as- KAREL LENGS ZONEN, TEGELEN MSifiiSCÜlB Spreekmachineplaat, 'oeze 25 c.M groote, dubbelzijdig bespeelbare plaat kost fl. L5Ö 14 "Fotografische reproduktie uit de "Leonidas Prijscourant 1913", her-uitgegeven door Uitgeverij Skarabee te Laren, NH. Prijs f 27,90." Prijscourant 1913 met uiterste Nettoprijzen. Qrootsta Verzendhuis in Rijwielen, Naaimachines, Wapens, enz. U koopt bij ons zeker het veordeeligst. 3 Maleische platen kosten ft. 4.35; 6 stuks fl. 8.40; bij afname van 10 stuks tegelijk fl. 13.50. 8«$f»fnr Naam der Stukken Febr Nr. 8e»te»nr. Naam der Stukken j Baatefnr. j Naam der Stukken Fabr. Hr Naam der Stukken 4572 Opnamen gedaan te Batavia. Zangstukken gezangen in tal Stamboel- Tneater Batavia. kier maviir teemexh Mamboei II Pento«-n B i m t m 1794 NJanjl uama Gamaian, ARQO iödebaran Soenda Bleoderan Soe0a B. 1812 5813 4592 Uezoogen door NjaS Kim Klok «net Gamba«g-b«{etctotng Se mar goenlm Tjentec maof» B. 24033 2*034 z*m 24038 24687 24088 4599 Ajoen-ajoen, patetne» Langen- glto, petew-ongo slendrs 24083 240 4600 Loborg taiageh ktneatl, pelok borob Lobonz mtegafc klaestl, p*tet- mesjöero 24854 4CQO Krimat K«r«m *4GÖO Gocnoeng-Saharl 1814 18'8 1816" 1817 4593 Norws kotfos Akeog badjle AR Ft A *tGG>*+ Katjang Boontjes 4594 Goela gnnüng Gezongen door tjjeenH)n mt* Cambaag-begeteMlng. 4601 Assrfetajea, paiesmwigef© sibndro 2400? 4573 4574 ütnïeng Sktcrebera Legoe Orante S«->'e«ab Dj a w ft, n.aafft lOget 4COC t'jmoeroca tG OG jGegof gegoi 1813 B. 24089 24090 4602 É^oeapowerno, petetmtojoero «erjdro Ajak-Ata**a, patetmanjoero 2*m 24018 1797 1736 ACQft ft'enderren *tGOO jOetJjan Ma a 18 U 1821 n N« 2Tjloenen»jertg»ar 4575 Naslp 1798 1799 A SZQ 7 Kebo Giro perStc 1872 1828 4f*ong; kim Hem 24092 4603 Gezongen door Mede! -met Gamdeiaa-bege-efdfflg. Sotwoiogflo, peteineai peto* Belong, patetbarang pek* B. 24041 2401* 2401S 24414 4576 Ajoen a toen In den hogen Klapperboom ck»eivo;j!o ieoo 1BÜ1 j Gezongen boor Rapla met i strtiiorketi-bcgeleiding. j 4597 - 8 Hrtng pane hoe 24084 4598 Opnamen gedaan te Soerakarta» De Gembeiaft-begeteldlngfs ven het weiwl'lend beseMkbaar ge stelde Orkest ven .Reden Mes Ark» Poerwsdfölngrat BoepatJ Nejoko" te Soerakarta. Zangstukken gezonger doorMalangrcaml mei Oarabelan-begeleidlng. Soemfer. P«1ok pateibarang EUIng-ellfng, patetnem £628 SR 4577 Krontjong Babdan 1802 1803 1804 IÖÖT 18C8 1807 tepp Boeng* mawar *fGOO noenga roawsr 24675 24078 24077 24078 4604 Bandoeng, patcttoaraag pelo* 4578 «Na alp Padang Indar pandjang 4COQ iSlol koor bengvawan *+GO-7 jsioi koor 4605 beraug pelok Rodjo - Soewoio, paiettongo slenflro 24018 24010 4 R 7 Q :B«»g»twin 3 lutu InJr* Gezongen door An ff. Tjoe j SoelmetGambung-begeJeiding.i 5. ACQn Poblen hong tlan f24079 HG^U Ponten eeehoiioe !2408ö 4606 Gezongen door Btardoeaarl met Gambelaft-hegektdrng. Motro, petet«enjoero sleodro Kembang-P4-Bé B. 21017 24818 4580 4581 Stamot samnoerna Allan Kwasa 1800 1809 Mahltru Kompotlan Kompoelan Stamftoef 1. t8 0 1811 4CQ1 Poftfen pap fn [24001 g >7 i ponten ijej> tjoe «loe f24082 Meisjelief; Souvenirs de Menado. Sa men zijn dat 21 nummers en dat kan niet. Zit er dan toch een doublure in of is een van de opgenomen nummers niet uitgebracht? Grotere bekendheid. De krontjongband van de I.C.A. heeft veel korter bestaan dan krontjongor kest "Eurasia" uit Den Haag en rond 1928-1931 ook veel minder aandacht getrokken van officiële instanties, maar dankzij een actievere verkoop- politiek van Columbia waren de platen gedurende tal van jaren in alle be langrijke platenwinkels in Nederland te koop. De krontjongband van de Indische Club Amsterdam heeft bij het Neder landse publiek een veel grotere be kendheid gekregen als het iets oude re, maar minstens zo goede krontjong orkest "Eurasia". Een leuk bewijs daarvan tot slot. Op 16 juli 1981 schreef muziekredac teur Wim Henk Bakker in het "Utrechts Nieuwsblad" een artikel over kron- tjongmuziek waar niet veel op valt af te dingen, maar met - hoe kom je er op - een grote foto van Wieteke van Dort als belangrijkste illustratie. Bak ker beschreef o.a. de pas uitgekomen dubbel-LP "Schoon ver van jou" waar hij niet zo tevreden over was. Ook hij kende de oude platen nog, getuige het begin van zijn voorlaatste alinea: "Nee, geef ons dan maar de krontjong club van Zadelmann, maar die opna men missen we helaas op deze schij ven." - Boengkie Stadelmann von Escholzmatt zou bij het lezen van deze ontboezeming, ondanks alles, tevre den hebben geglimlacht Zeventig jaar oude krontjong-platen. Jarenlang heb ik gemeend dat de gram mofoonplaten die in de jaren 1928-1931 werden opgenomen, tot de oudste be hoorden die ooit van krontjongmuziek zijn gemaakt. Enige tijd geleden bleek ik me daar enorm in te hebben vergist. Een aantal jaren geleden verscheen bij uitgeversmaatschappij "Skarabee" te Laren een fascimile-uitgave van de "Leonidas Prijscourant" uit 1913. In Tegelen bleek "Karei Lengs en Zonen" gevestigd te zijn, die zich het "Groot ste Verzendhuis in Rijwielen, Naai machines, Wapens, enz." noemde. Een voorganger dus van Wehkamp, Nec- kermann, Otto enz. Naast die Rijwielen enz. verkocht hij talloze andere artikelen waaronder mu ziekinstrumenten, grammofoons en - daar gaat het ons om - grammofoon platen. Behalve geïmporteerde Duitse zangplaten leverde Karei Lengs tien tallen Nederlandse "hits" zoals "Lach en Kietel Couplet", "Terug van de Geheelonthoudersvergadering", "Dat kussen is toch zoo gezond" en - het enige dat me nog bekend in de oren klinkt - "Japie is getrouwd". Kent U het nog Oo, ons Japie is getrouwd, Hij zit in de misère, Hij zit in de misère Oo, ons Japie is getrouwd, Hij zit in de misère, 't is z'n eigen fout Maar nu terzake. Karei Lengs had in zijn assortiment ook niet minder dan 35 "Maleische Spreekmachineplaten". Die volledige lijst reproduceer ik hierbij, met toe stemming van "Skarabee". Toen ik deze lijst eens rustig ging doorlezen, verbaasde ik me meer en meer. Wat ik hier las was werkelijk ongelooflijk. Al in 1912 of eerder - het ging in die tijd allemaal nog niet zo snel - waren in Batavia en Soerakarta grammofoonplaten opgenomen. We moeten er nu, in de tijd van cas setterecorders, niet te licht over den ken. Langs slechte wegen was door ondernemende lieden een kwetsbare en omvangrijke installatie als een snij machine voor wasplaten met trechters, een zware veermotor en een groot aantal kwetsbare en temperatuurge- voelige onbespeelde wasplaten naar Batavia en (veel verder en moeilijker) Soerakarta gesleept voor het opnemen van krontjong- en gamelanmuziek. Nu, in 1982, vraag je je af: waarom? Zagen die ondernemende lieden er "handel" in? Kennelijk wel, maar de "markt" moet toch klein zijn geweest: enkele duizenden oud-lndischgasten in wat we nu "de randstad" noemen. Die platen zijn volgens mij bijvoor beeld nooit te koop geweest in Win schoten of Aardenburg. Natuurlijk is er ook een flinke collectie naar Indië verscheept want de platen werden natuurlijk in een fabriek in Duitsland geperst. Het is - maar dat is een heel persoonlijke gedachte - zeker niet uit gesloten dat de platen nu nog bij de huidige sultan van Surakarta in de archieven liggen. Vrijwel alle exemplaren zullen wel ver loren zijn gegaan door oorlogshande lingen, repatriëring en ongeïnteres seerde erfgenamen. Het zou me name lijk verbazen als na publicatie van dit artikel nog één van die oude - en ongetwijfeld zéér belangrijke platen om een indruk te krijgen van de kron-

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1982 | | pagina 14