ORIENT TRAVEL B.V.
Orient
travel
Retour Bangkok
voor slechts f 1590,
Sri Lanka plus Indonesië retour 1790,
De specialist op het Verre Oosten biedt aan
Rokin 52 - AMSTERDAM - Tel. 020 - 24 25 38
Laan van Meerdervoort 291
Tel 070 - 63 83 67
DEN HAAG
Singel 486 - 1017 AW
Tel. 020-23 74 84
AMSTERDAM
sado'tje "het zwijgen op te leggen",
is vanzelfsprekend. Het kwaad is ge
schied zonder enige mogelijkheid van
herstel. Abrupt stopt namelijk de
stroom van pianoklanken. De pianiste,
mevrouw Boedijn zelve, heeft haar spel
onderbroken, treedt tevoorschijn om
haar gast welkom te heten, hem binnen
te laten in voorgalerij en muziekkamer
en voor te stellen aan de lerares, me
juffrouw N.D. uit Batavia.
Ik knijp me eens in de hand. Ja, dit
alles is werkelijkheid. Het doek gaat
op. Het spel is begonnen. Een nieuwe
levensperiode wordt ingeluid. Mijn
wens Indische jaren te beleven gaat
in vervulling. Doe je best en maak er
wat van
Even later sta ik in het tuinhuis, dat
hier in dit land paviljoen wordt ge
noemd. Alvorens wij straks aan tafel
gaan, mag ik mij terugtrekken om te
mandiën en mij te verkleden, mij "lek
ker" te maken, om bij te komen van
dit teveel aan belevenissen.
Wat prettig ruim zijn voorgalerij, ka
mers, gaanderijen, is heel dit pavil
joen. Hoe rustjg stemmend is dit ge
dempte licht, dat gefilterd door kree's
naar binnen glipt. Wat koel is die
tegelvloerIndrukken: een overmaat
aan indrukken. Om duizelig van te
worden. Waarom zou ik me niet even
uitstrekken lekker lang op dit vierkante
bed, dit bed, zo machtig groot, dat ik
plat liggend benen en armen kan
strekken?
Zo rust ik dan heerlijk ontspannen on
der de kelamboe en constateer, dat
die pianoles kennelijk is afgelopen.
Helemaal stil is het evenwel niet.
Zacht koeren van duiven klinkt ginds,
klinkt dichtbij, klinkt nu pal hierboven.
Is dit zachte zoeven niet in volmaakte
harmonie met de lauwe lucht, het mat
te licht, de rustige rust?
Het getrappel van lichte hoefjes en
belgerinkel komt nader, gaat voorbij,
sterft weg. Voor mij niets nieuws.
Reeds nü kan ik die geluiden thuis
brengen. Zijn zij niet verbonden aan
een sado'tje dat langs rijdt
Klik-klak, klik-klak. Van verre was het
reeds te horen. Wat zou dat zijn
Vandaag nog zal ik leren, dat wij dit
staccato danken aan de gehakte slof
jes van de Soendanese dames, dat dit
geluid kokki's komst van de pasar
aankondigt.
Het is goed hier te toeven, onder deze
kelamboe, onder dit dak, in deze stad
en in dit land. Ik ben tevreden, oer-
tevreden en zo blij met het leven, dat
ik de ogen sluiten langzaam in
slaap sukkel.
Zo waren dan mijn eerste indrukken
van Jan Oost, mijn eerste belevenissen
in de Laan van der Wijck.
Dan valt het doek en als het tweede
bedrijf begint, leven wij 45 jaren later.
Mijn kinderen hebben mij geprest de
stap te wagen: "Toe Papa; nóg kun je
het doen. Je bent nog nét er niet te
oud voor. Laat ons eens zien, waar jij
die heerlijke jaren hebt doorgebracht,
waar jij op Java gewoond en gewerkt
hebt!"
En zo gevalt het, dat ik na schier een
halve eeuw opnieuw in Buitenzorg ver
blijf en voor een tweede maal mij be
zighoud met het zoeken naar de Laan
van der Wijck. Ik verkneukel mij erop
mijn spruiten bovenbeschreven im
pressies te laten ondergaan, met hen
te mogen wandelen langs de zozeer
geroemde bomen, huizen en tuinen,
hen te wijzen die Oudemansgang, die
Oudemansgracht, namen vol roman
tiek, namen, die iedereen aanspreken,
zéker aanspreken, iemand van wie de
wieg gestaan heeft tegenover Amster-
dam's Oudemanshuispoort. Zou het
nieuwe bewind de naam gespaard heb
ben of zou ik straks naar de "Tji aki
aki" moeten vragen?
Mijn Bogorse gastheer is Batak, rela
tief een nieuwkomer in deze stad en
slechts matig geïnteresseerd in onze
speurtocht naar mijn voormalig onder
dak. Dan maar naar de op dit gebied
meest gezaghebbende instantie, naar
de vraagbaak van alle touristen, naar
het V.V.V. I Waar kunnen wij die vin
den
Weinig opvallend, pal naast Rath-
kamp's Apotheek, is deze onmisbare
instelling ondergebracht in een geval
letje, schamel van buiten, eng van
binnen. Vanwaar deze bescheiden
heid? In schril contrast met wat de
uiterlijke impressie zou doen verwach
ten, is de ontvangst vorstelijk. Een we-
landa, die Soendaas praatIs me dat
even een zeldzaamheid. De receptio
nist haalt vanuit een achterkamer zijn
baas erbij. Een hartelijk gesprek ont
spint zich. Zelfs moesten wij onze
handtekeningen in het gastenboek zet
ten. Welk een eerAlle denkbare,
maar ons reeds bekende vouwbladen
over Borobudur en Bali krijgen wij toe
gestopt, maareen simpel platte-
grondje van het huidige Bogor
neeeuweuhisterniet. Ook
kunnen wij een dergelijke plattegrond
nergens ontdekken op de balie of tus
sen de affiches, die de wanden van
het lokaaltje sieren.
Gedurende onze reis door West-Java
hebben wij reeds vlug geleerd ons
nergens over te verwonderen. Dat het
klankenaccoord 'Laan-van-der-Wijck'
en andere mij nog bekende straat
namen uit die pre-historische, kolonia
le periode onze jeugdige gastheren
niets zeggen, zoiets ligt voor de hand.
Maar dat een V.V.V. niet over een bij-
den-tijdse plattegrond van eigen lem-
boer (dorp) beschikt, daarvan valt mijn
mond open.
Het zij zo, voor mij zit er nu niet an
ders op dan af te gaan op eigen ge
heugen en te spelen voor de sado
koetsier anno 1935.
Het spoorwegstation vinden is perkara
ketjil. Het in de zon blikkerende witte
monument van weleer blijkt echter ver
dwenen te zijn. Wat wij ter plekke
ontwaren, is een grauw bouwwerk,
grijs van louter ouderdom en verval,
een bouwwerk dat om de kapoerkwast
schreeuwt. Het laagste deel van de
straatgevel gaat schuil achter een
muur van kraampjes en trapfietsen.
Ter andere zijde van de rijbaan staat
een even hecht gesloten batterij van
gelijksoortige makelij opgesteld.
Voorwaar, voor de arriverende trein
reiziger een commissie van ontvangst,
die men uniek mag noemen. Op de
ruimte voor de zuidvleugel van het
station is zelfs een complete pasar
verrezen. Direkt na aankomst kan een
ieder zijn inkopen doen. Aan waroeng-
kjes geen gebrek. Daar heeft de over
heid goed voor gezorgd. Dat het pla
veisel vergruizeld is en vol gaten zit,
een druiloor en een stuntel, die hier
over valt.
Het parkje, dat ons reeds in de der
tiger jaren welkom heette, lijkt onge
schonden. Het heeft kennelijk de
schokkende gebeurtenissen uit de
laatste decennia goed doorstaan. De
regenbomen zijn er nog, machtiger
dan ooit, de weldadige schaduw van
hun wijdwaaierende kroon schenkend
aan kopers en kooplui. Maar waarom
belet een hoge afrastering en het
hangslot op het toegangshekje de
entree tot dit uitnodigend plantsoen;
waarom wordt bezoek angstvallig ge
weerd? Ook de station-uitbouw is door
hoge hekken afgesloten. Jammer!
"Kinderen, dit is dus het station. Kom
nu mee. Eerst links. Daarna rechts en
dan moeten wij er zijn. Ten hoogste
nog tien minuten lopen."
(lees verder volgende pagina onderaan)
31
