Romantiek, sensatie en actie worden er bij de reclame-affiches dik opgelegd. Het zijn ook
de succesformules voor de populaire speelfilms uit buiten- of eigen land. Voor de Neder
landse "culturele porno" blijven de Indonesische theaters voorlopig nog gespaard. Maar
laten we de video-cassettes niet vergeten
HEDENDAAGSE
BIOSCOPEN
IN SURABAYA
door J. A. Grashuis
Bioscoopbezoek heeft in Indonesië nog
niet te lijden van televisie-concurrentie,
zoveel films heeft de tv daar niet. Naar
de film gaan is daar ook nog een veilig
uitje waar men niet zoals hier te vrezen
heeft van jong schorum dat elke ge
legenheid te baat neemt medeburgers
te pesten en lastig te vallen. Veel bios
copen dus die meestal vol zitten. Keu
rige theaters, sommige zeer luxe, de
prijzen variërend van f 2,50 tot f 6,50.
Koude dranken in de foyer te krijgen en
rondom het theater zoals altijd de drukte
van verkopers. Ook vaak een goede
restauratie in het theater-complex,
kortom "naar de bios gaan" is daar een
avondvullende bezigheid.
Dit derde en laatste artikel van de heer
Grashuis met gegevens die hij van een
in Surabaya wonende neef ontving gaat
over de nieuwste bioscopen. Als U in
Indonesië bent, pik eens een filmpje er
valt altijd wat te zien en te beleven ook
al valt de film zelf tegen
Om te beginnen zult U thans aanmer
kelijk meer bioscopen in Surabaya aan
treffen dan in "onze" tijd. Om U daar
enig idee van te geven volgt hier een
opsomming van de diverse filmtheaters
die Surabaya thans rijk is (als achter
de naam van het theater "A.C." ver
meld staat betekent het dat het voor
zien is van Air Conditioning I Wel een
luxe).
Aurora Bioscoop - op de plek waar
destijds Toko Aurora heeft gestaan.
Het is een luxe theater. A.C.
New Arjuna - het oude gebouw van de
toenmalige Broadway-bioscoop. Het is
gemoderniseerd en eveneens A.C.
Mitra - Dit is een geheel nieuw gebouw
dat opgetrokken is uit de oude biljart
zaal van de Simpang Club. A.C.
Ria - de oude Rex bioscoop, gemo
derniseerd en A.C.
Intan - Geheel nieuwbouw gevestigd
in de nieuwe wijk achter Tambaksari.
Gita - Eveneens nieuwbouw achter het
oude destijds afgebrande complex
van de winkel Whiteaway Laydlaw en
gelegen aan Genteng Kali naast de
oude Deutscher Verein. A.C.
Drive in - Geheel nieuw openlucht
theater voor auto's in het heuvelge-
bied van Gunung Sari.
Jaya - het oude Luxor theater op Pasar
Besar doch thans gemoderniseerd.
Indra - het voormalige Sky-theater
naast het oude gebouw van Maxim op
de hoek van Simpang en Palmenlaan.
Gemoderniseerd en A.C.
Star - Nieuwbouw op het terrein van
de voormalige Jaarmarkt op Ketabang
en gesitueerd aan de kant van Am-
bengan. A.C.
Ultra - Eveneens nieuwbouw gelegen
aan de westzijde van Palmenlaan-Zuid
en ook A.C.
Wijaya - gelegen op de 3e etage van
het winkelcomplex, dat is opgezet op
de plek waar indertijd Kranggan- en
Capitoltheater stonden. A.C.
King - nog steeds het oude gebouw
op de hoek waar Gemblongan en Bali-
werti samenkomen en uitmonden in de
Aloon Aloon Tjontong. A.C.
Queen - Naast de King staat de Queen
op dezelfde plaats. Hoe zou het an
ders kunnen. A.C.
Internationaal - Nieuwbouw op Petjin-
dilan nabij het spoorviaduct. A.C.
Surabaya - Eveneens nieuwbouw ge
legen tussen het oude Lindetevis-Stok-
vis-complex en in grootmoeders tijd
Toko Pröttel, later het gebouw waarin
het Soerabajasch Handelsblad zich had
gevestigd, op Pasar Besar tegenover
de vroegere Stadstuin. A.C.
President - Nieuwbouw naast "New
Arjuna" op Embong Malang. A.C.
Irama - op Kedongdoro tegenover de
oude B.O.W.-gebouwen.
Garuda - Nieuwbouw op Kranggan in
de richting van Sawahan.
Istana - Nieuwbouw op Kapasari dicht
bij het oude Jaarmarktterrein.
Bima - het oude Rialto-, later Metropo-
le-theater op Pasar Besar doch thans
gemoderniseerd en eveneens A.C.
Kusuma - dit is een uitbreiding van het
oude Luxor-theater op Pasar Besar,
het oude gedeelte heet thans Jaya
theater, zie boven.
Purnama - eveneens nieuwbouw op
Keputran dicht bij Pasar Ketjil.
Candra - alweer nieuwbouw op Tam
baksari.
THR - hetgeen betekent: Taman Hibu-
ran Rakyat en gelegen is op het ter
rein van de oude Jaarmarkt.
Dana - de oude bioscoop op Pande-
giling (Tamarindelaan) dichtbij pasar
ketjil.
Darmo - ook nieuwbouw op Pande-
giling dicht bij Apotheek Rathkamp.
En hiermee is dan de lijst van tegen
woordige 'bioscooptheaters in Sura
baya afgesloten. U ziet, wel een indruk
wekkende opsomming I
Degenen onder de lezers, die Sura
baya vóór 1960 verlaten hebben zullen
zich de oudere bioscopen nog wel
kunnen herinneren. Met veel pijn en
moeite enigszins opgeknapt en ogelijk
gemaakt mochten deze bioscopen zich
na 1946 in een stijgende belangstelling
verheugen, daarbij verbeterde de kwa
liteit van de vertoonde films.
Na 1951 kwam echter de ommekeer.
Het was toen een zeer gemeleerd pu
bliek dat de bioscopen bezocht en dat
kwam het interieur van de gebouwen
zeer zeker niet ten goede.
Elke morgen om 10 uur waren de bios
copen verplicht hun zalen gratis af te
staan en beschikbaar te stellen voor
vertoningen t.b.v. de leden van de
weermacht.
Een voelbaar resultaat hiervan was
voor de normale bezoekers van de ge
wone middag- en avondvoorstellingen
reeds heel gauw een onaangenaam
jeukerig gevoel dat zich al binnen zeer
korte tijd nadat men zich op de toe
gewezen zitplaats had neergevlijd ma
nifesteerde.
Deze stoelen, sommige van rottan
vlechtwerk vervaardigd, anderen weer
bekleed met stof, kwamen al heel gauw
in een gammele toestand te verkeren.
De prijzen, die de bioscoop-exploitan
ten in rekening mochten brengen voor
de voorstellingen en uiteraard vastge
steld door het Bureau Prijsbeheersing
van de Stadsgemeente, waren dusda
nig aan de lage kant, dat er geen
marge was voor aankoop van de toch
zo nodige ontsmettingsstoffen en/of
verdelgingsmiddelen, laat staan voor
verbetering of vernieuwing van het
meubilair.
Deze toestand werd met de jaren van
kwaad tot erger en penibeler. Men ging
naar de bioscoop gewapend met kran
ten, vellen pakpapier dan wel stukken
(lees verder volgende pagina onderaan)
8
