Nieuws uit Indonesië
HET NIEUWE KABINET
VAN INDONESIA
Op 16 maart 1983 maakte President Soeharto de samenstelling van het IVe
Kabinet Pembangunan voor de periode 1983-1988 bekend, en op 19 maart werd
het door hem beëdigd op de Istana Negara (vroeger: Paleis Rijswijk). Tot vlak
voor de officiële bekendmaking wisten maar zeer weinigen, wie hij nu inderdaad
tot zijn naaste medewerkers had gekozen. Overigens weten we, dat Indonesia
het systeem van de USA volgt: het is een presidentieel, geen parlementair
Kabinet: de Ministers zijn volgens de constitutie alleen aan de President, niet
aan het Parlement, verantwoording schuldig. De President stelt ze volgens eigen
beleid en inzicht aan.
Om berichten goed te verstaan, laten
wij hier enkele termen en gegevens
volgen; want de structuur van het In-
don. Kabinet is anders dan dat in Ne
derland. Wij kennen hier de Minister-
President of Premier, bijgestaan door
Ministers en Staatssecretarissen (deze
hebben ieder een bepaald onderdeel
van een Departement onder eigen ver
antwoordelijkheid). In Indonesia is er
geen Premier, maar is de President
zelf Chef van de Regering naast zijn
functie als Staatshoofd (dito in de
USA).
Zijn eerste en onmiddellijke medewer
ker en rechterhand is de Wakil-Presi-
den. Voor de periode 1983-1988 is als
zodanig door de MPR. gekozen: Gene
raal b.d. Umar Wirahadikusumah in
plaats van de ook ons bekende Adam
Malik. De nieuwe Vice-President was
tevoren Voorzitter van de Algemene
Rekenkamer. In opdracht van de Pre
sident krijgt de VP bepaalde beleids
taken toegewezen; bij zijn afwezigheid
(bv. bij reizen naar het buitenland) of
ingeval van ziekte neemt de VP het
bestuur waar; en mocht de President
komen te overlijden, dan treedt de VP
automatisch in zijn plaats tot de keuze
van een nieuwe President door de
MPR. (Dit is echter tot nu toe niet
voorgekomen).
In het voltallige Kabinet kunnen we
vier "graden" onderscheiden.
1. De Menteri Koordinator; (Menko).
Er zijn er nu drie. leder heeft een
bepaald gebied van een aantal De
partementen onder zijn supervisie,
om de werkzaamheden efficiënt te
richten. Maar samen omvatten ze
niet alle Departementen.
2. Er zijn 21 Menteri; ieder leidt een
Departement met zijn volle apparaat
van hoog tot laag (landelijk, gewes
telijk, lokaal niveau).
3. Dan zijn er 8 Menteri Negara; "Mi
nisters van Staat" zouden we verta
len. Maar niet zoals wij die in Ne
derland verstaan. Hier zijn het advi
seurs van de Regering, min of meer
eretitels. De Menteri Negara hebben
geen eigenlijk "Departement" onder
zich, doch hebben een volwaardige
taak met bijbehorende staf en amb
tenaren. We noemen bv. de Sekre-
taris Negara (te vergelijken met de
vroegere Algemeen Secretaris in de
Nederl. tijd te Buitenzorg); en de
Menteri Negara voor Volkshuisves
ting; zo is er ook een Menteri Ne
gara voor Jeugd en Sport.
4. Tenslotte zijn er nog 5 Menteri Mu-
da; "Onder-Ministers". Maar zij
staan niet onder een bepaalde Mi
nister. leder heeft een bepaalde
sector van landsbelangen te behar
tigen. Bv. de Menteri Muda voor het
opvoeren van de produktie van
voedingsmiddelen. Ook de Sekre-
taris Kabinet heeft de rang van
Menteri Muda.
Totaal telt het nieuwe Kabinet dus 37
leden; hieronder echter slechts twee
vrouwen; de Menteri voor Sociale Za
ken, en de Menteri Negara voor Vrou-
wenbelangen.
We noemen nog enkele namen van
nieuwe Ministers. U weet, dat Amir
Machmud, de vroegere Minister van
Binnenlandse Zaken, tot voorzitter van
de MPR/DPR is gekozen. Tot zijn op
volger op dit zo belangrijke Dept. is
gekozen Soepardjo Roestam, voordien
Gouverneur van Midden-Java.
De nieuwe Menteri Penerangan (Voor
lichting) is Harmoko. Het was een ver
rassing, maar een zeer verblijdende.
Want hij was zeer populair als execu
tief alg. voorzitter van de journalisten
vereniging. Hij mag dus nu op zijn
zetel juist aan de "andere zijde van
de lijn" de belangen van de media en
van zijn vroegere collega's behartigen!
Een andere verrassing op het Dept.
van Onderwijs. Menteri Daoed Joesoef,
die afgelopen jaren met ijzeren hand
het onderwijsapparaat bestuurde, is
vervangen door zijn klasgenoot op de
SMA., Prof. Dr. Nugroho Notosusanto,
pas in januari 1982 aangesteld als Rec
tor van de Universitas Indonesia te Ja
karta, en tevoren 18 jaar lang chef van
het centrum voor Krijgsgeschiedenis
van de ABRI.
De President belastte hem met drie
opdrachten: Bijzondere zorg voor de
SD., omdat de MPR invoering van de
leerplicht vanaf 1984 verlangt; - op
leiding van middelklasse technici in
het belang van de opbouw van het
land; - groter zorg, dat de jeugd de
eigen nationale geschiedenis goed
kent. Bovendien verlangde de Presi
dent, dat hij als Rector UI zou aanblij
ven (naast zijn functie als Menteri) tot
eind 1986, eind van zijn ambtsperiode.
Tenslotte kent U wel Admiraal Sudomo,
zo dikwijls in het nieuws als Pangkop-
kamtib. Maar we vinden hem nu terug
als Menteri Tenaga Kerja (Dept. van
Arbeidskrachten). Ook dit Dept heeft
een sterke hand nodig in al die netelige
en dikwijls scheve arbeidsverhoudin
gen.
Naast de nieuwe Ministers zijn ver
trouwde figuren uit het oude Kabinet
gebleven, een enkele met wisseling
van Departement; met name zijn dit de
bekende technocraten op het gebied
van financiën, economie, energie. In
zijn geheel wekt het nieuwe Kabinet
de indruk van hechte verbondenheid
onder elkaar en met de President, en
van vastberadenheid. En zeer grote
moed en beleid zullen nodig zijn om
de staat te sturen door de geweldige
branding van de economische recessie
(olie-inkomsten lopen drastisch terug)
en de enorme werkeloosheid, mede
veroorzaakt door de nog steeds snel
groeiende bevolking.
M.F.
(Vervolg: "Landheren en pioniers")
Poentjak, Michiels en Arnold op de Michiels-Arnoldlanden,
de Sturler op Tjomas bij Buitenzorg, Van den Bosch op de
Pondok Gedehlanden bij Tjigombong, Boutmy te Buitenzorg
enzovoort, enzovoort.
Men zou een tweede Louise Engelberts wenschen om de
memoires van deze families uit te geven, om het leven op
die particuliere landen te beschrijven. Er zouden onder die
landheren, grandseigneurs de première classe, menig type
gevonden worden, als door L.E. beschreven in "De een
zame Mietje van der Dussen".
Helaas, al vond men een schrijfster van die zeldzame kwa
liteiten, zij zou hier niet veel van kunnen uitrichten, want de
familiearchieven zijn, als zij al bestaan hebben, vernietigd
of opgegeten en het nageslacht kent de bijzonderheden
van zijn familie slechts van horen zeggen. Men weet te
vertellen, dat de oude heer Hofland van Soebang om de
twee of drie jaren naar Parijs ging en dan in het Grand
Hotel aldaar resideerde als de "Prince de Pamanoekan,
Due de Tjiassem", men vertelt U van den ouden heer
Boutmy, die in zijn reiscalèche met vier paarden bespan
nen, door zijn land reed en rijksdaalders strooide onder
de opgezetenen. lis sont passés ces jours de fête! De
herinnering is echter gebleven en zal altijd blijven, zoolang
Nederlandsch-lndië een deel uitmaakt van het Koninkrijk
der Nederlanden, want die landheeren zijn ook de stam
vaders der bekende Indo-Europese families, en daardoor
zeer belangrijke schakels in den band, die Oost met West
nu al over de 300 jaren verbindt.
Mr. P. C. BLOYS VAN TRESLONG PRINS
20