Buro van Vulpen
eb e dóver Uorincj
075-351191
SENSATIONEEL!!
bel nu:
TEACH ME THE WAY
WIJS MIJ DE WEG
Almighty and all present power
Short is the prayer I make to Thee
I do not ask in Battle-hour
For any shield to cover me.
The fixed unalterable way
From which the stars do not depart
may not be turned aside, to stay
the bullet flying to my heart.
I ask no help to strike my foe
I seek no petty victory here
The enemy I hate, I know
To Thee, is dear.
But this I pray, be at my side
when death is drawing through the sky
Almighty God, Who also died
Teach me the way that I should die.
Almachtige God, die ook hier zijt
Ik richt tot U een kort gebed
Ik vraag U in dit uur van strijd
Geen schild, dat van de dood mij redt.
De onveranderlijke baan
waarvan geen ster terzijde wijkt
verwikt niet, noch brengt tot staan
de kogel, die mijn hart bereikt.
Ik vraag niet om Uw bijstand nu
noch om zegepraal die mij verblindt,
Mijn vijand, dien ik haat, is U
Ik weet, een dierbaar kind.
Dit bid ik, weest Gij dan aan mijn zij
wanneer mij hier de dood ontmoet
Almachtige God, die stierf voor mij
Leer mij hoe of ik sterven moet.
In maart zullen vele gedachten bewust of
onbewust teruggaan naar de Japanse be
zetting en een van de sterkste herinnerin
gen is toch altijd de confrontatie met een
plotselinge dood. Oorlog betekent dood,
overwinning of verlies, de dood loopt bij
beiden voorop en angst om het hoe en
wanneer heeft ons maar al te vaak vervuld.
Bovenstaand gedicht las ik in het beschei
den maar door Joy Tuyn-Maidman (oude
sobat en collega uit onze na-oorlogse jour
nalistieke tijd in Soerabaja) voortreffelijk
geredigeerde blad van de Stichting Prot.
Indisch Geestelijk Leven (PIGL).
Ik nam het met haar toestemming over.
Welke krijgsgevangene het gemaakt heeft
wist ze niet en wie voor de schitterende
vertaling zorgde, ook niet.
Maar het geeft in vier coupletten weer wat
ons in die 31/2 jaar - en voor velen nog
langer - heeft beziggehouden. Want nog
nooit heeft iemand antwoord gekregen op
de vraag hoe, wanneer, waar zal ik sterven.
In oorlog of vrede.
L.D.
te beseffen welk gevaar je buiten het
kamp bedreigde. Er kon van alles met
je gebeuren, eerst door de Jap en na
de capitulatie door de Indonesiër in
de bersiaptljd. Je was totaal onbe
schermd. Als jong meisje was je vor
gelvrij, voor wie maar kwaad met je
wilde I Je kon van de aardbodem ver
dwijnen en er kraaide geen haan naar!
De volledige weerloosheid van het ge
zin, de vijandigheid van de buiten
wereld. Met dit besef hebben alle
vrouwen buiten het kamp, onze moe
ders, moeten leven dag en nacht, al
die oorlogsjaren lang.
LAUTY KLEEVENS-MUSCH
Gedempte Gracht 70
1506 CJ Zaandam
Godsdienstig ben ik niet. Tenminste niet als daarmee bedoeld wordt het ge
regeld naar de kerk gaan. Wel ben ik op Christelijke scholen en kinderkerk
geweest, maar omdat er thuis niet veel aan gedaan werd verflauwde de gods
dienstige belangstelling spoedig toen ik door de oorlog van school af was - zelfs
het avondgebed voor het slapen gaan werd hoe langer hoe vaker overgeslagen
tot ik er opeens weer aan herinnerd werd.
Telefoon
075-35 11 91
Het zal 1944 geweest zijn; ik was 16
jaar. Mijn moeder ondanks haar blind
heid door staar, was een zo sterke
persoonlijkheid met een dosis optimis
me op de goede afloop van de oorlog,
dat ze bij de kleine Indische gemeen
schap die zo'n 15 km boven Bogor op
de weg naar de Puntjak woonde in de
desa Tjipajung, het vuur van de hoop
op de bevrijding brandende hield. Tel
kens lukte het haar weer het vuur aan
te wakkeren als het dreigde te doven.
Zij zag ook kans voor ons gezin van
4 personen steeds 'brood op de plank'
te krijgen of beter gezegd 'rijst op het
bord', ondanks het feit dat er geen
inkomsten waren. Onder haar bezie
lende leiding en aanwijzingen maakte
ik van lakens o.a. kinderkleding, die
zij door een tussenpersoon voor padi
ruilde. Dit moest stiekem gebeuren
- liefst 's nachts - omdat Indonesiërs
geen rijst aan blanda's mochten ver
kopen. Ik stampte er dan beras uit.
Mijn vader verkocht - op onze enige
fiets vervoerend - al ons kleine huis
raad, zoals schemerlampen, klokken,
schilderijen enz. aan Chinezen in Bo
gor om aan wat contanten te komen.
Hiermee kocht hij dan voor zijn terug
keer naar huis op de pasar suiker,
koffie, thee enz.
Plotseling kon mijn moeder met een
kennis mee naar Batavia om daar door
dr. Yap, de beroemde oogarts, te
worden geopereerd, ledereen was blij
en zij vertrokken met de dogkar naar
Bogor en vandaar met de trein naar
Batavia. Hoe lang ze weg zou blijven
wist niemand
Voor mijn gevoel was het wel heel erg
langwe misten haar ontzettend.
Nu pas voelden wij hoe zij de spil was
waar alles om draaide, terwijl ze nooit
verder kwam dan haar stoel bij het
raam toen ze op het laatst helemaal
niets meer kon zien.
Er was in huis niets meer te verkopen,
er waren zelfs geen lakens meer.
Vlees aten we allang niet meer en de
voorraad padi slonk zienderogen. Ge
lukkig gaf de tuin nog wat groenten.
Maar de dag kwam dat ook het laatste
kopje beras werd opgegeten en er
was ook geen cent in huisWij
drieën waren aan het eind van ons
latijn en de wanhoop nabij. Dan weet
je pas wat stille armoede betekent.
Die avond voor het naar bed gaan
herinnerde ik me dat ik ooit had leren
bidden en voor het eerst sinds lange
tijd bad ik om uitkomst. Hierna ging ik
met een gerust hart slapen.
De volgende morgen kregen we be
zoek van de Chinees, die al meer
spulletjes van ons had gekocht. Hij
vroeg of hij onze (enige) fiets kon
overnemen voor 300,
Over gebedsverhoring gesproken
E. LONISSEN-V. D. S.
11
