Guesthouse "TAMARA"
29
We hadden een prettig huis gehuurd
aan de Bentengweg in Medan voor
8 maanden, gedurende de tijd dat de
bewoners met verlof in Holland waren.
Het was heerlijk en koel met de vele
bomen rondom. De voorgalerij was
open en had alleen maar krees die
's nachts gesloten werden. Inbrekers
waren er in die tijd niet - midden
1930 - en de enige die er weieens
binnensloop was een kat, die niets
meenam maar soms wel eens iets
achterliet.
Van de eetkamer kwam je, via de
"kaki lima" naar de mandikamer, keu
ken en bediendenkamers. De kaki li-
ma wordt zo genoemd, vertelde men
mij, naar de 5 pilaren die de overdekte
betegelde galerij steunen, die opzij
aan beide kanten open is.
Bij het huis was ook een paviljoentje
dat verhuurd was aan een Amerikaan.
Een leuk financieel voordeeltje, niet
alleen voor ons, maar ook voor de
bedienden die de toean tamoe ver
zorgden en aan het eind van de maand
altijd een presèn kregen. Na een
maand of zo liep alles gesmeerd en
zoals we het graag hadden.
Op een dag komt Amat, de huisboy,
naar mij toe en vraagt met het gebrui
kelijke: "Mem, minta bitjara, kalau
Amat salah, mintah djangan ambil ma-
rah, Mem", om verlof om naar zijn
ouders te gaan om te helpen met de
padi. Vóór ik kon vragen hoe het dan
hier moest gaan, zei hij al meteen:
"Mem tidah dapat soesah sebab Amat
tjari 'serp' njang baik". 2) Ik dacht, wat
is in vredesnaam een 'serp'
Zo gauw ik kon ging ik naar mijn over
buurvrouw, een allerliefste Indische
dame, die me vaak geholpen had en
op alles raad scheen te weten. Ik ver
telde mijn probleem. Ze legde meteen
uit wat een 'serp' was. Serp komt oor
spronkelijk van reserve, afgekort tot
serv, maar de v uitgesproken als p,
snap je? De serp is dan, bij wijze van
spreken, in dienst van de oude boy en
wordt geheel geïnstrueerd en ook be
taald door hem.
Jouw boy zal je vragen om een voor
schot en hij geeft op zijn beurt dan
een deel van serp's salaris vooruit.
Bij terugkeer betaalt jouw boy het res
terende deel van sep's salaris die dan
meteen verdwijnt. Eigenlijk een piente
re regeling, want op deze manier is
de oude boy zeker van zijn baan en
is er geen kans dat er gezegd wordt:
"Jij hoeft hier niet meer te werken,
want ik heb de serp toch eigenlijk
liever."
Na een paar dagen kwam de serp zijn
opwachting maken, binnen gebracht
door Amat. Na de gebruikelijke plicht
plegingen vroeg ik hem of hij senang
was en zei, dat hij voorlopig bij Amat
in de kamer moest slapen. De was-
baboe had de klamboe gewassen en
een paar gaatjes gestopt en boven
dien ongevraagd de baleh-baleh af-
gesopt en gedjemoerd. Met een nieu
we "paardedeken", door Amat voor
een gulden gekocht, was het wel dui
delijk dat serp Karto senang was.
Amat begon al direkt met zijn instruc
ties toen hij mijn man zag thuiskomen.
"Tjoba Karto, kalau toean poelang te-
roes bawa ajer ès" 3), en toen Karto
niet onmiddellijk reageerde voegde
Amat er aan toe: "Teroeroes", 4) waar
op Karto als een pijl uit de boog
wegschoot en met een glas ijswater
kwam aandragen en meteen een ver
dere schrobbering kreeg omdat het
presenteerblad veel te groot was voor
één glas
Amat ging onverstoord door met in
lichtingen en instructies. "Pagi-pagi
toean minta ajer ès doeloe, lantas
kopi, mem tjoema kopi sadja." 5) Hij
ging verder: "Sinjo Luukje tempo-tem
po nakal, soekah naik pohon, moesti
djaga betoel, sebab mem takoet dia
djato. Kalau nonni Corrie poelang dari
sekola dia6) En zo ging het ver
der en ik dacht: wat heeft die Karto
een boel te onthouden I
De volgende morgen, komende uit de
mandikamer, passeerde ik beide boys
op de kaki lima, gekleed in keurige
witte pakeans met hoge toetoep kraag.
Juist zou ik de eetkamer binnenstap
pen toen er een enorme schreeuw
weerklonk uit het paviljoen, het klonk
als: "Maèèèaat hè 'n èks 7) Ik
schrok, wat zou dat zijn? Maar meteen
hoorde ik Amat tegen Karto zeggen:
"Tjoba boeng, kalau toean tamoe A-
merika boeni begitoe dia minta ham
sama telor." 8)
Dit was dan de eerste grote les die
Karto kreeg en ongetwijfeld zouden
er nog veel meer volgen I
HANNA MUELDER
Mevrouw, mag ik (U) even spreken,
als ik fout ben, neemt U het me niet
kwalijk.
2) Mevrouw, U zult er geen moeilijk
heden om krijgen, want ik zal voor
een goede 'serp' zorgen.
3) Zeg Karto, als mijnheer thuis komt,
breng hem meteen ijswater.
4) teroes meteen, direkt.
5) 's Ochtends vraagt mijnheer eerst
ijswater, dan koffie, mevrouw alleen
koffie.
6) Luukje is af en toe stout, houdt er
van in bomen te klimmen, pas goed
op hem, mevrouw is bang dat hij
valt. Als Corrie van school thuis
komt
7) Hè 'n eks - verbastering van "ham
and eggs".
8) Zeg boeng (lett. broer) als de mijn
heer uit Amerika zoiets schreeuwt,
dan vraagt hij om ham en eieren.
in Bandung heeft 8 moderne 2-
pers. kmrs. m. eig. bad en toilet
voorz. v. warm en koud water.
Eigen.: Dhr. R. G. Noya, Jl. Wira
Angun Angun Nr. 46, tel. Ban
dung (022) 51442.
JAVA-Tour p. minibus mogelijk.
Voor verd. inl. tel. 053 - 76 16 45.
Bovenstaande schoolfoto (waarschijnlijk de eerste klas van de HBS-Bandoeng, 1917-1918)
werd ingezonden door Mevr. Hogestijn-Vrijburg, H. Borelstr. 15, 2024 HG Haarlem.
Achterste rij v.l.n.r.: Karei van Heeckeren v.d. Schoot, Frits James, Jan Moltzer, Johan,
John Uhlmeyer, At Vrijburg. Tweede rij v.l.n.r.: Wim Buning, Karei Luchsinger, Wim
Modderman, Herman de Kat, Cor Andeweg, Pipus Jeronimus, Ventje Eweg. Derde rij
v.l.n.r.: Sanneke Birnie, Annie v. Hengel, Sofie Fisher, Annie Fisher, Hora Sic-
cema. Vierde rij v.l.n.r.: Jouke Joha, Anneke Broekman, Annie Verbeek, Eric Fleisch von
Ehrenhelm.
