In centrum Jakarta
Half onder de heuvel, van uit zee ge
zien, lag het huisje van de vuurtoren
wachter, het dak nog gedekt met rode,
hollandse dakpannen met op de ach
tergrond overal klapperbomen, pisang
bomen en een enkele papaya-boom.
Voor zover de tijd het toeliet onder
het varen, maakte ik vlug enige klad
schetsjes hetgeen niet mee viel, omdat
de vuurtoren, ondanks het feit dat we
vlak onder de wal door voeren, tóch
nog dermate ver en hoog op de heu
vel stond, dat het bouwwerk vanaf het
schip gezien, niet groter leek dan een
halve lucifer die op een stapeltje dub
beltjes staat.
De belangrijkste gegevens noteerde
ik schetsmatig en werkte die later in
détails uit tot een schets in het net.
En omdat ik gedurende zo'n lange reis
van 56 dagen onmogelijk foto's kan
laten zien, de zgn. donkere kamer ont
breekt nl. aan boord, iaat ik de lezers
van Moesson dan maar dit stukje van
Indië zien.
Omdat ik mét U en namens U deze
reis gemaakt heb.
Alles dat ik zag en waarnam, deed ik
zeer intens en hoop ik te zijner tijd met
foto's in Moesson te mogen publice
ren. Opdat U een idee kunt krijgen hoe
vroegere KPM-ers die in- en tussen
SI EBOD DOL-FIJN
GEÏNTERNEERD
In het dorpje Kadipaten bij Majalengka
is een man geïnterneerd. Die man heet
Si Ebod. Hij mag niet hopen nog tijdens
zijn leven vrij te komen. Schrikt U
maar niet. Dit wordt geen verhaal over
schending van mensenrechten. Si Ebod
is namelijk geen mens. Hij is een man
nelijke Gurameh. Voor hen die niet
weten wat een Gurameh is: een Gura
meh is een zoetwatervis, die vooral in
de Preanger in vijvers gekweekt wordt.
En gebakken, gekookt, of in zuur een
heerlijk (bijna graatloos) bijgerecht is
bij de rijsttafel, of a la meuniere met
aardappels en peterselie.
Enfin, onze Si Ebod is dus een man
nelijke Gurameh. Wel een bijzonder
groot exemplaar en op leeftijd. Volgens
zijn bazin weegt hij 11 kg en is nu 23
jaar oud. Oorspronkelijk leefde hij frank
en vrij in de grote visvijver bij restau
rant Saputera. Met enige tientallen an
dere Guramehs en Ikan Mas.
Si Ebod heeft een vreselijke hekel aan
mannen, en een humeur als een kwaad
stekelvarken. Dat werd de oorzaak van
zijn internering.
Zoals U ongetwijfeld wel weten zult,
bestaat het enige sanitair in de desa
meestal uit een paar stevige planken
over een hoekje van de visvijver en
een leuning om zich al hurkende vast
te houden. Zo was dan ook het toilet
bij restaurant Saputera. Het enige be
zwaar van dit toilet was, dat in die
vijver Si Ebod woonde. Die een hekel
heeft aan mannen. De stamgasten wis
ten dat wel, maar nieuwe bezoekers
wisten dat niet. En iedere keer dat een
SLT Anita Smits,
het schip van kapitein Lindeboom.
de krikkemikken voeren, hun waterland
bezagen.
Na al het moois dat ik gezien heb en
de dankbaarheid die bij mij opwelde
dat deze mogelijkheid mij onverwachts
in de schoot geworpen werd (want
zo'n reis komt blijkbaar hoogst zelden
voor) overheerst bij mij één kritische
opmerking
"Hoe volstrekt onbegrijpelijk het is dat
destijds Nederlandse boeren, tuinders
en veehouders nooit zijn gaan pionie
ren op al die eenzame groen-begroeide
kusten, die overwegend vruchtbaar zijn
en tot anno 1982 nog steeds onbe
woond zijn gebleven". Maar daar kom
ik later beslist nog eens op terug
nieuwe mannelijke gast gebruik maakte
van het toilet werd hij aangevallen door
Si Ebod, die hem bij voorkeur in de
meest gevoelige delen bij het onder
einde van de rug beet. Soms heel erg.
De heren Mohamad Sabrono en Ah
mad Kadili moesten na zo'n offensief
van Si Ebod in het naastbijzijnde zie
kenhuis worden opgenomen.
Vrouwen hadden van Si Ebod niet het
minste last. Integendeel, indien er een
vrouw op het plankje hurkte dan zwom
hij kennelijk verheugd en speels om
haar (onder haar) heen
Maar om zijn mannenhaat kon Si Ebod
niet langer in de grote vijver getole
reerd worden. Omdat hij nu eenmaal
de speciale lieveling van de bazin was,
verdween hij niet in de kookpot. Er
werd een privé vijvertje voor hem ge
graven van IV2 x IV2 m. En daar moet
hij nu zijn verdere leven slijten. Maar
Ten slotte was ik in de gelegenheid
om tot op 0,1 zeemijl nauwkeurig (Sa-
telliet-navigatie apparatuur aan boord)
de plaats van de stranding van het
Gouvernement's marine vaartuig de
"Snip" te fotograferen en was ik te
vens in staat om nog vóór de avond
duisternis de Goenoeng Api be-oosten
Endeh te fotograferen en observeren.
Want vér voor de tweede wereldoorlog
voorspelden leden van het Geogra-
phische Genootschap te Batavia, dat
indien de mate van afbrokkeling van
de vulkaanvoet door de moessondei
ning in die zelfde mate voortgang zou
vinden, de zee in plm. 1969 de krater
zou binnen stromen.
Een ontzettende ramp zou dan het
gevolg zijn.
Te zijner tijd hoop ik de strandings
plaats van de "Snip" te laten zien en
een oude en recente foto van de Goe
noeng Api te tonen. Dan zal ik U
tonen hoe de berg is veranderd, dat
de ramp nog niet staat te gebeuren
en een waarschijnlijke uitleg waarom
dit niet geschied is.
Met zonnestralen die door mijn patrijs
poort en óp mijn schrijfmachine schij
nen, groet ik U allen recht hartelijk.
Kapitein LUCAS LINDEBOOM
alias nagoda Pohon-Linde
niet zonder afleiding. Iedere ochtend
tegen 9 uur komt zijn bazin voor hem
een mangga schillen. Si Ebod is gek
op mangga. Volgens zijn meesteres
knipt hij als de mangga-plakken in zijn
vijvertje vallen, van plezier met zijn
linkeroog. Verder laten de gasten soms
gekleurde ballen laag over zijn vijver
tje scheren. Si Ebod kan dan centi
meters hoog uit het water springen om
die ballen te grijpen. Je zou dus zeg
gen, dat hij de laatste tijd wat beter
gehumeurd is. Maar een nieuwsgierige
(mannelijke) gast stak kortgeleden de
punt van zijn schoen over de rand van
Si Ebods vijvertje en kreeg prompt een
fikse hap in die voetbedekking.
Si Ebod is al met al nu wel helemaal
alleen. Maar niet helemaal eenzaam
AGUS DARUCH
vertaald uit "Merdeka"
bij Pasar Baru/Grodok en domis-
tic airport, t.h. ruime, nette 2-3
pers. kmrs. geheel gerenov. m/z
AC. m. Eur. Ind. ontb. Vervoer
v/n airport aanwezig. Kmrs z.
A.C. 40,-- p.d. I m. A.C. 60,-
p.d. Jln. Bungur Besar 90 A.
(voorm. Defensielijn v.d. Bos-
laan).
Tel. Jakarta 346429-377755.
Inl. 020 - 41 14 40 Amstelveen.
21