BOEKBESPR EKING
"DUTA GUEST HOUSE"
INDONESIA
(Vervolg: "Brieven over")
AFSTANDELIJK BEKEKEN
Briefschrijver L. Johan schrijft in Moes
son 15 maart 1983 o.a. over plaats
gevonden barbaarsheden in de kolo
niale tijd en de zijns inziens doorwer
kende gevolgen dezer periode in het
huidige Indonesia.
Dhr. H. N. schrijft als reactie in Moes
son 15 april '83 over de menslievend
heid van enige planters, cultuurmaat
schappijen en verordeningen ter be
scherming van contractarbeiders in
die tijd (zal nodig geweest zijn), door
het gouvernement.
Men zou zich dus af kunnen vragen
of de Hollanders ruim 300 jaar Indo
nesia overheerst hebben voor: a.) Ge
biedsuitbreiding, b.) om handel te drij
ven en grote winsten te maken (er zelf
beter van te worden), c.) om menslie
vendheid te bedrijven.
Het laatste lijkt niet aannemelijk en het
is maar gelukkig dat de medaille ook
een keerzijde kent. Immers slechts één
verlichte staatsman in het Indonesische
rijk ten tijde der V.O.C. had (indien
het vergund was) door uitwisseling
van kennis en wetenschap wellicht
meer voor zijn land en volk kunnen
doen, dan alle Hollanders in die 300
jaar bij elkaar. Als voorbeeld stelle
men een ander Aziatisch land dat de
geneugten van een koloniale tijd niet
gekend heeft en toch een vooraan
staande plaats in de wereld verworven
heeft, toevalligerwijs Japan.
Lang voordat de laatste veenarbeider
zijn turf-plaggenhut uit kon kruipen is
er ook een 80-jarige worsteling voor
vrijheid geweest. Is het niet?
F. VAN GARLING
NIET ZO LIEF
In schril contrast met andere artikelen
van deze boeiende schrijfster, doet zij
in "Lief" (Moesson nr. 16) mijns inziens
nogal ongenuanceerde uitlatingen.
Wat is er verkeerd aan, dat de weten
schap de geheimen van het rijke die
renleven blootlegt? Het is toch juist
toe te juichen dat iedereen tegenwoor
dig in de gelegenheid kan worden ge
steld kennis te nemen van de schoon
heid van de natuur?
Zij vraagt zich af waarom "prachtige,
bescheiden en beschaafde dieren voor
een appel en een ei aan de domste,
lelijkste en onbeschaafdste mensen
moeten worden verkocht via de tele
visie-camera". Het antwoord luidt
"Om die domste en onbeschaafdste
mensen kennis te laten maken met het
briljante en beschaafde van de natuur,
zodat zij haar in al haar facetten leren
respecteren."
Dat de echte natuurvorser en weten
schapper zijn bevindingen uitsluitend
met mensen uit hetzelfde vak zou moe
ten delen vind ik een kortzichtige stel
ling. Bovendien: zou hun honger naar
kennis dan niét onbeschaamd zijn, om
even door te borduren op de visie van
de schrijfster? Die mensen doen hun
werk niet uitsluitend om hun eigen
nieuwsgierigheid - als men dat zo wil
"In januari 1980 troffen we in Sanur deze
dame in verwachting aan in onze badkamer.
Dit was dus uw eerste voorlichting
fam. Boodt
noemen - te bevredigen, maar ook die
van "elke ordinaire burger".
Dat wetenschappelijke onderzoekingen
in bepaalde gevallen kunnen ontaar
den ben ik met de schrijfster eens
(vivisectie).
Circussen hébben 'inderdaad geen aan
toonbaar nut waar het het tentoonstel
len en dresseren van dieren betreft,
en ze hebben dan ook niet bepaald
bijgedragen aan de kennis over het
dier. Dierenparken en safari's (ik be
doel foto- en filmsafari's) daarentegen
wél, en het is met name dankzij de
dierentuinen dat sommige diersoorten
(wisent, przewalsky-paard, Bawean-
hert) als soort zijn blijven voortbe
staan.
Wél een artikel om over na te denken,
maar op enkele punten wat ondoor
dacht. Mijn mening is: hoe meer wij
over de natuur in al haar aspecten te
weten komen, des te meer zullen wij
van die natuur houden, en des te be
ter zullen wij haar kunnen beschermen.
E. A. L. TEN SANDE
Hr. ten Sande heeft volkomen gelijk: liefde
voor de natuur zou groter moeten worden
door meer kennis, meer begrip van die na
tuur. Een theoretische veronderstelling he
laas, waar in de praktijk niets van te
recht komt. Want waar geen rekening mee
gehouden wordt, is het feit dat veel wat
goed en mooi en edel is, bij de mens van
tegenwoordig een averechtse uitwerking
heeft. Toen in een tv-uitzending verteld werd
over een boom, ergens op de Veluwe, waar
uitzonderlijk veel jonge uiltjes zaten, waren
daags na de uitzending alle dieren daaruit
weggeschoten en vond de boswachter ze
verminkt onder de boom. Na de ontdekking
van een zeldzaam mooie koraalsoort werd
na enige tijd gemeld dat er niets meer te
vinden was. Weggehaald door de liefheb
bers
Neen, mijn geloof in de mensheid is ver
onder nul gedaald. Dank zij het "biologische
evenwicht" dat nog steeds bestaat wordt
de liefde voor het dier en de natuur bij die
kleine bijzondere groep mensen intenser,
namen zij verwoeder de strijd op tegen de
immorelen. Maar ik blijf erbij dat we zuing
moeten zijn met wat we weten. Natuurreser
vaten, de enige oplossing. Alles daarbuiten
is te geef, te koop, dus verloren.
L.D.
DOCUMENTEN BETREFFENDE
DE EERSTE POLITIONELE ACTIE
In de serie bijdragen van de sectie
Militaire Geschiedenis verscheen een
documentaire over de eerste politio
nele actie in Indonesië (20/21 juli - 4
aug. 1947), uitgegeven en ingeleid door
Drs. H. L. Zwitzer.
In het eerste deel van dit werk zijn uit
eenzettingen te vinden over de op
bouw van de Nederlandse strijdkrach
ten in Ned.-lnd'ië na het einde van de
oorlog in het Verre Oosten en de wor
dingsgeschiedenis van de Indonesi
sche strijdorganisaties. Ter verduide
lijking van dit laatste gaat de samen
steller in op de ontwikkelingen tijdens
de Japanse bezetting, waarna een be
knopt overzicht volgt van de Indone
sische kwestie en de omstandigheden
die leidden tot de eerste politionele
actie.
Na deze inleiding vindt men op deze
periode betrekking hebbende docu
menten, waaronder een gedetailleerd
verloop van actie, en de samenstelling
van de strijdkrachten.
Voor geïnteresseerden in militaire ge
schiedenis een belangwekkende uit
gave, waarvan kennisneming zeker de
moeite waard is. Wegens het over
wegend militair-technische karakter
van de documenten, werd besloten tot
deze afzonderlijke uitgave naast het
tiende deel in de serie van Rijksge-
schied'kundige publicaties "Officiële
bescheiden betreffende de Nederlands-
Indonesische betrekkingen 1945-1950",
dat handelde over de periode waarin
de eerste politionele actie viel. Het
boek is voorzien van een zaakregis
ter, een personenregister en een re
gister van aardrijkskundige namen,
alsmede v,an twee uitstekende kaarten
(Java en Sumatra) waarop op duide
lijke wijze het verloop van de actie
valt af te lezen.
"Documenten betreffende de eerste
politionele actie" is verkrijgbaar bij
Boekhandel Moesson, prijs f 17,25
5,25 porto.
Ch. M.
Prawirotaman St. 20, Yogyakarta
tel. 5219
Rustig en schoon, alle kamers
eigen douche en toilet. Kamerpr.
1983 incl. ontbijt, belasting, be
diening, avond gebak, thee.
Met fan US 18.25 p.p.; 21.75
en 23.75 twee pers. Met AC.
23,— p.p.; 26.6 en 29,—
twee pers. p.d. Lunch en dinef
(Ind. gerecht.) kan worden be
steld. Schrift, reservering 10%
korting, wordt vrij afgehaald.
14
