Hawaii en Bali De regenboom, zoals wij die in Indië kenden, komt ook op Hawaii voor, en wordt daar "monkey pad tree" genoemd, vanwege de lange peulen die aan de boom groeien. door Han Hetharia Wellicht, dat van alle eilanden op de wereld, geen enkele naam zó tot de ver beelding spreekt als Hawaii. Misschien, dat een enkele natuurliefhebber dan zal tegenwerpen, dat de naam Galapagos hem meer doet, dan Hawaii en dan heeft hij natuurlijk gelijk. De eerste reactie van de doorsnee-toerist echter, als je Bali, maar vooral Hawaii zegt is: "mooie meisjes!" Dit ligt voor de hand, gezien de propaganda, die in deze richting stuurt. De titel van dit artikel is in zoverre mis leidend, omdat Bali maar één eiland is en Hawaii uit 8 eilanden bestaat, die ieder hun eigen charme en bezienswaardigheden hebben. Toch hebben Bali en Oahu, het voornaamste eiland, veel gemeen. Als was het alleen maar hun beider prach tige tropische landschappen en de van heinde en ver komende toeristen. Het dienstertje dat mij aan het Waikiki- strand mijn Blue-Hawaii cocktail bracht deed mij opeens aan Bali denken. Het zal in die tijd geweest zijn, toen men Kloengkoeng voortaan als Klungkung moest schrijven en men elke maand lijsten met nieuwe woorden, zoals "bunga betina" (vrouwelijke bloem) etc. te verwerken kreeg. De pasang- grahan was me als tijdelijk woonhuis aangewezen. Het was tijdens de mid daghitte en ik lag wat te dommelen, toen ruziënde stemmen me wekten. Door de jaloezieën kijkend, zag ik bij onze gemeenschappelijke put, een enigszins ongewoon tafereeltje, dat me de ogen deed knipperen en dat kwam niet alleen door het schelle zonlicht. Ik zag n.l. Tjandrawati, een leerlinge van onze Sekolah Menengah op z'n "Oud-Balisch" gekleed d.w.z. alleen met een sarong. Als men maandenlang, dag in dag uit, een meisje in een ge wone jurk heeft gezien en dan plotse ling, zo Balisch als het maar zijn kan, dan is het woord metamorfose niet overdreven. Ondanks grote verschillen in kostuum en muziek, zie ik toch enige overeen komst tussen de Hula-dansen en de Legong. Als je alleen maar let op de hand- en vingerbewegingen. Elke stand en beweging heeft wat te beduiden. Hoe zou het toch komen, dat de Ha- waiiaanse muziek over heel de wereld toch zoveel opgang heeft gemaakt? Misschien door zijn Europese elemen ten? Wie zal 't zeggen? De ukelele is door de Portugezen op Hawaii inge voerd, hoorde ik. Wat me ook in Honolulu opviel was, dat ze in estetisch opzicht meer ge bruik hebben gemaakt van de moge lijkheden van de tropische natuur. Mooi waren o.a. de vruchtdragende klapper bomen, die groeiden naast de glazen betonpaleizen van de vele hotels. Ook zijn ze als laanversiering gebruikt langs de avenues. Uitgesproken lelijk waren hier de Koningspalmen. Ze waren niet zo symmetrisch in hun diktegroei, als die we uit Indonesië kennen. Erg de coratief waren echter de vele Kambo- djabomen aangeplant. Nu zijn deze Kambodja-bloemen ook erg populair, om ze te gebruiken in leis, de beken de Hawaiiaanse bloemenslingers. Ook de grote schaduwrijke Waring- ins vielen op. Ze waren meestal aan geplant in het midden van een Plaza of Shopping-Centre. Zag je op Bali een mooie Waringin, dan wist je dat er vlak bij een tempel of pasar was. Wel, hier in Hawaii weet je, dat je bij zo'n mooie boom, altijd iets kunt kopen of eten. Deze Waringins (Ficus benga- lensis) waren van een ander soort dan die van Bali. Hun mansdikke bijstam- men waren gladder. Ook waren ze niet van kilometers ver te zien zoals op Bali, omdat ze meestal tussen hoge gebouwen staan. Enkele van deze bo men, dienden als slaapplaats voor de vele Djalaks, die in Hawaii zijn inge voerd. Hun gekrakeel vermengde zich dan aan de Kalakahua Avenue (de grootste winkelstraat) met de smelten de Hawaiian-music, dat een combo ten gehore bracht op een terras, waar je kon genieten van longdrinks en derge lijke. Een merkwaardige symphonie, als je dat zo aanhoort in de vallende avond. Wat een bezoeker uit Indië wel zal op vallen zijn de Perkoetoets in deze me tropolis. Ook een niet-kenner van tro pische vogels, die b.v. geen Neus hoornvogels van Toekans kan onder scheiden, zal direct deze mini-duifjes als Perkoetoets herkennen. Zelfs in heel drukke restaurants en hamburger- eettenten waren ze zo tam, dat je ze met broodkruimels tot enkele centi meters van je schoenen kunt lokken. "Gelukkig land" dacht ik, "zonder katten en kattapults". Een van de bezienswaardigheden van Oahu, is ontegenzeggelijk het Sea Life Park. Nu ja, springende dolfijnen en walvissen kan men elders ook zien, maar met bloemen omkransde dolfij nen, die de hula op maat dansen, misschien alleen hier. Bovendien heb ben ze een reusachtig aquarium, wel zo groot als 3 woonkamers. Daarin zwom een demonstratrice, die de rog gen, murenen en hamerhaaien vlak voor de "ramen" showde en een zee schildpad als onderwater scooter ge bruikte. Door een bepaalde dakcon structie, viel het zonlicht in brede ba nen in dit "Oceanium". Hierdoor ont stonden schitterende luchtbel-fontei nen, daar waar de duikster zwom. Dit licht was naar later bleek, ruim vol doende om aardige filmbeelden te creëren van die stoeiende zwemster met de roggen en veelkleurige koraal- vissen. Behalve deze dieren, kon je in dit park ook nog zeeleeuwen en grote zee schildpadden in aparte bassins be kijken. Van de vogels, kon je Albatros sen en Jan van Genten vrij zien rond vliegen. Ja, ze nestelden zelfs op een bepaalde plaats. Niet zo vreemd in deze wateren, die ZO rijk zijn aan vis, dat ze zelfs bezongen worden, o.a. in het geliefkoosde wijsje: "When the humu-humu-nuku-nuku-apu-a is swim ming by" dit laatste woord met zo'n lange al hoger wordende uithaal op de Hawaiian gitaar, U kent dat wel. Per bus is dit Sea Life Park ruim een uur rijden van Honolulu. Met de bus van drie uur 's middags reed ik terug. Waarschijnlijk was dit het uur, waarop de scholen eindigden. Groepjes jonge lui stapten onderweg in en uit de bus. Het schijnt, dat waar ook ter wereld, leraren over de tong gaan bij hun leer lingen, zodra deze in groepen bij el kaar zijn. Onze bus vormde hierop 14

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1982 | | pagina 14