^Herinneringen 3£etjil
(LI)
"INGET MATI" l "AD PATRES"
Fa. Johs. Ouwejan Zn.
10
De duizend-en-een sterren kampong.
Enige maanden voor de eerste politionele actie (juli 1947) waren we met ons
peloton ter ondersteuning ingedeeld bij een compagnie infanterie en lagen we
in de kampong Tjikalon Koeion, een voorpost aan de demarcatielijn. De kampong
lag bij een brug over de kali Tjitaroem en telde niet meer dan tien huizen, welke
kriskras door elkaar en op verschillende hoogten stonden en een tweelokalen
schooltje. De bevolking had de kampong en wijde omgeving verlaten wat de
streek nog verlatener maakte dan ze al was. Het enige onroerend goed in de
buurt lag een paar kilometer bij ons vandaan en was een rubberfabriek waarin
de verschroeide-aarde-aanbidders zich behoorlijk geroerd hadden, getuige de
puinhoop die er van de fabriek overgebleven was.
Tjikalon Koeion was onze eerste ech
te buitenpost en misschien daarom
dat ik het eerste aan deze kampong
dacht toen ik een infobrochure over
een nieuw te openen vijf-sterren bun
galowpark ergens in Nederland be
keken en doorgelezen had. Door het
denken aan Tjikalon Koeion kwamen
de herinneringen weer naar boven en
raakte ik aan het vergelijken. Ik zette
mijn genoten leven in Tjikalon Koeion
tegenover het aangeboden leven in
het vijf-sterren bungalowpark. Het re
sultaat: een intens medelijden met
de mensen die straks hun vakantie in
dat bungalowpark moeten doorbren
gen. Wat een verzameling van behel
pen, ongemak en ontberingen staat
die mensen te wachten. Neem nu de
topper in dat park: het subtropisch
zwemparadijs. Een uniek paradijs, zo
beweert men, met groot golfslagbad,
bruisbad, sproedelbad, spartelbad en
Kneippbad. Allemaal leuk en aardig,
maar door de beperkte omvang en de
te verwachten overbevolking in die
baden krijg je zo weinig armslag bij
het zwemmen, dat je alleen met de
ellebogenslag en in de stand van een
zeepaardje je misschien nog iets kunt
voortbewegen. Nu zou ik daar nog
overheen kunnen komen, maar over
dat subtropische kom ik van m'n leven
niet heen. Hoe kunnen ze de mensen
zo iets aan gaan doen, een half ver
warmde omgeving, want meer is sub
tropisch niet. Dat wordt nog in je
zwembroek of bikini rondhuppelen met
een bontjas aan of een elektrische
deken om wil je niet blauw van de kou
worden.
Om weer op temperatuur te komen en
het blauw van de kou weg te bruinen
moet je, bij gebrek aan iets anders,
gebruik maken van het "zonnekanon
Een soort grill waarin je je liggend
moet wentelen om te voorkomen dat
je aan een kant verbrandt.
Een unieke attractie dat zonnekanon
staat er in de brochure, maar voor mij
is het niets anders dan sateetje spe
len.
Als al die halfbakken attracties, die ze
dan ook nog super en uniek noemen,
van dat bungalowpark een vijf-sterren
spul maken, dan komt Tjikalon Koeion
(en niet alleen Tjikalon Koeion, maar
alle kampongs in het Indië van toen
vroeger) zeker voor duizend-en-een
sterren in aanmerking. Want al die
attracties in dat park hadden we ook
in en om de kampongs, alleende
attracties in en om de kampong waren
natuurlijker, eerlijker en echter. Be
helpen met surrogaten kenden we niet.
En nu overdrijf ik echt niet als ik be
weer, dat het vlak voor de deur lig
gende zwemparadijs van Tjikalon Koe-
Ion, de kali Tjitaroem, met z'n honder
den kilometers banen, alleen al dui
zend sterren waard was. Want wat
had die kali niet allemaal te bieden.
Als je daar breeduit in lag uit te halen,
dan kreeg je meteen al het gevoel een
ruimtezwemmer te zijn. Nu, waar heb
je dat. En als de kali bandjirde dan
bruiste, sproedelde en bubbelde het
water van het begin tot het einde. Je
kon je dan ook tientallen kilometers
met het water mee laten sleuren. Nie
mand deed dat natuurlijk, maar de
mogelijkheid was er toch maar. Ook
bood de kali vaak de mogelijkheden
om modderbaden te nemen en, in be
paalde tijden, het droogzwemmen te
beoefenen. En dat alles voltropisch
verwarmd, door het enige echte nooit
weigerende zonnekanon, de koperen
ploert.
Nu zal elke niet-lndië-kenner direkt
zeggen: Doe maar flink met je kali en
koperen ploert, maar disco, bowling en
een warme knuffelmuur hadden jullie
toch maar mooi niet in de kampong.
En dat klopt ook nog gelukkig, want
ook die namaak attracties hadden we
niet nodig om ons te vermaken. Pla
ten draaien zoals in een discotheek
was een overbodige bezigheid. Heel
Indië was van 's avonds vroeg tot
's morgens vroeg één muzikaal ont
haal. Honderden groepen krekels tra
den er dan op en voor de nodige, bij
het ritme passende, lichteffecten zorg
den de vuurvliegen. En kreeg je enige
behoefte om je over te geven aan het
ritme van de je omringende muziek,
dan hoefde je je niet, zoals in een
discotheek, op een hout vloertje te
storten om met springen en stampen
daarvan blijk te geven, maar je bleef
rustig zitten waar je zat en trommelde
zachtjes met de vingers op de knie
het ritme mee.
En dan die warme knuffelmuur. Hele
maal te gek. Ik zie me al een een-
steensmuurtje tegen de borst drukken.
Misschien dat ze een metselaar met
banjak liefde voor het vak zo gek krij
gen, maar mij niet.
Nee, in de duizend-en-een sterren
kampongs hadden we gelukkig geen
knuffelmuurtjes. Wij hadden nog de
echte knuffeldiertjes: de Sarina's, de
Siti's en de Mina's voor de mannen
en de Kromo's, de Jannen, Pieten en
Klaassen voor de vrouwen.
Het bowling dat wij beoefenden was
op geen stukken na te vergelijken met
het fröbelwerk dat tegenwoordig ook
bowling heet. Aan het gooien met
houten ballen vonden we geen klap.
We hielden meer van het echte man
nenwerk. Wij gooiden met handgrana
ten en daar kegelde je alles in een
klap mee tegen de vlakte.
Nee, voor mij geen vakantie in een
vijf-sterren bungalow. Ik blijf liever
thuis, genieten van m'n herinneringen
aan de kampongs uit het land waar
het leven goed was. En geen cent
teveel betaald hoor. Trouwens, we
betaalden alleen met mensenlevens en
die zijn ook sinds mensenheugenis
geen cent waard.
J. BLOKKER
Niet alleen niet voor de margarine
van die Zeeuwse schone. Nergens
voor.
Met droefheid delen wij U mede
dat na een kortstondige maar moedig
gedragen ziekte van ons is heenge
gaan mijn geliefde man, onze vader,
schoonvader en grootvader
GERARDUS HENDRICUS BARTMAN
echtgenoot van
Jenny Geertruida Slotboom
Geb. te Kepandjen (Java)
op 3 juni 1906
Overleden te Eindhoven
op 13 maart 1983.
Uit aller naam:
J. G. Bartman-Slotboom
Isabellastraat 2, 5615 SK Eindhoven
Begrafenis-en Crematie-Onderneming
Opgericht 1924
ROUWKAMERS
en ONTVANGKAMERS
AIRCONDITIONED
Kantoren: Fred. Hendriklaan 7
Den Haag, Tel. 070 - 55 64 27 (3 lijnen)
