"Codewoord Backpay"
ZEG LYDEKE WEET JE NOG
Het is een ragfijn koord waarop
je als tropenkind telkens weer
balanceert tussen twee culturen,
waar het lot je ook heen heeft
gevoerd.
Indonesië ervaar ik persoonlijk
als de koesterende beschermende
omarming van een moeder en
Nederland als de krachtige vader
hand die je, indien nodig stevig
op je blote kakkies het leven
tegemoet duwt.
"Anders" ben je en blijf je Je
karakter en leefwijze zijn immers
door heel andere omstandigheden
gevormd
En hoe rijk ben je eigenlijk als
"tropenkind"
Anneke Donker Curtius (40)
Elke keer bij het lezen van dit fijne
tijdschrift bekroop mij het gevoel: ik
wil óók wel wat schrijvenSteeds
weer dacht ik dan: wat te vertellen
waar anderen en ouderen het véél be
ter kunnen; zij waren déér immers veel
langer dan ik?
Dus liet ik het gevoel het gevoel; ver
der dan dat onbestemde verlangen
kwam het nooit en de pen bleef liggen.
Evenzo vaak dacht ik: adoe, straks zijn
al die "oudjes" er niet meer en hoe
moet dat dan verder met Moesson?
Soedah, komt tijd, komt raad
En ziedaar, hetzelfde Moessonblad ont
wart voor mij de knoop: wij mogen
schrijven, de "jongeren", die inmiddels
ook al jongeren hebben, misschien
zelfs jongeren van jongeren
Van Indië, want zo blijf ik mijn geboor
teland altijd noemen en ik kan daar
niets aan doen, heb ik een behoorlijke
"tic" overgehouden. Dat mag en dat
moet zelfs vind ik. Geboren en getogen
worden in een land, waar geen ander
aan kan tippen
In 1950 gingen wij met de grote stroom
naar Holland, voorgoed; het deed erg
veel pijn dat afscheid, diep van binnen
en niet te beschrijven. Wég klapper
bomen, wég sawahs, nooit meer stie-
kum op blote kakies naar school, geen
bikkelspel meer op de marmeren voor
galerij; de Chinees zou me wel missen
omdat ik geen elastiekjes meer kocht,
dat was toen een rageIn de hete
middaguren niet meer in de bomen
klauteren om bij de buren fruit te tjo-
longen, geen gatrik meer of vliegeren
op de aloon-aloon. Alles wèg en voor
bij. Al eerder waren wij in Holland, in
1947, een strenge winter, een donkere
school, alles anders, tè erg. En drie
jaar later VOORGOED I
Nou ja, alles went, je wordt van anak
brandal volwassen meisje en je pro
beert je draai te vinden in, tenslotte,
(Vervolg pagina 8 "vlinder")
een mooie vlinders", en ze voelden
de betovering op hen overgaan.
Maar ook hier kon het geluk niet duren.
De demon had vernomen dat de vlin
der in dat verre land verplichtingen
had, een gezin, kinderen die op haar
wachtten en hij beval haar terug te
keren om haar taak te volbrengen. En
hoe de vlinder ook smeekte het mocht
niet baten. En zo vertrok ze de volgen
de dag, gedragen door de wind. En op
weg naar het noorden vielen haar gou
den vleugeltjes uit elkaar en het goud
verspreidde zich in het hemelruim en
veranderde in sterren. Dat was het
laatste wat de vlinder kon doen, opdat
de geest van de Koningsvlinder via die
sterren de weg zou kunnen vinden naar
haar eeuwige verblijfplaats.
MADDY (36)
je vaderland. Moederland vergeten
NooitOverdragen aan de anaks? Ze
ker weten
Mijn moeder hoeft dat bij mij echt niet
te doen, dat overdragen, maar toch
schept het een speciale band wanneer
ze zegt: zeg Lydeke, weet je nog
Zó veel zou ik nog willen en kunnen
schrijven over toen, over nu en daar
tussen. Het is zó veel, dat de knoop,
waar ik het daarnet over had, weer
aardig koesoet raakt I Misschien een
volgende keer en stukje bij beetje
Nog eventjes dit: toen ik in Afghanis
tan trouwde en mijn eerste zoon daar
kreeg, werden er uiteraard telegram
men verstuurd naar de familie in Hol
land. Van mijn ouders kreeg ik per
kerende post een gelukwens, wat je
noemt in telegramstijl. Er stond op:
DJEMPOL
Apetrots waren zij op hun eerste tjoe-
tjoek en hoe ik me voelde hoeft niet
uitgelegd te worden.
Moesson is óók djempol
LYDEKE SCHOTTE (45)
"Ze hebben er de vertaling bij gedaan, luis
ter: Oude lawaaipapegaai, zittend op mijn
vensterbank
Zojuist verschenen:
door JACK BENNING
In een opwelling van verontwaar
diging over de jarenlange strijd
die KNIL-militairen moesten voe
ren om hun achterstallige soldij
van de Nederlandse regering los
te krijgen, schreef de auteur (die
wij reeds kennen als J. C. Bijkerk
"Vaarwel tot betere tijden") een
thriller. Een gijzelings-actie met
als eis: uitbetaling van de sala
rissen I
Prijs f 19,50, porto f 4,25
BOEKHANDEL MOESSON
INDO KESASSAR
Mijn neefje Paul, een stevig gebouwd
kereltje van 9 jaar, met een bruine
pony en ondeugende zwarte ogen
kwam op een dag naar zijn moeder
gerend. Een diepe frons in het voor
hoofd en een moeilijke blik in de ogen,
keek hij haar vorsend aan.
"Mam", zei Paul, "ik woon in Holland,
ik ben geboren in België, jij en papa
zijn Indo's. Wat ben ik nu eigenlijk?"
Ter toelichting: Paul is in zijn uiterlijk,
manieren en smaak een echte Indo I
INE BOEKHOLT (44)
Zoals U weet ben ik een romantische
totok, die intussen zes keer is terug
geweest naar zijn tweede vaderland.
Mijn kinderen snapten dat niet zo, hun
laatste herinneringen waren natuurlijk
de kamptijd. Maar wie verslinden opa's
verhalen en zijn foto's? Allicht, zijn
kleinkinderen I
Met het gevolg dat, toen de twee oud
sten eindexamen Gym deden in '75 en
hun werd gevraagd: "Wat zou je willen
als je slaagt?' het antwoord luidde:
"Zien waar Mammie geboren is,
Siantar."
Dat is toen geschied. Met hun ouders
zijn ze naar Sumatra, Java en Bali ge
weest en hebben genoten, getandakt
met de kinderen van hun gastheren,
enz. Ze zijn het compleet met ons eens
dat ons tweede vaderland een pracht-
land is met een prachtbevolking. Zelfs
voor totok-kleinkinderen blijkt er spra
ke van een gezonde "follow-up"!
H.E.
P.S. Tot mijn spijt reageer ik zelf en
niet de klein-kinderen, die zitten in het
buitenland.
9
