die interesse wél hebben en daarom best een story waard zijn. Omdat men het blijkbaar "interessant" vindt te weten wat die "Londo edan" (gekke Blanke) doet batikken, zilver bewerken, wayang snijden en krissen smedenEn dan is meestal het allergrappigste, vindt de schrijver, dat deze jonge blanke zich echt van de Javaanse, Sundanese (in elk geval plaatselijke) taal bedient en dat de interviewer meestal met het schaamrood op de kaken moet bekennen dat hij deze gasten helaas alleen maar in de "gewone" Bahasa Indonesia moet interviewen want hijzelf kent die streektaal niet Dat die nieuwe generatie Indonesiërs zich werkelijk weinig voor de eigen cultuur interesseert kan men vooral goed zien in de Vorstenlanden tijdens de "Sekatens", die tegenwoordig ge woon touristische "musts" geworden zijn. Vooral voor de autochtone bevol king. Uit alle delen van Java trekt men erheen, met busladingen tegelijk. De Sekaten zelf duurt twee dagen, maar tegenwoordig is er een hele grote pasar malam omheen gebouwd die een maand duurt. En die trekt alle touris- ten. Tijdens die maand is het op Malio- boro (de hoofd- en winkelstraat van Yogya) dan ook een extra drukte van belang. Vooral van scholieren die met busladingen uit Jakarta, Bandung, Sura baya en waar al niet vandaan gekomen zijn, en die zich dan tijdens die dagen als gewoon "Europese" touristen lopen te vermaken en te branieschoppen. En als grapje hebben ze dan ook als een Westerse tourist een "feestmuts" op gezet. Dat is dan meetstal de gewone Javaanse blangkon. Maar ze dragen het dan wel op de lollige feestmuts-manier, dus meestal met de "knop" (de mon- dolan) op het voorhoofd en sommige dragen hem dwars als de steek van NapoleonEn een lol en een gein dat die lui dan hebben I Maar die blangkon wordt ook hoe lan ger hoe meer voor de tourist en als touristisch "weg-werp-artikel" of als één of ander dwaas schooltocht-her- inneringetje gemaakt. "Agge maor leut hê I" zeggen ze in het Zuiden van Nederland tijdens het Carnavalen zo is het ook met die jongelui en hun Sekaten. De oudere Javanen, zoals mijn schoon ouders bijvoorbeeld, zien dat allemaal met grote horreur aan en zien dat ge loof ik, als "heiligschennis"! Ach, maar wat wil je? We moeten allemaal immers leven? En het leven is hard genoeg Helaas, helaas dat het tegenwoordig ook ten koste gaat van de eeuwenoude cultuurI Maar de buurman moet tenslotte ook zijn bordje nasi op tafel hebben. Dus kunnen ze het die buur man niet kwalijk nemen dat hij voor een maand rommel maakt en er een snelle "sèket" 50 rupiah) mee ver dient Eén geluk is dat die oude buurman NU ook nog anders kan en voor de wer kelijke liefhebber en kenner een kwa- liteitsprodukt kan maken en afleveren. Maar dit soort baasjes sterft langza merhand ook uit en veel zoals hij zijn er niet meer over! Als zij dood zijn zijn er misschien alleen nog een stel gekke Hollanders, Duitsers of Yankees over die dit schone handwerk nog kun nen verrichten Dit ouwe baasje van de voorplaat zag ik in Yogya, vlak bij het centrale bus station. Hij zit daar heel onopvallend in een kleine houten keet van op zijn hoogst 1 bij 2 meter. Voor zich op een plank als toonbankje een stel blang- kons klaar voor de verkoop. (Verder alleen nog maar een oude thermos met thee voor als hij dorstig isI) Dit baasje maakt heel rustig en heel langzaam blangkons. Zoekt eerst met veel geduld de juiste stof (udeng) uit voor de juiste soort gelegenheid waar men het voor nodig heeft enz enz. In het weekblad TEMPO van nog niet zo lang geleden stond ook een verhaal van blangkon-makers, en wel over de blangkonmaker van President Suharto. En ook in dat verhaal sprak deze vak man de angst uit dat het niet zo erg best ging met dit handwerk en dat er geen opvolgers waren. Hij kreeg met moeite twee blangkons per dag af die dus echt volgens de regels der kunst gemaakt waren. Als hij er ook maar met "de blangkon" naar zou gooien" dat hij dan ook wel een stuk of vijf van dat touristenspul kon afkrijgen. Volgens de maker uit dat TEMPO- interview is het blangkon-maken hele maal niet zo eenvoudig. Elke persoon moet zo'n hoofddeksel precies alleen maar voor hem aangemeten krijgen. Want om een echt goeie en mooie te hebben moet rekening gehouden wor den met de persoon zelf en al zijn ver houdingen. Grootte van het hoofd, vorm van het hoofd, lengte van de nek, lengte van het hele lichaam enz. enz. Je kon niet zo maar een apparaat ma ken voor Jan en alleman! Dat zou te dol zijn en de drager zou voor gek lopen... Neen neen, en zo'n soort mannetje leek deze figuur van de voorplaat me ook niet. En hoewel ik hem in Yogya schoot lijkt hij me een Solonees, als je ten minste echt rekening houdt met de streepjes van zijn "surdjan" oftewel dat jasje dat hij draagt. Want dat is geknipt volgens de Solose stijl. Zoals ik al zei is er een groot verschil tussen de Yogyase en Solose blang kon. Die van Yogya heeft dus achterop zo'n "eitje", een met restjes lap gevulde (lees verder pagina 4) WIJ BIEDEN AAN: Speciale "Paas Cruise", 13 dagen geheel verzorgd. Vertrek van Rotterdam naar Madeira en de Canarische eilanden. 1950,— Gran Canaria, vliegreis accomodatie vanaf 720,- Mallorca, vliegreis accomodatie f 525,- Ibiza, vliegreis accomodatie ii f 565,— Amsterdam - Los Angeles ii f 1440,— Amsterdam - New York ii 989,— Amsterdam - Vancouver ii f 1455,— Amsterdam - Toronto ii f 1110,— Sumatra - Java - Bali, 45 daagse reis incl. vlucht, transfer en 14 dagen accomodatie 11 f 3490,— Amsterdam - Jakarta of Medan retour 11 f 1800,— 22 daagse tour op basis van logies/ontbijt in first class f 4925,— hotels incl. transfer en excursies 11 stopovers: o.a. 4 dagen Penang, logies, ontbijt, transfer f 262,— en excursies 11 8 dagen Bangkok en Pattaya, logies, ontbijt en excursies 11 f 425,— Speciale korte tours naar: Manilla, Taipei, Hong Kong, Tokyo, Pulau Langkawi, Chiengmai Amsterdam - Bonaire, 16 dagen vliegreis logies 11 f 2500,— Amsterdam - Curapao, 16 dagen vliegreis logies 11 f 2375,— Loosduinsekade 497, 2571 CM DEN HAAG - Telefoon 070 46 89 50 46 89 51 Dagelijks geopend van 09.30 tot 17.00 uur - zaterdags van 10.00 tot 13.00 uur - woensdagmiddag gesloten. 2

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1982 | | pagina 2