AANGEPAST, ANDERS
i
i
TEKOEKOER - KONKOERS
Ter overname
aangeboden
TOKO
in provincie Gelderland
In de jaren '50 woonde ik in een klein dorpje in het hart van Salland, een streek
in Overijssel, in Raalte. De gemeenschap van mijn geboortedorp was nogal
besloten. Het leven in de wereld in deze naoorlogse tijd kabbelde aan ons voor
bij. Op de lagere school leerden we nog alle eilanden van de Indische Archipel.
In ieder geval drong het niet bewust tot ons door dat daar in de oost de bakens
werden verzet en dat het uit was met de Nederlandse heerschappij. Ook hadden
wij nauwelijks weet van de vele Indische Nederlanders die gedwongen waren
naar het "moederland te vertrekken en wel voorgoed. Velen van hen kenden
Nederland alleen zoals wij Indië kenden, van de landkaart.
Het juiste jaar is mij ontschoten maar
opeens waren ze er. In een woning,
net gebouwd, op een gedeelte van on
ze tuin. Een compleet gezin, vader,
moeder en een aantal kinderen.
Onze nieuwsgierigheid ontdekte al
snel dat ze ontzettend bruin waren en
dat ze Nederlands spraken, anders
dan de meesten op school. Verder
konden we dat niet beoordelen, omdat
onze omgangstaal een Overijssels dia
lect was.
Voor mij resulteerde de nieuwsgierig
heid al spoedig in een nader contact
met de oudste zoon van de familie
Vermeltfert, Robby.
Een goede vriendschap is er door ont
staan. Een vriendschap die destijds al
snel kwam tot de m.i. kern van de
Indische gastvrijheid, waarmee ik be
doel "eten". Veel en lekker, maar
zo anders eten dan moeders pot werd
mij voorgeschoteld. Reuken en reuk
jes vulden bij ieder bezoek mijn neus
gaten, waar ik, dorpsjongen, geen weet
van had.
Geen weet, bleek al snel, van zoveel
andere dingen in de leefgewoontes van
deze "nieuwe" mensen.
Een voorbeeld moge hier dienen: Ie
dere dag werden de kinderen op het
aanrecht neergezet en volledig gewas
sen. (De nieuw betrokken woning was
niet uitgerust met een bad of douche).
Ik had er vaak van gehoord en over gelezen, een tekukur-konkoers. En eindelijk
eind mei maakte ik er eentje mee. En nog wel liefst op nog geen honderd meter
van het huis van mijn schoonouders op de aloon-aloon-Kidul in Yogya. Gaweldig
hoorMaar voor mij volkomen onbegrijpelijk. Want er waren zo'n 2 300 tang-
ga's met kooitje geplaatst en ALLE tekoekoers floten en zongen uit volle borst
op het zelfde momentEronder liepen tientallen jury-leden in groepjes en
bleven telkens een tijdje onder elk kooitje staan, staarden naar boven naar de
bewuste perkoetoet en luisterden in grote aandacht naar het gezang van het
beestje. En dat is dus voor mij het mysterieuze van dat hele gedoe. Want hoe
kan zo'n team juryleden nu uit die cacofonie van honderden tegelijk koerende
perkoetoets juist dié ene vogel halen en zijn gekoer op de juiste waarde schat
tenI I
Soedahlah, na die ochtend op de aloon-aloon heb ik dat ook maar op mijn lijstje
qèzet van "onbegrijpelijke Oosterse dingen"
ROGIER
Op mijn lijst van "onbegrijpelijke Westerse dingen" staat het jaarlijkse Eurovisie
songfestival. Er zijn zangers(-essen) bij die je met groot plezier zo'n 8 meter de
lucht in zou willen hijsen. Tot ze uitgezongen zijn
LILIAN
"Baaien" noemde men dat wassen.
Voor mij een openbaring.
Mijn vriendschap met de familie heeft
een behoorlijk aantal jaren geduurd,
maar is door het verstrijken der jaren
teniet gegaan. De herinneringen aan
alles wat ik met hen beleefde, aan alle
ervaringen opgedaan door hun andere
levenswijze, zijn gebleven. Zij hebben
ertoe bijgedragen dat mijn gezichts
veld al op jeugdige leeftijd verruimd
werd, hetgeen ik als erg positief er
vaar.
De jaren verstrijken en niemand draait
zich meer om als er een Indische pas
seert, hetgeen destijds in ons dorp wel
gebeurde wanneer we zo'n bruine za
gen. De doorsnee Nederlander vond
het in ieder geval normaal dat de men
sen uit Indië zich in onze gemeenschap
aanpasten. Of dit veel of weinig moeite
kostte was niet zo van belang. Aange
past hebben ze zich, hun eten en hun
soms afwijkende leefgewoonte hebben
ze gelukkig behouden.
Het leven heeft mij jaren na deze
jeugdherinneringen geleid tot het leven
samen met een Indisch meisje. Veel,
buiten haar persoonlijkheden, was mij
niet meer vreemd. Het "eten" vind ik
geweldig, de gastvrijheid herken ik als
"vanouds". Het afwijkende Nederlands
van haar familie is als het dialekt van
mijn geboortestreek. Kortom, het is
voor mij als echte Nederlander van het
platteland goed geweest, reeds in mijn
jeugd kennis te hebben gemaakt met
mensen die zo vanuit de tropen, vanuit
een zonovergoten land, in het kille,
vaak koude en natte landje aan de
Noordzee werden geplant. Gedwongen
door omstandigheden waar zij geen in
vloed op konden uitoefenen. Het is be
wonderenswaardig hoe twee, toch wel
zo verschillende volkeren ineen kunnen
smelten.
Als doorsnee Nederlander heb ik wat
achter de schermen gekeken en ben,
voor wat mijn kringetje betreft, tot de
slotsom gekomen dat, wanneer men
een beetje open oog en luisterend oor
heeft voor elkaar, het leven van In
dische en Nederlandse mensen ge
zamenlijk de moeite waard is.
J. PIETERS (40)
Recentelijk gemod. winkel 150m2.
Opslag boven en onder de win
kel. C.V., tegelvloer, ingebouwde
verlichting, koeling, diepvries,
bedrijfskeuken en moderne pui.
Gelegen in het centrum.
Schriftelijke reacties
onder no. 3008 van dit blad.
12
