BERICHTEN UIT INDONESIË Nu eindelijk compleet: Kamus: Bahasa Indonesia - Belanda Belanda - Bahasa Indonesia door SI BANGAU "Chinees Lebaran" Die is niet goed bij z'n hoofd zult U misschien wel denken bij het lezen van deze kop. Toch is dit een letter lijke vertaling van onder de autochtone Indonesiërs - die de Islam belijden - gebezigde uitdrukking die ze hoe lan ger hoe meer gebruiken om hun ont stemming aan te geven over het feit, dat het Islamitisch Nieuwjaar, vooral op de grote recreatieplaatsen, voor een groot deel een aangelegenheid is voor de Chinese (voor het overgrote deel dus niet Moslim) bevolking in Indonesië Bij vrijwel al mijn Lebaran- bezoeken in Bandung en Jakarta, waar ik vertelde over de enorme verkeers chaos rond Lebaran op de weg (van Tugu tot voorbij Tjipanas één rij auto's die slechts met enige meters per mi nuut konden rijden, en inderdaad slechts 1 op 20 voertuigen was bevolkt door niet Chinezen), werd schertsend opgemerkt: Lebaran China. Vooral op deze Islamitische feestdagen schijnt het de modale Indonesiërs (van niet- Chinese afkomst dus) nogal te steken dat het, de notabene niet Islamitische, Chinees is en niet hij die met zijn ge zinnetje dit feest zo (financieel) uitbun dig kan vieren. Men gaat er makkelijk aan voorbij als ik opmerk dat deze re creërende groep erg veel geld spen deert op de recreatieplaatsen en dat zodoende ook de "pribumi Indone siërs" aan hun trekken komen. Men blijft het een oneerlijke zaak vinden. Ik denk dat dit wel altijd zo zal blijven ook. De Chinees blijft een soort con- trapool kennelijk. Ik herinner me nog de uitlating van een (pribumi) vriend toen we 's avonds op het platje een krant zaten te lezen en we lazen over een groep Chinezen die zich in Tjiandjoer tot de Islam had laten bekeren. Ik vond dat toen "hebat". Zijn reactie was: "Koh lucu (grappig) mereka mau masuk Is lam." Mijn "hebat" (geweldig) werd dus direct afgevlakt tot een neutraal "lucu". Een bestaand probleem dus dat voorlopig nauwelijks opgelost lijkt te kunnen worden. Hoewel de regering zeker tracht de "assimilatie" te bevor deren, blijkt dit een schier onbegonnen taak. De Chinees houdt zijn "adat en geloof" vast en de Pribumi Indonesiër zijn adat en geloof. Het moet van twee kanten komen. De Pribumi voelt zich gesterkt door zijn meerderheid die hij achter zich heeft en vindt dat de Chi nees moet inleveren en niet hij. Opvallend is bijvoorbeeld dat - ik heb het niet over de intellectuele Chinees - de gemiddelde toko Chinees nou niet al te voortreffelijk de Bahasa In donesia beheerst, de oudere generatie zich vaak zelfs bedient van het "kolo niale" pasar maleis Ook maken ze van de streektalen vaak een potje. In Bandung ergerden mijn Soendanese vrienden zich groen aan het feit dat de Chinezen onderling (hardop, ook voor "orang sunda asli") het "zeer grove" aing (ik) en sia (jij) bezigen. Ook hoor je altijd opmerkingen over het feit dat in huwelijksaankondigin gen onder de vaak prachtige namen als bijvoorbeeld: "Gunawan Handoko treedt in het huwelijk met Melania Suryaningsih", tussen haakjes meestal de Chinese naam vermeld staat. Dit schijnt nu de "Pribumi" altijd weer te ergeren, zij zien dat als een soort "van twee walletjes willen eten". In de trant van als het zo uitkomt: "Nee hoor, meneer de functionaris, ik ben een Warganegara, ja, vroeger heette ik Tan Tjen Oei, maar nu heet ik Bam- bang Gunawan. Noemt U mij maar Bambang," maar als het even kan weer terug te vallen op zijn Chinese achter grond. De Pribumi zint dat niet. Wil dat in feite dus niet, want er is op boven genoemd voorbeeld heel wat te zeg gen natuurlijk. Andersom hoor je maar vrij weinig, want Indonesië is natuur lijk wel een "luilekkerland", waar al dan niet met "bepaalde hulp" van "be paalde functionarissen" voelt me toch wel aan?) zeer goed - mede ge zien de strikte regels die in de Chi nese gemeenschap gelden: elkaar niet verraden, elkaar niet in de wielen rij den etc. etc., iets waar de "Pribumi Indonesiër", die uit allerhande bang- sa's bestaat, het veel minder nauw mee neemt - geld valt te verdienen. U heeft er werkelijk geen weet van hoe ongelooflijk veel rijke Chinezen (ik heb het niet over oude rijke ge slachten) er de afgelopen jaren bij zijn gekomen en nog steeds bij komen. In ieder geval in zeer ongelijke tred met de Pribumi's Kortom voer voor Sociologen Een levend aanwezig probleem/ver schijnsel in Indonesië. Het zal dus ook de komende jaren wel opnieuw "Leba ran China" worden, doch vermoedelijk nooit tot een "echt W.N.I. Chinees Pribumi Indonesisch Lebaran ko men Yes Tja, wat doe je als mama uit de Soen- dalanden komt, personeel gek op je is en dus altijd in het Indonesisch met de nona babbelt, je op TV, op straat iedereen Indonesisch hoort praten, de familie van mama het hoort doen, maaaaarrrr je een Belanda papa hebt. Nu, die laatste haalde het onlangs in zijn hoofd om (in het Indonesisch) het volgende op te merken tegen zijn dochtertje van twee en een half: "Ka- pan mulai omong Belanda dong!" (Een min of meer als verzuchting geslaakte: "Wanneer begin je nu Nederlands te spreken!"), waarop ze me met haar stralende grote ogen aankeek met een blik van nu zal ik je krijgen en ant woordde met eenyes, met een hele lange sssss Wat doe je dan? Behalve dat je begint te lachen "pe- luk" je haar natuurlijk, want dat omong Belanda komt heus wel, tenminste dat zagen we met haar broer. Een Belan da maakt zich geloof ik inderdaad al tijd veel te gauw druk I PELNI bouwt twee schepen in Duitsland Voor een 60 miljard Rupiah bouwt mo menteel bovengenoemde scheepvaart maatschappij twee passagiersschepen die zullen worden ingezet op de lijn Priok-Belawan en Priok Ujung Pandang (v/h Makassar). De schepen zijn ieder 13.700 BRT, 144 meter lang, 23,4 meter breed en hebben een diepgang van 5,9 meter. Het interieur (ontwerp en uitvoering) zal volledig door Indonesië worden uitgevoerd evenals het over brengen van de schepen uit Papen burg (Did.) naar Priok. Binnenkort wordt met de opleiding van de crew begonnen. De schepen zullen resp. in juli en september 1982 te wa ter worden gelaten. De topsnelheid bedraagt 20 knot. Totaal kunnen er 100 passagiers Ie klas, 200 lie klas, 300 llle klas, 456 IVe klas en 500 dekklasse worden vervoerd. Een verjonging van de scheepsvloot is inderdaad dringend gewenst. Regelmatig verschijnen er in gezonden artikelen in de dagbladen over het "twijfelachtige" genoegen per schip te reizen (verstopt of ernstig vervuild sanitair, verkoop van kaartjes "op het dek" tegen "speciaal tarief", tussenpersonen die de le-klaskaartjes opkopen en ze vervolgens tegen "woe kerprijzen" proberen door te verkopen enz., ook is men nog niet vergeten wat er bij de jammerlijke (te voorkomen) ondergang van de TAMPOMAS II tus sen Priok en Ujung Pandang is ge beurd. door Dr. V. L. Leander per deel 19,50 - porto f 2,30 2 delen f 39,- porto f 4,25 BOEKHANDEL MOESSON Prins Mauritslaan 36, 2582 LS Den Haag. Tel. 070-54 55 00 - Giro 6685 17

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1982 | | pagina 17