ZOMAAR BUITENZORG
DE HEMEL GESTEUND
<zJlnqre\z boelan
TUNAS Trade, Tours Travel International B.V.
9
De tungkat langit.
Tijdens, mijn vakantie - een anderhalve
maand geleden - die ik in Ambon heb
doorgebracht, heb ik vele foto's ge
maakt. Een van de zoons van de
familie bij wie ik logeerde vroeg mij
of ik zin had de bergen in te gaan om
van daaruit de baai van Ambon te
fotograferen. Als het geluk met ons
zou zijn, zouden wij misschien ook
een pisangsoort te zien krijgen, totaal
anders dan de gewone, de radja, de
ambon, de susu en andere soorten.
Nou, wij hadden het geluk deze pisang
te zien en te fotograferen. Wij moes
ten wel een diep dal ingaan en door
de struiken heen dringen om in de
nabijheid van die unieke boom te
komen.
Zoals U op de foto kunt zien staan
de vruchten omhoog. Deze pisang
soort wordt genoemd "tungkat langit",
hetgeen betekent "ondersteuning van
de hemel". Deze soort is volgens zeg
gen nu moeilijk te vinden. Als de
vruchten rijp beginnen te worden krij
gen ze mooie kleuren, van groen-geel-
rood tot paars-rood. Ze zijn alleen te
eten door ze te koken of te poffen.
Hoe de smaak is kan ik U helaas niet
zeggen.
M. DE WOLF
De orchidee voor de vensterbank
Thans ook de nieuwste Hybriden
in knop.
ORCHIDEEËNKWEKERIJ
D. J. Kloezeman, Karstraat 15,
BEMMEL. (einde A15 driemaal
rechtsaf)
(Vervolg: "Palmen en Pasirahs")
vuldig een rapport op en zond dit naar
Gouverneur Flipse, een vijftiger die
25 jaar tropendienst achter de rug had.
Zijn grijze ogen en golvend grijze haar
op zijn door de tropen gebruinde
hoofd sierden een sterk gezicht met
een vierkante kaaklijn, die zijn leeftijd
nauwelijks verraadde.
Eén van zijn voorgangers had de macht
gehad Tjoet's neef als Oeléëbalang
aan te stellen. Zou Gouverneur Flipse
het recht van Tjoet erkennen
Recht en Macht gaan zelden samen.
(wordt vervolgd)
De herinneringen van de heer Gerke
aan het oude Buitenzorg (Moesson
van 1 -12-'82 en 15-2-'83) inspireren
me tot een kleine bijdrage in die rich
ting.
Ik werd er geboren in 1912; mijn ou
ders woonden toen op Plèdang, maar
een jaar of twee later verhuisden we
naar Pebaton. En uit die tijd stammen
mijn eerste herinneringen, die overi
gens min of meer parallel lopen met
die. van de heer Gerke. De kreet:
"Denk aan Ernst!" klonk namelijk door
tot op Pebaton. Maar pas toen ik zijn
stukje las schoot het me weer te
binnen. Ernst Velds had een speel
goed-stoommachine en die is hem
noodlottig geworden. Tja, en dan was
er nog die jongen, die driemaal ach
tereen een arm brak. Mauk heette hij,
Mauk G. Als je vanaf Pebóton de
Laan van der Wljck inliep, het laatste
huis rechts, daar woonde hij. Was dat
jongetje zo'n wildebras of was het
zo'n pechvogel
Maar nu over Buitenzorg zélf. Ik merk
opeens en onverwacht dat dat heel
moeilijk is I Want als ik terugkijk, zie
ik niet Buitenzorg als een stadje waar
ik iets over vertellen kan, maar als een
samenraapsel van kinderherinnerin
gen. Ik kijk terug naar een klein meis
je dat Hettie Hattink heette, met een
broer, Jan, drie jaar ouder, die altijd
een half-waakzaam oog op me hield,
wat ik (toen nog) geruststellend vond.
Toen Jan naar de lagere school moest
en mijn moeder vond dat ik te veel
alleen was, werd ik naar de Fröbel
school aan de Hospitaalweg gebracht.
Ik vlocht daar niet alleen braaf matjes,
maar kliederde ook met klei. Geen
van beide activiteiten konden me ech
ter boeien en op een dag ontsnapte ik
en rende weg - naar huis I Een en
ander gaf nogal wat consternatie,
maar zette tot mijn opluchting een
punt achter de Fröbelschool.
Waar fk wèl graag en urenlang kon
rondhangen, dat was de Plantentuin.
Die paden van kleine, bolle stenen,
ik zal ze nooit vergeten! De hangbrug
over de Tjiliwoeng met z'n grote kali
stenen; de vijvers, stil en bedekt met
waterlelies; de kleine slokans, waar
het glasheldere water snel voortgleed.
Eindeloos kon ik daar naar blijven
kijken, zittend op mijn hurken. En dan
was er die plek waar de enorme
plankwortelbomen stonden, een don
kere, geheimzinnige hoek van de
Plantentuin, waar altijd afgevallen blad
lag dat ritselde als er een vlaagje
wind kwam. Daér, ik was er zeker van,
woonden kabouters I
Maar er waren ook meer aardse ge
neugten; als ik met moeder mee mocht
naar de toko Bombay - stofje kopen
om de djait aan het werk te houden -
en dan daarna neerstrijken bij Rikkers
waar de mokkataartjes mijn favoriet
waren I
Met het Sint Vincentius-gesticht had
ik het maar moeilijk, iedere keer dat
ik het zag, want daar woonden immers
kinderen die niet bij hun ouders kon
den zijn. Dat was heel zielig, vond ik.
"Bak-Bish" kon me niet erg bekoren,
zelfs als ik op vaders schouder mocht
zitten om zo, voorzichtig, het water in
te gaan. Het had, voor mij, iets be
klemmends, die kleine badplaats in
het ravijn. Nee, dan een zondag naar
Tjimelati I Dèt was pas fijn I Het lag
wel een aardig eind buiten Buiten
zorg, maar het was een heerlijke plek.
Ondanks de grote bomen kon de zon
het water wel bereiken en je zag de
vissen om je heen zwemmen. Dat doet
me denken aan het Natuurhistorisch
Museum, in de volksmond "kantor-
blauw" genaamd, vanwege de licht
blauw geverfde panelen (of ramen) in
de voorgevel. Er hing daar altijd zo'n
geur van opgezette dieren - wat een
wonder, het stond er vol van I
Op een zondag moesten we daar naar
toe, want er was iets bijzonders aan
de hand. Aan Java's zuidkust was een
dode walvis aangespoeld en de botten
van dit dier waren naar Buitenzorg
overgebracht, waar men, als een groot
-formaat legpuzzle, er een compleet
walvis-geraamte van zou maken. En
dat werk was nu begonnen. Moesten
we zien I
Ach ja, zo kan ik nog wel dóórgaan,
maar "Buitenzorg" komt hiermee niet
uit de verf. Ik kan het niet helpen,
tenslotte was ik nog geen zeven jaar
oud toen we in 1919 naar Holland
gingen en Buitenzorg achterbleef. Ik
herinner me dat ik er héél verdrietig
over was. En ontzettend dankbaar
toen we, na twee jaren Holland, weer
teruggingen naar Indië, mijn Indië,
waar de zon scheen I
H.H.-H.
385 Beeklaan Telex: 34193 tunas nl.
2562 AZ DEN HAAG Telefoon 070 - 63 92 27 63 89 94
Uw Indonesië en Verre Oosten reis op de maat van uw beurs en wen
sen gesneden I
Agent voor Europa van P.T. TUNAS INDONESIA TOURS TRAVEL Jakarta
kantoren: Medan, Padang, Yogya, Surabaya, Bali, Ujung Pandang, Bandung,
Singapore, Hongkong, USA.