O
ORIENT TRAVEL B.V.
uit haar slaap komen en ze hadden
haar aangekleed en in een stoel gezet
maar ze kon haar hoofd niet op hou
den. Desgevraagd kwam de aap uit de
mouw. Men had moeder teveel vale
riaan gegeven
In een ander tehuis heb ik weieens
een oudje zien slaan als ze niet gauw
genoeg naar de zin van de hulp haar
bekertje leeg dronk. Laten we onze
oudjes willen beschermen I
Dat oudjes vereenzamen in een be
jaardentehuis, zoals Ralph Boekholt
zeer goed gezien heeft is ontegenzeg
gelijk waar en ik kan mij indenken dat
ze hunkeren naar een praatje.
Toch probeerde ik er voor moeder wat
aan te doen. Wanneer ik ergens heen
was gegaan bracht ik altijd een kleinig
heid voor haar mee. Hoe blij was ze
nietEn hoe leefde ze op. Ook had ze
een telefoon en elke avond voor het
naar bed gaan had ik even een gezel
lig praatje. Hoe ze gegeten had en of
ze mooie plaatjes had gekeken of wat
ze op een uitvoering in het huis had
gezien Dit contact deed haar voelen
er nog bij te horen en niet ver van ons
vandaan te zijn. In het weekend bracht
ik wat lekkere Indische koekjes en
rozenstroop met agar-agar mee. Als
het goed weer was nam ik haar in het
duwwagentje, dat ik voor haar had
gekocht, mee en deed tegelijk zater
dags mijn boodschappen. Ook had ik
een vriendin die met ons weieens met
haar auto naar b.v. Hoek van Holland
reed om daar met ons een ijsje te eten.
Voor ons was dit een klein ritje, maar
voor het oudje een feest. Ze keerde
dan weer blij terug. Hoe kon ze naar
deze momenten uitzien
Nu zij is heengegaan ben ik ontzettend
dankbaar, dat ik haar tot het laatst toe
heb kunnen begeleiden. Ik heb mij wel
eens iets moeten ontzeggen, maar dit
leert ook meer plooibaar te zijn, dat
was men in Indië en dat is 'het karak
teristieke van onze identiteit.
FRIED G. M. KNAVEN
(II)
De waarheid is soms hard en als het
waar is, dat kinderen niet inzien dat
het bezit van ouders een voorrecht is
of kan zijn, is het alleen toe te juichen
dat de waarheid gezegd wordt. Maar
niet alleen de kinderen lezen Moesson,
ook de ouderen in de bejaardencentra.
Als veel verdriet vooraf gegaan is aan
hun plaatsing in zo'n tehuis, worden
ze er op deze manier weer mee ge
confronteerd. Ze hebben al zo veel
moeten verwerken, zij zijn het die be
rooid naar Nederland kwamen en dus
niet in staat zijn om met eigen finan
ciën een andere levenswijze te voe
ren en moeten dus gebruik maken van
de geboden gelegenheid. Als liefde
loosheid de grondslag was van hun
verblijf in zo'n tehuis, dan is het fijn
dat ze in het tehuis mensen vinden,
die wel het geduld en de liefde kun
nen opbrengen om hen op te vangen.
We mogen ook niet voorbijgaan aan
de groep ouderen die uit eigen vrije
wil om plaatsing in een bejaarden
centrum vragen, omdat ze niet afhan
kelijk willen zijn van de kinderen of
vanwege de lichamelijke conditie of
omdat het huisgezin van zoon of doch
ter toch te druk voor ze wordt. Ook
kinderen kunnen verdriet hebben om
zo'n besluit en vooral zij, die als trou
we bezoekers moeten ervaren, dat
door de lichamelijke en geestelijke
conditie van vader of moeder, ze niet
eens meer herkend worden.
Ik geloof dat je, wanneer je termen
gebruikt als "het dood verklaren van
degene die je groot brengt", men
sen verdriet doet die dat echt niet
verdienen. Zij zullen het zijn die het
zich aantrekken, degenen die geen
liefde in zich hebben, die raak je er
niet mee. Je kunt immers niet voor
zichtig genoeg zijn met verdriet van
anderen.
J. S. v. H. - K. v. B.
Naschrift:
Ralph Boekholt gaf een beeld weer,
dat hem is bijgebleven en hij is de
enige niet geweest. Een dergelijke
schets trof ik eerder in een Neder
lands blad aan. Ik heb uitdrukkelijk
in mijn artikel gezegd: generaliseren
mag niet, er zijn goddank ONTELBARE
uitzonderingen. Maar de gevallen die
te tellen zijn, zijn verdrietig genoeg.
Men zal geval voor geval moeten on
derzoeken en be- of veroordelen. Ik
geloof dat veel oudjes die het ver
driet kennen, zich gesteund weten dat
er iemand is die over dat verdriet
durft te schrijven. Wie de schoen
Pastld
(III)
Weet U, er is één aspect dat ik nog
nooit heb horen noemen in de vele
artikelen over dit onderwerp, n.l. dit:
door de medische wetenschap worden
tegenwoordig de ouders zo oud dat
de kinderen vaak te oud zijn om nog
de zorg voor de ouders (die overeen
komstig méér verzorging behoeven)
op zich te nemen. Wij hebben namelijk
zelf die ervaring opgedaan: wij namen,
met véél genoegen, mijn toen 86-jarige
Gaat U tussen 1 mei en 15 juni
met VAKANTIE
Mijn broer (oud Indischman)
slecht ter been, zou gaarne en
kele weken in de omgeving van
Zeist vertoeven, vergezeld van
zijn dochter. Zij kunnen dan op
uw woning en huisdieren pas
sen. Mevrouw Berg-Kooiman.
Telefoon 03404 -1 73 64
Vader in huis, half-blind door niet
meer te opereren staar. Opa was een
schat, groot en klein, ook vrienden en
vriendinnen van de kinderen waren
dol op hem. Hij bleef tot zijn 90ste
jaar bij ons, toen moest het zware
besluit vallen: verpleegtehuis, hij was
nu vrijwel blind en kon niet meer
lopen. Ruim twee jaar lang, tot zijn
dood, bezocht ik hem daar dagelijks.
Maar - van mijn 56e tot mijn 60e jaar,
weer, net als toen ons zestal klein
was - altijd opletten, altijd zorgen,
vooral ook dat onze nog thuiswonende
gymnasium-dochter "een jeugd" had
(sst, opa slaaptHet ging altijd blij
moedig, dat wel, maar tochHeel
veel extra wasgoed, nagenoeg géén
hulp in een groot huis, nooit ontspan
nen weg kunnen overdag, nogmaals,
het ging allemaal blijmoedig, maar het
heeft mij een stuk gezondheid gekost.
Wij hebben tegen onze kinderen ge
zegd: "Wees niet bang dat wij bij jul
lie in huis willen komen, want, met alle
goede wil en liefde, het kan niet."
Het hele leven verandert, verarmt
geestelijk eigenlijk, en we kunnen de
klok niet meer terugdraaien.
Overigens is dit wel ten voordele van
de jongste dochter des huizes, die,
zoals bij allébei mijn eigen grootouder
paren, haar jonge leven geacht werd
op te offeren voor Pa en Ma, en die
dan tenslotte eenzaam, en in feite on
verzorgd, achterbleef
A. W. HAAFKENS-
VAN BEESTEN
De specialist op het Verre Oosten biedt aan
Retour JAKARTAf 1.650,
PLUS retour BANGKOK1.495,— 11
Nu voordelige overwinteringsreizen naar Californië en Hawaii.
Rokin 52 - AMSTERDAM - Tel. 020 - 24 25 38
Laan van Meerdervoort 291 - DEN HAAG
Tel 070-63 83 67
Singel 486 - 1017 AW AMSTERDAM
Tel. 020-23 74 84
5
