moessQn
EEN GOEDE VRIEND GING HEEN
PROMOTIE DRS. DE BRUIN
(Vervolg: "Paatje Ritman")
wisselende periodes van onderhande
len en acties en later als de schrijver
van altijd korte, maar puntige en glas
heldere hoofdartikelen in zijn blad.
Hij heeft aan die jaren niet alleen veel
bewonderaars, ook veel vrienden over
gehouden. "Paatje" Ritman - dat was
zijn erenaam bij zijn collega's - kreeg
met zijn vrouw Maud een staande
ovatie bij een reünie enkele jaren ge
leden van bij die gelegenheid opge
heven Vereniging van Nederlandse
Journalisten in Indonesië. "Paatje"
Ritman - want hij had dezelfde ere
naam bij de generatie-45 van de In
donesische journalisten; ook Soekarno
sprak hem zo aan - werd als een
prins ontvangen toeri hij in de zeven
tiger jaren terugkeerde naar het land,
waar hij de beste jaren van zijn leven
had doorgebracht.
De motor is nu stilgevallen. Maar wat
hij heeft geproduceerd blijft gelukkig
bestaan.
HANS MARTINOT
Op 23 maart 1982 is aan de Gemeente
Universiteit van Amsterdam Drs. R. de
Bruin op het proefschrift "Indonesië,
de laatste etappe naar de vrijheid
(1942-1945)" tot doctor in de letteren
gepromoveerd. Promotor was Prof. Dr.
J. M. Pluvier, hoogleraar in de moderne
Aziatische geschiedenis.
In vele landen van Zuid-Oost-Azië wer
den tijdens de Tweede Wereldoorlog
nationalistische bewegingen gesteund
door de Geallieerde inlichtingendien
sten. Indonesië vormt daarop een uit
zondering: de Indonesiërs hebben op
eigen kracht, en met eigen methoden,
in 1945 de onafhankelijkheid kunnen
proclameren.
In zijn proefschrift tracht de promoven
dus hiervoor een verklaring te vinden.
Hij gaat onder andere in op de laatste
decennia van het Nederlands koloniaal
bestuur en de ontwikkeling van de na
tionalistische beweging in die jaren.
Het grootste deel van het boek is ge
wijd aan de jaren van de Japanse be
zetting; de auteur besteedt uitvoerige
aandacht aan de verhoudingen tussen
Geheel onverwacht is een van onze
markantste vrienden, J. Raket, op 11
maart van ons heengegaan.
Raket was, in de loop van de jaren,
een echte huisvriend van ons gewor
den, die ons regelmatig op kwam zoe
ken. De eerste keer dat hij bij ons
aanbelde, stond hij voor de deur met
een op hardboard geschilderd stilleven
van pisangs en aronskelken.
"Bent u meneer Doeve", vroeg hij,
"dit schilderij heb ik eens van een
broer van mij gekregen, en er staat
de naam W. Doeve op. Ik dacht dat ik
U er een genoegen mee kon doen het
U aan te bieden".
Het was inderdaad één uit een serie
van Indische bloemen stillevens die ik
in Jakarta in de jaren vijftig had ge
schilderd. Sindsdien had ik ze uit het
oog verloren, totdat Raket met een er
van voor mijn neus stond. Het prijkt
nu, goed schoongemaakt, gevernist en
ingelijst bij ons thuis aan de muur.
Want zó was RaketHij stond altijd
klaar om anderen een genoegen te
doen. Hoewel hij later heel moeilijk
ter been was, kwam hij direct overeind
wanneer iemand een beroep op hem
deed om ergens heen gebracht te wor
den. Zijn zakagenda stond vol met af
spraken met ouden van dagen die hij
ergens heen moest brengen.
Er zijn anderen die hem ook goed heb
ben gekend, zoals Dick Visker (Indisch
familie archief)- Visker heeft zo nu en
dan een herinnering van Raket opge
tekend en in Moesson gepubliceerd,
want Raket had een schat aan herinne
ringen, tot in de kleinste details, in zijn
geheugen opgeslagen.
Raket was geheel aan Indië verknocht.
Hij was, vrij kort na de bevrijding, zeer
tegen zijn zin op medische gronden
naar Nederland overgebracht. Hij voel-
Johan Raket
de zich nauw aan Indonesië verbon
den, ook omdat de naam Raket her
haalde malen in de annalen van de Ver.
Oost-Indische Compagnie voorkwam.
Moesson heeft hem ook eens uitge
breid laten vertellen. Het interview was
bestemd voor de serie "Kennen wij
elkaar". Het gesprek leverde echter
zo veel materiaal op, en het ging over
zo veel onderwerpen, dat de verwer
king daarvan op zich heeft laten wach
ten. Nu hoeft het niet meer. Met het
heengaan van Johan Raket verloren wij
een goede vriend, die boeiend over
het oude Nederlands-lndië kon vertel
len. De herinnering aan hem zullen wij
in ere houden.
W.D.
de Japanners en Indonesische be
stuursambtenaren, nationalistische
groeperingen, en de leiders van de
onafhankelijkheidsbeweging.
Ook gaat hij in op de - in het laatste
oorlogsjaar gespannen - relatie tussen
de oudere en jongere generatie binnen
de onafhankelijkheidsbeweging.
Dr. Rodney de Bruin, geboren in 1924
in Bandoeng, studeerde geschiedenis
aan de Universiteit van Amsterdam,
waar hij in 1963 doctoraal examen af
legde. Sinds 1956 is hij verbonden aan
de Indische afdeling van het Rijks
instituut voor Oorlogsdocumentatie te
Amsterdam.
ONAFH. IND. TIJDSCHR., 26e JAARG. No. 16
Verschijnt de 1ste en 15e van
iedere maand.
Opgericht door
TJALIE ROBINSON (1911-1974)
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE
ERVARINGEN IN DE GORDEL VAN SMA
RAGD NIEUWE INTERESSEN IN NEDER
LAND TE WEKKEN VOOR DE TROPEN-
GORDEL.
Prins Mauritsl. 36, 2582 LS 's-Gravenhage.
Telegramadres: Robinson BV Den Haag.
Tel. 070 - 54 55 00 54 55 01 - Postgiro 6685
of A.B.N. Den Haag Rek. No. 51.56.15.730.
Uitgave: Pub!, en Handel Mij Tjalie Robin
son BV.
Directie: L. Ducelle.
Prijs per nummer f 3,25
Abt. voor Nederland en Europa:
halfjaar f 32,jaar 64,
Abt. buiten Europa (zeepost): '/2 jaar f 36,
Abt. buiten Europa luchtpost:
Australië en Nw. Zeeland 109,50, Indone
sië, Zuid-Afrika, Zuid Amerika, Maleisië,
Singapore en India 93,50; Canada, Ver.
Staten, Suriname en Antillen 81,50.
Het correspondentie- en betalingsadres voor
Amerika is Mrs. R. Cohen-Top. P.O. Box
1724, Pahoa, Hawaii 96778, tel. (808) 965-
8167.
PLEASE I Uw check op naam stellen van
Mrs. R. Cohen en NIET op Moesson of
Tjalie Robinson BV. In USA niet bekend I
Abonnementen bij vooruitbetaling.
Advertenties kunnen zonder opgaaf van
redenen geweigerd worden.
De directie behoudt zich het recht voor om
bepaalde redenen abonnementen te be
ëindigen of aanvragen te weigeren.
Redactie en vaste medewerkers:
Lilian Ducelle, W. Doeve, Dr. H. J. de Graaf,
Rogier, Ralph Boekholt, Harryet Marsman
(Plantersvrouw), Ems I. H. van Soest, Poirrié.
Eindredaktie en opmaak:
Ch. J. A. Manders.
Administratie/Boekhouding:
Th. M. A. Scheulderman.
Abonnementen: Mevr. E. van Hout-lntveld.
Advertenties: Mevr. H. Wouterse.
4
