poirrié
HOLWERDA
REISBUREAU HOLWERDA B.V. Loosduinsekade 497, 2571 CM
alleen nodig hadden, terwijl hij de
goede mevrouw van der Stok opdroeg
erop te letten dat ze er niet afvielen.
Ze zat achter mij en onder het rijden
fluisterde ze opgewonden: "Zijn hier
ook vorstendommen geweest? Ik voél
de dat ik hier eens op bezoek geweest
ben in grote statie, ik heb u toch ver
teld dat ik in een vroeger leven een
prinses van Mataram was?" O grote
hemel, dat was dus niet een kortston
dige aberratie des geestes geweest I
"Ja, dat hebt u verteld. In West-Java
zijn inderdaad al vroeg kleine Hindu-
vorstendommetjes ontstaan, maar we
weten er weinig van. Er zijn wel oor
konden gevonden op steen en metaal
in oud-Javaans of Sanskrit, maar het
eerste rijk dat duidelijk op een oor
konde genoemd wordt is Mataram".
"O, het is alles zo opwindend! Ik her
ken alles, de sfeer, de adem van de
aarde! Ik kan niet afwachten tot we
in Yogya zijn en ik tegenover mijn fa
milie zal staan I" Een koude hand leg
de zich om mijn hart, hoe moest ik
deze allerliefste, naïeve vrouw belet
ten zich tot de risee van de hele groep
te maken? Waarlijk de paden van een
reisleider gaan niet over rozen
Bandoeng.
Een vermoeide, wat verflenste stad.
Prachtige buurten nog, golvende stra
ten, overmaat aan lover. Toch leek het
er veel warmer dan vroeger. De Bra-
gaweg armoedig, met veel bedelaars,
kreupelen, melaatsen. Een diep schuld
gevoel veroorzakend om de weelde,
waarin wij reisden, met maar één ge
dachte om je aan vast te klampen: wij
toeristen brengen hier de broodnodige
deviezen.
Hotel Homann. Hier had de tijd stilge
staan: brede roodleren fauteuils in de
overdekte voorgalerij, chevelures, va
rens, crotons rondom, dezelfde zitjes
als toén om de dansvloer in de balzaal,
aan de deur van de eetzaal (onbegrij
pelijk!) nog dezelfde Gemoek, die zijn
leger van witgejaste djongossen per
fect dirigeerde, en op de stoep (als
een niet te vatten geestverschijning)
dezelfde heer Broekaart uit 1939 I
Over de befaamde rijsttafel van Ho
mann hoef ik u niets te vertellen. We
groepten samen voor dat eerste feest-
etenDe Vuurvreter miste. Ik
stuurde een boodschap naar zijn ka
mer - niemand aanwezig. Zeker zich
verlaat in de stad. Ik was ongerust,
er was ons nadrukkelijk aangeraden
na donker niet alleen de stad in te
gaan, het werd niet veilig geacht. Nu
zou men zo een Vuurvreter niet gauw
kwaaddoen, maar toch. Telkens als er
iemand de eetzaal binnenkwam, keek
ik hoopvol op - vergeefs. Na de maal
tijd was er een angkloeng- en dans
voorstelling in de balzaal. Nog steeds
geen Vuurvreter. Ik ging aan de balie
overleggen wat te doen? Dat wist men
niet, misschien was hij naar kennissen
toe. Totdat een waker vroeg: "zo'n
grote blanda? met khaki overhemd en
broek? een beetje kaal? die was ach
ter op een motorfiets bij een Indone
siër verdwenen dié richting op." Grote
hemel, naar Lembangde oude
"plekjes" opzoekenopscheppen
over de plopors die hij had omge
legd
Ik sliep slecht die nacht. Was de vol
gende ochtend vroeg bij de balie. De
meneer van kamer 23 was niet thuis
gekomen, zijn sleutel hing nog op het
rek. Gekidnapped? voor een losgeld?
of gewoon kopje kleiner gemaakt?
voorgoed verdwenen? Met 18 man ver
der over Java, we leken wel de Tien
Kleine Negertjes van Agatha Christie,
wie was de volgende? Wat een reis I
Toen we in de bus wilden stappen voor
een excursie naar de Tangkuban Pra-
hu - daar kwam hij aan, achter op de
motor bij een knappe, jonge Indone
siër. Hij zwaaide uitbundig, sprong van
de duo-zitting, gaf de nieuwe vriend
een dreun op zijn schouder: "Tot van
avond", en riep jolig: "Hallo mevroi-
tje!" Ik knalde los: wat hij wel dacht!
- levensgevaarlijke escapades - mij op
de hoogte brengen een eenvoudige
beleefdheid - streng verboden boven
dien - schandaal I Hij keek me uit de
hoogte aan: "Ik heb deze reis zelf be
taald. Ik doe waar ik zin in heb en met
wie ik de nacht doorbreng, gaat u geen
donder aan. Vanavond ben ik weer in
Lembang, bij officieren uit het Indone
sische leger." Hij draaide zich om en
stampte weg.
Neen mensen, heus(zie de titel).
Maar dan moet ik u toch ook nog even
vertellen van dat gesprek met die ene
Kromo die mij 's avonds wat schichtig
een tros pisang kwam brengen, toen ik
op het terrasje voor mijn kamer van de
stille Indische nacht zat te genieten.
Hij vroeg of ik senang was, ik, die toch
uit zo'n mooi, rijk land kwam, waar
water uit zichzelf in ijs kon verande
ren. Ik zei dat dit ook mijn "tanah kela-
hiran" was en dat die immers in je
bloed kroop en onder je huid, zodat ik
soms wel kon huilen van het geluk om
het hierzijn. "Maar vertel mij Kromo,
ben jij senang?" Toen begon hij met
een verre stem te vertellen van vroe
ger. Hoe zijn ouders gewerkt hadden
bij een Hollandse familie aan de
weg, hoe hijzelf daar op het erf was
opgegroeid, spelend met sinjo Sjors
en sinjo Ben. Hij droeg ze in zijn hart,
vooral sinjo Ben die hem eens een
zak knikkers had gegeven. Toen op--
eens moesten alle blanda's weg van
Boeng Karno en toen hadden die ou
ders zijn ouders geld gegeven voor
een huisje in de kampong. Wie had
ooit van zoveel goedheid gehoord?
Die ouders zouden wel niet meer le
ven, maar als ik ooit sinjo Sjors en
sinjo Ben in Holland tegenkwam, wilde
ik ze dan groeten van Kromo? Om mij
dat te zeggen was hij gekomen, hij
droeg ze in zijn hart.
(wordt vervolgd)
"Een gratis cruise op het vlaggeschip van
de Radjatongkang Line over de Moesi, in
clusief live optreden van Si Slompret. Wat
wil je nog meer, Non
Taipei
Manilla
Hong Kong
Jakarta
Singapore
Bangkok
Colombo
met Service waar zelfs andere reisbureau's
over spreken, biedt aan
v.v. v.a. f 2.400,Aruba, Bonaire, Curacao
v.v. v.a.
Melbourne, Sydney
Perth
Auckl., Christch.,
Wellington
f 1.797,—
- 2.726,—
- 2.592,—
16-12-1982 terug 2-1-1983
- 2.030,—
- 2.050,—
- 1.800,—
- 1.700,—
- 1.590,—
- 1.690,—
Kerstvlucht TORONTO heen
UNIEK Amsterdam - Jakarta - Denpasar v.v.
2 stops in Bangkok of Singapore of Colombo I
binnenlandse vluchten gratis I
Exclusief alleen voor diegenen die een reis bij ons hebben geboekt bieden
wij een reisverzekering werelddekking aan voor v.a. f 0,94 p.p.p.d.
Malaysian Airl, Singapore Airl., Philippine Airl., Thai Intern., Garuda,
K.L.M. en alle andere maatschappijen.
Aangesloten bij het garantiefonds van de A.N.V.R.
- 3.150,—
f 1.094,—
f 2.495,—
DEN HAAG - Telefoon 070-46 89 50 46 89 51 - Dagelijks geopend van 09.30 tot
17.00 uur - zaterdag van 10.00 tot 13.00 uur - woensdagmiddag gesloten.
15